Eerdere scheiding of relatiebreuk lijkt partners kritischer te maken..


13 maart 2015

De ervaring die mannen en vrouwen hebben opgedaan met hun eerdere huwelijk en echtscheiding lijkt van invloed te zijn op de mate waarin ze tevreden zijn over hun huidige relatie of huwelijk. Dat concludeert Katya Ivanova uit het onderzoek dat zij deed met financiering van NWO. In haar artikel
dat gepubliceerd wordt in het `Journal of Social and Personal Relationships' toont zij aan dat deze `ervaren' partners hun relaties kritischer beoordelen vooral waar het gaat om de negatieve aspecten ervan.

In Westerse landen is het aantal echtscheidingen en verbroken relatie de afgelopen decennia flink toegenomen. De eerdere ervaring weerhoudt mensen er echter niet van te hertrouwen of opnieuw samen te gaan wonen. Uit onderzoek is ook gebleken dat hertrouwen voordelen heeft: getrouwde vrouwen
hebben een betere sociaaleconomische positie dan gescheiden vrouwen en mensen in een intieme relatie zijn gelukkiger dan singles. Ondanks deze voordelen blijkt uit onderzoek dat tweede en volgende huwelijken en relaties gemiddeld minder stabiel zijn. In studies werd onder andere gekeken naar
de factoren die van invloed zijn op de keus van mensen om opnieuw een verbintenis aan te gaan. Daarbij onderzochten onderzoekers vooral de eisen die mensen op basis van eerdere ervaringen stelden aan hun partners en of partners kinderen uit eerdere relaties meebrachten in het gezin. Ivanova
keek naar een ander aspect, namelijk de voldoening die mensen halen uit hun verbintenis en of daarin verschil is tussen mensen die voor de eerste keer trouwden of gingen samenwonen of partners die hertrouwden.



De voor- en nadelen van een huwelijk

Voor haar onderzoek maakte Ivanova gebruik van de aanname dat de voldoening die mensen halen uit hun verbintenis voor een belangrijk deel wordt bepaald door de balans tussen de positieve (steun en kameraadschap) en de negatieve aspecten (conflict, weinig overeenkomsten). Partners maken ook een
kosten-batenanalyse: hoeveel investeren zij in een relatie en hoeveel krijgen zij daar voor terug? Wanneer de baten hoger uitvallen dan de kosten, is de voldoening die mensen halen uit hun relatie hoger. Valt de balans negatief uit, dan zijn partners minder tevreden. De vraag die centraal
stond in het onderzoek was of de ervaring met een eerdere verbintenis van invloed is op de voldoening die mensen halen uit een volgende relatie. Waarderen eerder gehuwden de balans tussen de positieve en negatieve aspecten anders dan partners die voor de eerste keer zo'n verbintenis aangaan?
Ivanova formuleerde de hypothese dat `ervaren' partners geleerd hebben van hun eerdere relaties en gevoeliger zullen voor de voor- of nadelen van hun huidige relatie of huwelijk dan partners die voor het eerst in het huwelijksbootje zijn gestapt.

Data van de Netherlands Kinship Panel Study

Voor haar analyses gebruikte de onderzoekster een selectie uit de database van het Netherlands Kinship Panel Study (NKPS). De database van het NKPS bevat gegevens van meer dan 8.000 respondenten die vragenlijsten ingevuld hadden en waarmee interviews zijn gehouden op drie momenten in de
periode 2002 tot en met 2011. De respondenten werden ondervraagd over hun tevredenheid over hun huwelijk, of hun partner hen blij maakte, de mate waarin ze zich gesteund voelden, de tijd die ze samen doorbrachten en wat ze wel en niet samen deden. In de interviews gingen de respondenten in op
hun bijdragen aan het huwelijk. Ook werd gevraagd of ze het gevoel hadden dat ze meer of minder bijdroegen dan hun partner en hoe vaak ze een conflict hadden.

`Ervaren' partners zijn kritischer

Uit de analyse van Ivanova bleek dat `ervaren' partners die dus eerder getrouwd en gescheiden waren, de nadelen van hun relatie zwaarder lieten meewegen dan partners die niet eerder getrouwd waren geweest. Als `ervaren' partners het idee hadden dat ze meer investeerden in de relatie dan ze
ontvingen, of wanneer er veel conflicten waren - dus wanneer de kosten hoog waren - waren ze kritischer over hun huwelijk of relatie dan `onervaren' partners. De `onervaren' partners lieten de nadelen minder zwaar meewegen, bleek uit de analyse van Ivanova. Een mogelijke verklaring hiervoor is
dat mensen leren van hun eerdere relatie en echtscheiding of relatiebreuk. Daardoor kijken zij kritischer naar de verhouding tussen wat zij inbrengen in een relatie en wat zij ontvangen van hun partner. Volgens Ivanova kan vervolgonderzoek naar de kwaliteit van relaties en de kans op
echtscheiding tot betere resultaten leiden als relaties, huwelijken en hertrouwen gezien worden als onderdeel van de levensfasen en levensloop van mensen.

Meer informatie

Dr. Katya Ivanova doet onderzoek aan de faculteit der Sociale Wetenschappen aan de Erasmus Universiteit. Zij maakte deel uit van het onderzoeksproject Remarriage in Comparative Perspective waarvoor Prof. dr. M. Kalmijn financiering ontving vanuit de Vrije Competitie Maatschappij- en
gedragswetenschappen van NWO.
Informatie over de database is te vinden op de website van de Netherlands Kinship Panel Study.
Publicatie:
Dr. K.O. Ivanova, Relationship satisfaction of the previously married: The significance of relationship specific costs and rewards in first and repartnering unions in: Journal of Social and Personal Relationships 2015

Bron: NWO