Michiel de Ruyter op het witte doek
27 januari 2015
Den Haag
Deze week gaat Michiel de Ruyter in premiere, een epische avonturenfilm over het leven van Nederlands grootste admiraal en zeeheld. Wie meer wil weten over De Ruyter kan in het Nationaal Archief terecht; daar ligt het archief van Michiel Adriaensz de Ruyter en zijn nazaten dat in 2013 nog een
belangrijke aanvulling kreeg.
Beroemde zeeheld
De Ruyter maakt in 1618 als elfjarige zijn eerste zeereis. Hij begint als hoogbootmansjongen en klimt snel op tot matroos, stuurman en schipper. Hij leert als walvisvaarder, kaper en (koopvaardij)schipper alle takken van de scheepvaart kennen. Bij de oorlogsvloot bereikt hij de hoogste rang
die speciaal voor hem wordt gecreeerd: luitenant-admiraal-generaal. Michiel de Ruyter dankt zijn roem vooral aan zijn rol in de drie Engelse Zeeoorlogen (1652-1654, 1665-1667 en 1672-1674). De strijd met Engeland gaat om de handel op de wereldzeeen.
Oorlogsvloot
Michiel de Ruyter wil eigenlijk gaan rentenieren en het zeeleven achter zich laten als in 1652 de eerste Engelse Zeeoorlog uitbreekt. De Zeeuwse admiraliteit doet een dringend beroep op De Ruyter om opnieuw uit te varen. Uiteindelijk geeft De Ruyter toe maar laat wel vastleggen dat zijn
benoeming als vice-commandeur op de oorlogsvloot alleen voor deze keer geldt. Dat zou anders uitpakken. Hij blijft nog 24 jaar bij de marine, meestal in oorlogsomstandigheden. Zijn successen in de zeeslagen maken hem een beroemd man.
'Zeeleeu op den Theems'
De Ruyter is vooral beroemd door de Tocht naar Chatham in 1667 waarbij de Engelsen een grote en gevoelige slag wordt toegebracht. Onder De Ruyters bevel is een oorlogsvloot de Theems opgevaren om de Engelsen in eigen huis een lesje te leren. Ook al is zijn naam onlosmakelijk met Chatham
verbonden, De Ruyter is zelf niet aanwezig geweest bij de grootscheepse vernietiging van de Engelse schepen op de rivier de Medway; hij lag ziek in bed en komt pas de volgende dag in actie. Maar De Ruyter maakt definitief naam als 'Zeeleeu op den Theems'.
Laatste reis
Als Michiel de Ruyter in 1676 met zijn vloot uitvaart om Spanje bij te staan in de strijd tegen de Franse bezetting van Sicilie en Napels, weet hij al dat zijn vloot weinig kans maakt. Tijdens de slag bij de Etna raakt De Ruyter levensgevaarlijk gewond: een Franse kanonskogel neemt het voorste
deel van zijn linkervoet weg en verbrijzelt zijn rechteronderbeen. Een week later sterft hij aan wondkoorts aan boord van zijn schip "De Eendracht' in de baai van Syracuse. De Ruyter wordt gebalsemd en zijn uitgenomen ingewanden vinden een laatste rustplaats op Sicilie. In Nederland krijgt de
zeeheld een staatsbegrafenis en een praalgraf in de Nieuwe Kerk.
Archief De Ruyter
Naast eeuwige roem, schilderijen, biografieen en dan nu de film rest ook het bijzondere archief van De Ruyter en zijn familie. De laatste aanvulling bevat onder meer correspondentie van De Ruyter zelf met familieleden, zeeofficieren, raadpensionaris Johan de Witt en stadhouder Willem III.
Topstukken zijn onder meer twee eigenhandige brieven van De Ruyter aan het thuisfront, geschreven in 1667 en 1673, en de laatste brief aan zijn familie, die hij dicteerde enkele weken voordat hij in de zeeslag bij Sicilie het leven laat.
Bekijk scans van enkele stukken uit het archief De Ruyter
Lees het artikel over de aanvulling op het archief De Ruyter.
Nationaal Archief
1.10.72 Michiel Adriaensz de Ruyter [levensjaren 1607-1676], zijn naaste verwanten en nakomelingen, 1587-1982
Ook in andere archieven is het een en ander over Michiel de Ruyter te vinden:
1.01.02 Staten-Generaal 1576-1796, inv.nrs. 9326, 9333, 9337, 12561.141.1,
12561.150, 12561.152.5, 12582.12, 12578.41, 12578.42, 12578.45.
1.11.01.01 Collectie aanwinsten van de voormalige Eerste Afdeling van het Algemeen Rijksarchief, 14e eeuw-1933, inv.nrs. 125, 394, 727, 770, 950, 1083, 1217A, 1688, 1830, 1937, 1938, 2014,
2018
R. Prud'homme van Reine, Rechterhand van Nederland Biografie van Michiel Adriaenszoon de Ruyter (Amsterdam 1996, 2007) Signatuur:206A30