De nieuwe Top 100 Nederlandse kunstverzamelaars
RAAMSDONKSVEER, 20150130 -- Voor de tweede maal is een lijst opgesteld met de belangrijkste Nederlandse kunstverzamelaars. De lijst omvat de honderd belangrijkste levende Nederlandse kunstverzamelaars. Van de algemeen bekende verzamelaars als Joop van Caldenborgh tot de minder bekende verzamelaars, maar niettemin verzamelaars met een verzameling die bestaat uit gemiddeld vele honderden werken en een waarde van minimaal een half miljoen euro. In totaal zijn werken met een waarde van circa een half miljard euro in het bezit van de verzamelaars in de Top 100. De opsomming vermeldt de verzamelaars in alfabetische volgorde. Zie voor de volledige lijst www.kunstweek.nl/top100verzamelaars2015.asp.
Sinds vorig jaar is een globaal beeld bekend van de verschillende typen Nederlandse kunstverzamelaars, hun motieven, interesses en hun huidige of voormalige professies. Dit jaar is dat beeld zuiverder geworden. Meer details zijn bekend over de soort, omvang en waarde van de kunst die verzameld is door de belangrijkste Nederlandse verzamelaars.
Nederland telt circa zeshonderd particuliere kunstverzamelaars waarvan de collectie meer dan honderd werken omvat met een gezamenlijke waarde van minimaal € 100.000,-. Ruim honderd daarvan hebben een verzameling die een waarde vertegenwoordigt van meer dan € 500.000,-.
Van de verzamelaars met een verzameling tot een half miljoen is de meerderheid jonger dan 60 jaar. Bij de meer omvangrijke collecties zijn personen van 60 jaar en ouder verre in de meerderheid.
De meeste verzamelaars in de Top 100 zijn ondernemers, juristen en medici. Ook vroeger waren dit veel voorkomende en belangrijke verzamelaars, die net zoals dezer dagen weer gebeurt, nogal eens hun eigen museum oprichtten. Voorbeelden daarvan zijn het Teylers Museum, Museum Boijmans van Beuningen en meer recent het Jan van der Togt Museum en het Museum Beelden aan Zee. Op korte termijn zullen Joop van Caldenborgh, Hans Melchers en Jan van den Broek ieder een eigen museum openen.
Alle disciplines zijn in de collecties vertegenwoordigd, waaronder grafisch werk, glaswerk, keramiek, fotografie, video's, tekeningen, kleine tot zeer grote beelden, monumentaal werk, toegepaste kunst en uiteraard veel schilderijen.
Verzamelen blijkt voor veel verzamelaars een passie. De verzamelingen zijn in het algemeen samengesteld op basis van persoonlijke fascinaties, vaak gecombineerd met durf en impulsiviteit. Lang niet altijd is sprake van een consistent beleid: vaak spelen toeval en persoonlijke relaties een rol bij de verwerving van nieuw werk. Veel eclectische verzamelingen zijn het gevolg.
Verzamelaars blijken nogal eens eigenzinnige denkers en doeners, die in tegenstelling tot wat je wellicht zou mogen verwachten, lang niet altijd met hun collectie te koop lopen. Tijdens het onderzoek bleek weer duidelijk dat de bepaling van de waarde geen sinecure was en de informatie over de waarde van een verzameling sterk kon verschillen, afhankelijk van de bron.
De grotere verzamelaars weten zich vaker omringd door adviseurs. Zij geven aan dat aankopen vaak weloverwogen plaatsvinden in de lijn van de bestaande verzameling. Consistentie lijkt echter beïnvloedbaar door de tijd.
Ook dit jaar is veel onderzoek aan de samenstelling van de Top 100 vooraf gegaan. Ten opzichte van de eerste editie kent deze tweede opsomming 19 aanpassingen. En ook ditmaal hebben verschillende organisaties en een groot aantal personen bijgedragen aan de samenstelling van de lijst. De vele contacten hebben vaak gedetailleerde informatie over de verzamelingen opgeleverd, die om meerdere redenen niet is vermeld. De namen van de verzamelaars zijn slechts aangevuld met de huidige of voormalige professies van de verzamelaars en een signatuur van hun verzamelingen. Verreweg het merendeel van de verzamelaars heeft de vermeldingen geconfirmeerd en de conclusie is dan ook gerechtvaardigd dat de opsomming dit jaar betrouwbaarder is dan de eerste editie. Zonder twijfel bevat de opsomming echter toch nog misvattingen.
Stichting Kunstweek zal volgend jaar de derde, dan weer geactualiseerde editie van de top 100 levende Nederlandse kunstverzamelaars publiceren, waarin de reacties op de nu bekend gemaakte opsomming verwerkt zullen worden.
Stichting Kunstweek