DEN HAAG - De oude betekenis van de kaderstellende, volksvertegenwoordigende en controlerende rol van de gemeenteraad volstaat niet meer. Er zijn door de nieuwe taken in het sociaal domein andere kwaliteiten nodig voor een nieuwe invulling van deze rollen van de gemeenteraad. Dit blijkt uit "Sturen in dienstbaarheid, verkennend essay naar de rollen van de gemeenteraad bij de uitvoering van de nieuwe taken in het sociaal domein" dat door Rien Fraanje is geschreven in opdracht van Raadslid.Nu.

In zijn essay analyseert Fraanje dat het takenpakket van de gemeente is veranderd en daarmee de rol van de gemeenteraad. De tijd is voorbij dat ambtenaren in opdracht van het college plannen maken, vervolgens het college die op haar beurt de plannen weer aan de gemeenteraad voorlegde en als de raad dan akkoord was, kon het college aan de slag. De herontdekking van de samenleving en de verschuiving in het takenpakket van het fysieke naar het sociale domein vergroten de noodzaak voor gemeenten om te leren sturen in een netwerk. `Sturen in een netwerk is razend lastig, want sturen in een netwerk betekent zoeken naar partners en met hen zoeken naar een gemeenschappelijk belang of doel. Sturen in een netwerk betekent ook erkenning van de nevengeschiktheid en afhankelijkheid van je partners.'

Dienstbare politiek met dialoog en zonder preek

Sturen in een netwerk betekent samenwerken, zo concludeert Fraanje. Daarvoor is een dienstbare politiek nodig. Raadsleden die van wethouders eisen dat zij doelstellingen SMART formuleren past daar niet goed bij. `Een dienstbare politiek vereist ruimte geven, mogelijk maken, fungeren als smeerolie en verbinden.' Communicatie niet in de vorm van de klassieke preek, `dat is eenrichtingsverkeer maar als dialoog.'

Voor de gemeenteraad betekent dat dus ook een andere invulling van de traditionele rollen voor kaderstelling, controle en volksvertegenwoordiging. Fraanje beveelt daarom in zijn essay een 9-tal nieuwe vormen aan om de rollen van de raad een nieuwe betekenis te geven:

Kaderstelling

1. STOP met SMART geformuleerde doelstellingen, samenwerken in plaats van doen alsof raad als enige aan de knoppen zit;

2. Formuleer procesdoelen;

3. Beperk de kaderinstelling, geef ruimte aan inwoners en professionals;

4. Formuleer de rolopvatting van de gemeente. Welke rol wil de gemeente spelen bij een maatschappelijke opgave.

Controleren

5. Controleer op procesdoelen;

6. Organiseer je eigen toetsing.

Volksvertegenwoordiging

7. Versterk de ombudsfunctie;

8. Minder vergaderen, meer hoorzittingen en schouwen;

9. Bevraag ook de partners van een gemeente.

Voor wie het essay van Rien Fraanje wil lezen, en meer wil weten over de achtergronden waarom de rollen van de raad een nieuwe betekenis en invulling nodig hebben, klik hier.

Bron: Raadslid.Nu, de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden,12 maart 2015.

Social media: Raadslid.Nu is ook te volgen op Twitter (@RaadslidNu), Facebook en Linkedin

Raadslid.Nu is de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden en staat voor een sterke en krachtige positie van gemeenteraden ten behoeve van het functioneren van de lokale democratie.

Wist u dat sinds de wijziging van het rechtspositiebesluit voor raads- en commissieleden, de gemeente de contributie van de beroepsvereniging vergoedt, waarvan een raadslid in verband met de uitoefening van zijn functie lid is.

Nog geen lid van de vereniging? Een collectief lidmaatschap kost maar 35 euro per persoon en commissieleden en fractieondersteuners vallen, wanneer zij ook aangemeld zijn, binnen een collectief lidmaatschap. Het individueel lidmaatschap kost 75 euro. Aanmelden kan hier!

Voor meer informatie over Raadslid.Nu: www.raadslid.nu