Toespraak | 04-03-2015

Staatssecretaris Martin van Rijn (VWS) opende het High-Level Policy Forum on Mental Health and Work, op 4 maart 2015, in Den Haag.Tijdens de internationale bijeenkomst, georganiseerd door de Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD), kwamen ministers en staatssecretarissen vanuit diverse landen bijeen om te reflecteren op OECD-onderzoeken naar de relatie tussen geestelijke gezondheid, werk en onderwijs.

Onderaan de speech staat de Engelse vertaling.

Dames en heren,

Heel hartelijk welkom in Den Haag, internationale stad van Vrede en Recht en vandaag ook internationale stad van het High-Level Policy Forum on Mental Health and Work.

Ik vind het een eer om deze bijeenkomst, georganiseerd door de Organisation for Economic Co-operation and Development, de OECD, te mogen openen. Als gastheer nodig ik u, ook namens mijn ambtscollega minister Edith Schippers, van harte uit om vandaag gezamenlijk aan de slag te gaan. We hebben een mooi programma. Over een actueel en buitengewoon relevant vraagstuk. Hoe verhogen wij de arbeidsparticipatie van mensen met psychische problemen? En hoe komen wij tot een betere aansluiting tussen zorg en werk?

Ik dank de OECD voor het intensieve onderzoek naar de relatie tussen geestelijke gezondheid en werk. Het heeft belangrijke rapporten opgeleverd die heldere inzichten verschaffen in de stand van zaken. In afzonderlijke landen. En in de problematiek in het algemeen. Met de 60 geselecteerde voorbeelden kunnen wij allemaal ons voordeel doen.

Wat mij opvalt is dat alle studies breder kijken dan zorg en werk alleen. Ook onderwijs is meegenomen als verbindende schakel. Ik juich die ontwikkeling toe. Het recht op volwaardige deelname aan de maatschappij begint bij het recht op volwaardig onderwijs. Ook als je psychische klachten hebt.

In Nederland zijn wij ons zeer bewust van de verbinding tussen zorg, werk en onderwijs. Als staatssecretaris van Welzijn en Zorg ben ik verantwoordelijk voor enkele grootscheepse decentralisaties in het sociaal domein. Per 1 januari van dit jaar zijn de gemeenten in Nederland verantwoordelijk voor alle hulp en ondersteuning. We hebben de regie over de afzonderlijke vakgebieden - ondersteuning, participatie en onderwijs - in een hand gelegd, in die van de gemeente. Zo maken we op lokaal niveau de verbinding.

Met het doel iedere inwoner binnen de gemeente hulp op maat te bieden. Dicht bij huis wordt gekeken welke interventie nodig is. Integraal, want zorg-, arbeids- en onderwijsprofessionals werken samen. Multi-probleemgezinnen komen op deze manier vroegtijdig in beeld. Preventief kunnen we milde psychische klachten ontdekken en behandelen, voordat ze uitgroeien tot zware psychische problemen. Ook de OECD-studies vragen aandacht voor preventie. Als het ons lukt om sneller en samen integrale hulp te bieden, neemt de instroom naar zware geestelijke gezondheidszorg af.

Regelmatig lukt dat al. In het OECD-rapport `60 Promising Policy Examples' vindt u aansprekende voorbeelden. Ook uit Nederland. Wij zijn trots op ons programma Fit-4-Work. Een gezamenlijk experiment van het UWV, de diensten Sociale Zaken en Werkgegenheid van vijf steden en de GGD-en van de vier grootste gemeenten in Nederland: Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag. Samen voeren zij een nieuwe manier van reintegreren in voor mensen met multiproblematiek, met name psychisch en psychiatrisch.

Ik vind het hard nodig dat wij een brug slaan voor mensen met psychische aandoeningen. 17 Procent van hen heeft een baan, terwijl 70 procent wil werken. Nederland alleen al telt 200.000 mensen met een psychische stoornis die graag willen werken, maar daar nauwelijks de kans toe krijgen. Dat is schrijnend voor de mensen en voor de samenleving. Een enorm arbeidspotentieel wordt niet benut.

In Engeland vestigt de campagne `Time to change' hierop al langer succesvol de aandacht. In Nederland startte onlangs een televisiecampagne die ingaat op het taboe rond psychische aandoeningen op de werkvloer. De campagne roept werkgevers van Nederland op hier eens bij stil te staan.

Ik denk dat het hoog tijd is om fundamenteel anders te gaan denken over psychische aandoeningen!

Onze minister Schippers pleitte onlangs op een groot congres voor het loslaten van vooroordelen: `Doorbreek het taboe!' Op school, bij werkgevers, de overheid en gemeenten. Maar ook bij hulpverleners. Praat met mensen. Dan verdwijnt de angst en ontstaat er begrip. Reduceer mensen niet tot hun aandoening. Ontdek wat zij wel kunnen. En richt hulp en ondersteuning in op deelname in de samenleving.

Ik citeer tot slot graag dit uit het OECD-rapport `Fit mind, fit job':

* Mental ill health is responsible for between one-third and one-half of all long term sickness.

* Mental ill health lowers education outcomes; partly because those who are ill leave school early

We moeten dus inzetten op structurele verbindingen tussen zorg, werk en onderwijs.

Dit congres is een unieke kans om met elkaar van gedachten te wisselen. Er is veel te halen. In de diverse workshops vanmiddag. En tijdens de lunch. Ik hoop dat u tussen de - ongetwijfeld heerlijke - happen door, contact zoekt met elkaar. Dat u kennis uitwisselt over aanwezige expertise en goede ervaringen deelt.

Ik wens u een vruchtbare voortzetting toe. Dank u wel.

VERTALING

Mr Martin van Rijn at the High-Level Policy Forum on Mental Health, The Hague, Wednesday 4 March 2015

Ladies and gentlemen,

Welcome to The Hague, the international city of peace and justice. Today, it is also the international city of the High-Level Policy Forum on Mental Health and Work.

It is a great honour to be asked to open this meeting, organized by the Organisation for Economic Co-operation and Development. I also speak for my colleague Edith Schippers, the Minister of Health, when I invite you to exchange ideas and experiences here today. We have an interesting programme concerned with a very relevant topic: mental health and work. How can we ensure that mental health issues are no barrier to finding and keeping worthwhile employment? How do we achieve a better balance between healthcare, welfare and work?

I would like to thank the OECD for its extensive research, examining the relationship between mental health and work. Its reports provide a clear insight into the current situation in specific countries, while they also define the issues in a broader context. We now have no fewer than 60 `best practices' to draw upon.

I note that all studies take a particularly broad view. They are not confined to care and work, but consider aspects such as education as well. I applaud this approach. Access to education underpins the right to take a full and active role in society. That right extends to everyone, including those with mental health problems.

Here, in the Netherlands, we are very much aware of the interrelationships between healthcare, welfare, employment and education. As State Secretary for Health and Welfare, I have overseen a large-scale decentralization process within the, as we call it, social domain. At the beginning of this year, responsibility for all welfare services passed to the local level: the `municipality'. All aspects and disciplines - support, education and employment participation - now resort under one single party, the municipality. We have thus created the necessary cohesion at the local level.

With the aim of citizens to receive `tailor-made' help, according to their own needs. Interventions are designed and implemented close to the client. Social services are fully integrated, with specialists in care, employment and education working together as a team. Families with multiple problems can be identified early and given appropriate help. If there is any indication of emergent mental health problems, action can be taken before they develop into something far more serious.

The OECD studies also draw attention to the importance of prevention. By offering fully integrated social care at an early stage, we can avoid the need for more intensive forms of mental health care in future. This approach has already proven its value, as illustrated, I mentioned it before, by the OECD report, `60 Promising Policy Examples'.

The best practices in this report include several which have been developed in the Netherlands. We are, for example, proud of our programme Fit-4-Work. A joint experiment, involving:

* the national Employee Insurance Agency;

* the departments of Social Affairs in five municipalities;

* and the public health departments of the four largest cities in the Netherlands: Amsterdam, Rotterdam, Utrecht and The Hague.

They have developed a new approach to the reintegration of people with multiple problems, and in particular those with impaired mental health.

I think, it really is important that we do everything possible to help people with mental health issues. At present, just 17 per cent of this group are in employment, while 70 per cent actually want to work. In other words, the Netherlands alone has 200 thousand people who are eager to work, but are not being given the opportunity to do so. In societies a huge potential is going untapped. This is a great loss to the individuals concerned. And to our societies.

Following the excellent example of the United Kingdom's Time to Change-programme, we had a television campaign which challenges the taboo surrounding mental illness in the workplace. The campaign also encouraged employers to devote attention to all aspects of health and wellbeing.

It is indeed `time to change' the way we think about mental health.

Speaking at a major conference, Minister Schippers recently called for stigmas and prejudices to be set aside once and for all. It must become possible to speak openly and rationally about mental health. Whether in the school, the workplace or any other setting, including that of healthcare services. I think, it is essential to talk with people. Doing so will overcome fears and create understanding. Do not reduce people to their condition. Do not focus on their limitations, focus on their possibilities! Focus on what they can do rather than what they cannot do. Assistance should be geared to allowing full participation.

To quote from the OECD-report `Fit mind, fit job':

* Mental ill health is responsible for between one-third and one-half of all long term sickness.

* Mental ill health lowers education outcomes; partly because those who are ill leave school early.

It is therefore essential to establish permanent links between healthcare, employment and education: the integrated approach.

Today, this meeting offers an excellent opportunity to share thoughts, ideas and experiences. Not only during this afternoon's workshops, but over lunch as well. I hope that you will take the chance to `mix and mingle' between courses.

I wish you a very productive day. Thank you.

Vragen? Bel Informatie Rijksoverheid: 1400

Verantwoordelijk ministerie

* Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport