Ontdekkers van de hemel


Geschiedenis van de Nederlandse sterrenkunde in de twintigste eeuw

6 maart 2015

Er is iets bijzonders aan de hand met de sterrenkunde in Nederland. Ondanks zijn bewolkte klimaat en dichte bebouwing is Nederland op astronomisch gebied al een eeuw lang een grootmacht, met kopstukken als Kapteyn, Minnaert en Oort. Hoe komt dat? Wie waren die mensen? En waarom werd juist de
Nederlandse sterrenkunde zo succesvol?

Het beeld 'De Spoetnikkijker' met enkele ruimteonderzoekers van het eerste uur. (SRON)Het beeld 'De Spoetnikkijker' met enkele ruimteonderzoekers van het eerste uur. (SRON)

In De ontdekkers van de hemel analyseert David Baneke de ontwikkeling van de sterrenkunde in Nederland vanaf de negentiende eeuw tot nu. Hij beschrijft wat er in verschillende periodes van wetenschap werd verwacht, wat de dromen en ambities waren en welke rol de overheid speelde.

Het verhaal van de sterrenkunde is verweven met de politieke, economische en culturele geschiedenis. Wereldoorlogen, wederopbouw en de Koude Oorlog speelden een rol, net als het idealisme van de jaren zeventig, het marktdenken van de jaren tachtig en de internationale opstelling van Nederland
als ambitieus maar klein land. Uiteindelijk probeert De ontdekkers van de hemel een antwoord te geven op de vraag waarom we ueberhaupt aan sterrenkunde doen, de mooiste wetenschap maar ook een met ogenschijnlijk weinig praktische toepassingen.

David Baneke (VU) studeerde geschiedenis en werkte als wetenschapshistoricus aan verschillende Nederlandse universiteiten. Dit boek komt voort uit het multidisciplinaire project Astronomers at Sea Level: the Dutch Astronomical Community from Kapteyn to LOFAR, gefinancierd door NWO
Geesteswetenschappen en NWO Exacte Wetenschappen in het kader van de Vrije competitie.

Vrije competitie

De Vrije competitie Exacte Wetenschappen is bestemd voor de beste wetenschappelijke projectvoorstellen zonder thematische randvoorwaarden. Het gaat om vernieuwend, risicovol onderzoek met een vraagstelling van hoge kwaliteit en met grote wetenschappelijke of toegepaste urgentie. De Vrije
competitie is een belangrijk financieringsinstrument voor de ontwikkeling van de EW-disciplines en voor het faciliteren van multidisciplinair onderzoek.

Meer informatie

Het boek is verschenen bij Uitgeverij Prometheus Bert Bakker (isbn 9789035136885).

* Meer over het boek
* Programma Vrije competitie

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bron: NWO