Adviesbureau Goudappel Coffeng bracht van 100 kernwinkelgebieden sterkten en zwakten in beeld. De vitaliteitsbenchmark wil gemeenten en ondernemers handvatten bieden in hun strijd om de consument. Opvallende conclusie: een grote grijze middenmoot.

Schoenenreus, V&D of dat leuke winkeltje dat er al jaren zat. Voorbeelden te over die laten zien dat binnensteden en kernwinkelgebieden het moeilijk hebben. Bezoekersaantallen en bestedingen lopen terug. Leegstand neemt soms ronduit storende vormen aan. Vergrijzing, bevolkingskrimp en webwinkelen versterken de opgave. De onderlinge verschillen tussen plaatsen zijn echter groot.

Adviesbureau Goudappel Coffeng bracht van 100 kernwinkelgebieden de sterkten en zwakten in beeld. Elk winkelgebied kreeg een vitaliteitsprofiel op basis van de dimensies: demografische ontwikkelingen, winkelaanbod, ruimtelijke kwaliteit en bereikbaarheid. Amsterdam, 's-Hertogenbosch, Leeuwarden, Maastricht en Utrecht zijn voorbeelden van sterke binnensteden. Het zijn vaak grote steden met een compact centrum, diversiteit aan aanbod en een aantrekkelijke openbare ruimte. Plaatsen met een lastige demo(geo)grafische positie scoren uiteraard minder. Stadskanaal, Terneuzen en Kerkrade moeten extra hard aan de opgave trekken. Aan de andere kant zijn er ook in dichtbevolkte en zelfs groeiende regio's kwetsbare centra te vinden. Zij worden dan vaak weggedrukt door de grote buurmannen. Voorbeelden daarvan zijn Nieuwegein, Valkenswaard en Zwijndrecht.

GROTE GRIJZE MIDDENMOOT

Opvallende uitkomst is de breedte van het middenveld. De verschillen zijn klein en dat betekent een kans om stevig te stijgen (of te vallen) in het klassement met quickwins in de ruimtelijke kwaliteit, het voorzieningenaanbod of de bereikbaarheid.

"Teruglopende vitaliteit ligt nooit aan een ding", aldus Guido Scheerder, adviseur ruimtelijke economie bij Goudappel Coffeng: "De kracht van de benchmark voor mij is die bewustwording. Tegelijk geeft het vitaliteitsprofiel richting aan de opgave. Zo moet Almelo werken aan een compacter centrum met ruimtelijke kwaliteit en kampt Capelle aan de IJssel vooral met het 'hoe onderscheid ik mij van de grote buurmannen'-vraagstuk.

OVER HET ONDERZOEK

Voor de benchmark beoordeelden de onderzoekers de plaatsen op 16 factoren aan de hand van databronnen en expertschattingen. Het onderzoek is een eigen initiatief van Goudappel Coffeng. Tim van Huffelen, adviseur locatieontwikkeling & retail, is regelmatig betrokken bij onderzoeken naar winkelgebieden: "In het eerste gesprek geven we dan vaak een snelle karakterisering van het gebied. We merkten dat we daarmee eye-openers boden aan onze opdrachtgevers. Dat bracht ons op het idee om deze 'service' een keer structureel op te pakken. We kunnen dan sneller de diepte in met intervenierende maatregelen."

RODE EN GROTEN HUISJES

Op 19 maart 2015 wordt het onderzoek gepresenteerd in Amersfoort op het congres 'Parkeren, Broodnodig !?' van onder andere INretail, Platform Binnenstadsmanagement en vakblad Parkeer24.

Het onderzoeksrapport is op hoofdlijnen publiekelijk beschikbaar. Het vitaliteitsprofiel in zijn volledige detail is louter beschikbaar voor direct betrokkenen, zoals de betreffende gemeente of binnenstadsmanager.