Stadslandbouw in kantoorpanden: Optie of utopie?
Gepubliceerd op
10 maart 2015
Door
Praktijkonderzoek Plant en Omgeving (PPO)
Er zijn in Nederland nog nauwelijks concrete voorbeelden van stadslandbouw in kantoorgebouwen en het zal moeilijk zijn om rendabele business cases te creeren. Agrarische productie in leegstaande gebouwen is hier namelijk veel duurder dan conventionele productie in de open grond of in de kas.
Stadslandbouw is daarom geen structurele oplossing voor de huidige grootschalige kantorenleegstand. Toch zijn er juist vanwege de stedelijke omgeving kansen, bijvoorbeeld voor producten met een hoge toegevoegde waarde, specifieke product-markt combinaties of stapeling van functies.
Controleer uw cookie-instellingen
Transformatie van leegstaande kantoorpanden
Leegstand van kantoorpanden is een groeiend probleem. De provincie Utrecht en verschillende gemeenten willen de leegstand terugdringen en transformatiekansen zoveel mogelijk benutten. Momenteel gaat het veelal om transformatie naar een woonfunctie, bijvoorbeeld startersappartementen.
Wageningen UR heeft op verzoek van de provincie Utrecht onderzocht of stadslandbouw in leegstaande kantoren een oplossing biedt voor de problematiek.
Grootschalige voedselproductie is utopie
Technisch gezien zijn er diverse vormen van stadslandbouw in kantoorgebouwen mogelijk, maar het vraagt wel de nodige bouwtechnische aanpassingen. Het ligt niet voor de hand om voedselproducten in een gebouw te telen, omdat de kostprijs in een gebouw veel hoger is dan bij teelt buiten of onder
glas:
* De huurprijs voor bebouwde oppervlakte is in de stad vele malen hoger dan die voor een kasoppervlakte of voor een open teelt (namelijk grofweg 50-100 EUR/m2 versus respectievelijk
1 EUR/m2 of 0,10 EUR/m2).
* Om het gebouw met een voormalige kantoorfunctie geschikt te maken voor de productie van voedsel, zijn er veel (kostbare) bouwtechnische aanpassingen nodig.
* Door gebrek aan daglicht zal er voor de meeste teelten extra geinvesteerd moeten worden in kunstlichtapparatuur en klimaatbeheersing. Dit leidt tot een hoger energieverbruik, ook als er minder licht behoevende gewassen geteeld worden.
Zelfs als er gratis van een kantoorgebouw gebruik gemaakt kan worden is de kostprijs voor bijvoorbeeld een krop sla hoger dan die van sla uit de kas of van de vollegrond.
Het zal moeilijk zijn om rendabele business cases voor stadslandbouw in leegstaande kantoorpanden te creeren die alleen op productie van gewassen zijn gebaseerd. Stadslandbouw in kantoorpanden is daardoor geen structurele oplossing voor de grootschalige leegstand van kantoorpanden.
Wel degelijk unieke kansen
Maar sommige locaties bieden wel degelijk unieke kansen. Door het uitdragen van een goed marketingconcept zoals lokale productie, het sluiten van kringlopen, kwalitatief of culinair hoogwaardige producten kan men mogelijk een hogere verkoopprijs realiseren. De locatie en constructie van het
gebouw bepalen in sterke mate welk bedrijfs- en marketingconcept mogelijk en haalbaar is. Mogelijk kunnen neveninkomsten zorgen voor economisch haalbare initiatieven, bijvoorbeeld in de vorm van directe verkoop, horeca, educatie, beleving of zorg. Initiatieven zullen succesvol zijn als zij
worden opgezet door zeer innovatieve ondernemers, die uit idealisme ondernemen en een groot doorzettingsvermogen hebben. Zij zouden waar mogelijk ondersteund kunnen worden om hun plannen te verwezenlijken.
* ing. J (Joanneke) Spruijt
Contactpersoon ing. J (Joanneke) Spruijt
Contactformulier