Drentsche Aa cursus: Hoe kwam de Drentsche Aa op de kaart?

Minister Maarten Vrolijk februari 1966 op bezoek in het gebied van de Drentsche Aa (met Stapelveld, Commissaris Gaarlandt, gedeputeerden Dekker en Londo) Ontwikkelingen gedurende 90 jaar, van 1924 tot 2014

Nationaal Park Drentsche Aa biedt op 11, 18, 25 en 28 maart in CR De Aanleg een boeiende cursus aan van drie avonden en een gebiedsexcursie. De bijeenkomsten worden verzorgd door Bernhard Hanskamp, schrijver van het boek Bewogen Ruimte. De cursus staat in het teken van het jubileumjaar `50 jaar gedachtenplan Drentsche Aa' maar gaat nog verder terug in de tijd. Aan de orde komen de ontwikkelingen en beleidsbeslissingen over de afgelopen 90 jaar. Dit leidde tot het huidige Nationaal beek-en esdorpenlandschap Drentsche Aa. Het hele Drentsche Aa stroomgebied wordt behandeld van Hooghalen, Elp, Drouwen, Gieten, Annen tot voorbij De Punt in de provincie Groningen. Een samenhangend stroomgebied van ruim 30.000 hectare.

Precies een halve eeuw geleden verscheen het `Gedachtenplan voor het Stroomdallandschap van de Drentsche Aa'. Dit was het begin van een breed opgezette bescherming, die tijdens die 50 jaar flink werd uitgebreid. Er ontstond in dit oude particuliere boerenland een groot landschapsreservaat van de overheid, dat zijn weerga in heel Nederland niet kent.

Het gaat niet alleen om de natuur en de vorming van een groot beekdalreservaat. Juist ook en veel meer over andere ontwikkelingen, die bepalend waren voor hoe de Drentsche Aa er nu uitziet. Hoe is er sinds 1924 omgegaan met de waterhuishouding? Hoe begon de recreatie na 1920 bij Zeegse, Schipborg en Zuidlaren? Hoe was het gebruik van de natuur voor militaire oefeningen meteen na de Tweede Wereldoorlog en tijdens de Koude Oorlog in de jaren vijftig? Hoe stonden gemeenten als Assen, Anloo, Vries, Rolde en Zuidlaren er voor rond 1950? Hoe was de ontwikkeling van de Drentse landbouw in dit gebied van totaal 30.000 ha? Welke rol speelden maar liefst 8 ruilverkavelingen in dit totale gebied? Hoe was de ontwikkeling van de grote boswachterijen bovenstrooms? Welke dorpen konden en mochten uitbreiden zoals Loon, maar welke dorpen juist niet zoals Balloo?

Wanneer, waarom en door wie werden de belangrijkste besluiten over het voorgaande tussen 1950 en 1990 in dit hele stroomgebied genomen? Wie was of waren nu eigenlijk de echte grondleggers voor de bescherming van de Drentsche Aa? Hoe werd er vanuit het gebied, uit de dorpen, door de vroegere gemeenten en vanuit de landbouw en de recreatieondernemers gereageerd? In welke opzichten wijkt Drenthe af van andere zandprovincies, waar vrijwel alle beken zijn rechtgetrokken?

Uitgebreid archiefonderzoek in originele nog nooit onderzochte bronnen tijdens de laatste jaren heeft veel nieuwe inzichten aan het licht gebracht. De geschiedenis van dit mooie gebied moet daarom deels worden herschreven.

Hoe dit in werkelijkheid zit wordt in deze 4 bijeenkomsten uiteengezet door Bernhard Hanskamp, schrijver van het boek Bewogen Ruimte. Hierin komen zowel de vroegste bescherming van de Drentsche Aa in 1948, de zeer omstreden ruilverkavelingen, strijd over militaire oefenterreinen in natuurgebieden, een plotselinge stop op de verblijfsrecreatie, eentonige nieuwbouwwijken met `'stadsbebouwing'', al of gerealiseerde rijkswegen, als de regio Noord Drenthe en de intense strijd met Groningen stuk voor stuk apart in voor. Er worden nog nooit gepubliceerde beelden vertoond.

inhoud per avond:

. Avond 11 maart: Ontwikkeling van het gebied in hoofdlijnen, vroegste bescherming, de waterhuishouding en het waterschap

. Avond 18 maart: Natuur, landschap, cultuur, recreatie en het Gedachtenplan uit 1965

. Avond 25 maart: Landbouw, ruilverkavelingen, militaire terreinen, dorpen en de streekplannen

. Dagexcursie 28 maart: Een aantal besproken voorbeelden ter plaatse bekijken met uitleg

Per avond is gratis achtergrondinformatie beschikbaar in de vorm van werknotities per onderwerp. De 4 bijeenkomsten kosten in totaal slechts 15 euro, ter plaatse te betalen.

Data: woensdagavonden 11, 18 en 25 maart van 20 tot 22 uur, Inloop vanaf 19.30 uur, bus excursie op zaterdag 28 maart van 10 tot 16 uur.

Locatie: cafe De Aanleg te Deurze

Kosten: totale cursuskosten *15,- incl. excursie. De cursus wordt door Nationaal Park Drentsche Aa tegen gereduceerd tarief aangeboden in het kader van het jubileumjaar.

Aanmelding: t.manak@ivn.nl aanmelden kan tot woensdag 4 maart

Deelname in volgorde van aanmelding. Aanmelding verplicht tot betaling. Bij overintekening volgt een tweede cursus in het najaar.

Wie kunnen eraan deelnemen? In feite iedereen: vooral de bewoners, bezoekers, wie er werkt of recreeert.

Maar deze drieluik is ook erg nuttig voor betrokken bestuurders en raadsleden uit het stroomgebied, leden van het Overlegorgaan Drentsche Aa, Drentsche Aa gidsen, journalisten, recreatieondernemers en gastheren, ambtenaren van het waterschap, provincie, gemeenten, het Staatsbosbeheer en andere natuur- en milieuorganisaties, de recreatiesector, bestuurders en leden van de NLTO, Historische Verenigingen.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de cooerdinator voorlichting en educatie, Andre Brasse, tel: 0592-371740 / 06-46255975 a.brasse@ivn.nl, www.drentscheaa.nl