Utrecht, 12 maart 2015

Publicatie Hans Heesterbeek in Science

"Open access van data en modellen noodzaak bij aanpak infectieziekten"

Samenvatting

Om verspreiding van infectieziekten succesvol tegen te gaan, moeten wetenschappers en organisaties meer in vertrouwen met elkaar samenwerken. Dat schrijft een groep wetenschappers onder leiding van Hans Heesterbeek, hoogleraar Theoretische epidemiologie aan de Universiteit Utrecht, in het toonaangevende tijdschrift Science. "De opkomst en verspreiding van nieuwe infectieziekten zijn erg complex. Naast artikelen en gebruikte modellen moeten ook onderzoeksdata, met name van overheden, overheidsinstituten en NGO's, breed en open beschikbaar zijn, zodat iedereen die wil en kan een bijdrage kan leveren", aldus de onderzoeker.

" Hans Heesterbeek, hoogleraar Theoretische epidemiologie aan de Universiteit Utrecht Alleen met open samenwerking en vertrouwen kunnen we snel tot praktisch bruikbare inzichten komen in de strijd tegen infectieziekten. Hans Heesterbeek, hoogleraar Theoretische epidemiologie aan de Universiteit Utrecht "

Vijftig jaar geleden was de algemene gedachte dat infectieziekten overwonnen zouden worden, maar het blijkt nu allemaal minder rooskleurig, stelt de hoogleraar in het tijdschrift. "Voor veel oude ziekten hebben we nog steeds geen vaccin en er is resistentie tegen veel geneesmiddelen. Daarnaast is het aantal nieuwe infectieziekten bij de mens sinds die tijd zeer sterk gestegen, veelal overspringend van wilde dieren, een toename die nog steeds door gaat."

Complexe wereld

Die stijging heeft volgens de onderzoekers te maken met de toenemende interactie en andere veranderingen in het complexe systeem van onze wereld. Heesterbeek: "We komen meer in aanraking met diverse wilde dieren die infecties bij zich kunnen dragen. Ook grijpt de mens overal in de wereld in, bijvoorbeeld met landbouw, veeteelt of bebouwing, waardoor landschappen verstoord worden en ecosystemen uit balans raken. Verder is de wereldbevolking sterk toegenomen en sterk geconcentreerd, en reizen mensen meer en overal naar toe. Kleine besmettingen kunnen daardoor uitgroeien tot lokale uitbraken en zelfs tot wereldwijde verspreiding, zoals bijvoorbeeld momenteel bij Ebola, maar daarvoor ook bij HIV, West Nile virus, SARS en diverse vogelgriep varianten."

De auteurs laten in het artikel zien dat wiskundige modellen essentieel zijn om de dynamica van infectieziekten beter te begrijpen en consequenties van ingrepen te voorspellen. "De modellen zijn de laatste twintig jaar zeer sterk in ontwikkeling en zijn in toenemende mate onmisbaar bij het plannen van preventie en bestrijden van infectieziekten als Ebola, maar ook voor vaccinatiecampagnes tegen bijvoorbeeld griep en het begrijpen van de gevolgen van een te lage vaccinatiegraad voor mazelen, of het afremmen van antibioticaresistentie."

Open access

De dynamiek van infectieziekten is zo complex dat veel disciplines moeten samenwerken, en om de uitdaging het hoofd te kunnen bieden is open access van alle informatie van cruciaal belang, zegt Heesterbeek. "Veel groepen houden methoden en modellen voor zichzelf en moeten van overheden en NGO's verkregen data geheimhouden, met name bij acute uitbraken. Die cultuur moet om. Alleen met open samenwerking en vertrouwen kunnen we snel tot praktisch bruikbare inzichten komen in de strijd tegen infectieziekten."

Boilerplate

Life Sciences en Complexe Systemen

Deze publicatie sluit nauw aan bij het strategische onderzoeksthema Life Sciences van de Universiteit Utrecht, onder het subthema One Health/Public Health, en bij het focusgebied Complexe Systemen.