Slijters overwegen eveneens accijnsproces

In navolging van de pomphouders willen nu ook de slijters de staat dagvaarden. De branche wil de schade verhalen die zij lijdt door de rigoureuze accijnsverhogingen op gedestilleerd per 1 januari 2013 en 1 januari 2014. Hoewel de branche al voor de invoering van de accijnsverhoging heeft gewaarschuwd voor de effecten die de voorgestelde verhoging zou hebben, heeft het kabinet die geluiden naast zich neer gelegd.

Anders dan bij alle andere accijnsproducten, die weliswaar na verhoging van de accijns minder extra accijnzen hebben opgeleverd dan begroot, geldt voor gedistilleerd dat de verhoging van de accijns tot een verlaging van de totale opbrengsten heeft geleid. Consumenten kopen nog vaker hun gedestilleerd in het buitenland. Dat geldt niet alleen voor de grensgebieden, maar voor heel Nederland. In plaats van de beoogde meeropbrengst heeft de verhoging dus een minderopbrengst opgeleverd.

Evenals de pomphouders zoeken de slijters aansluiting bij een uitspraak van het gerechtshof Amsterdam uit 2012, waarin een heffing kansspelbelasting bij speelautomaten strijdig met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) werd geacht. De wetgever was bij invoering van deze heffing ermee bekend dat ten minste een substantieel deel van de exploitanten met hun exploitatieactiviteiten in een structurele verliespositie zou komen. De wetgever had dat risico bewust aanvaard. Het hof was van oordeel dat een dergelijk effect een ernstige inbreuk op het eigendomsrecht van de exploitanten opleverde.

De situatie van de slijters ten gevolge van de accijnsverhogingen is vergelijkbaar. De branche waarschuwt al jaren voor de desastreuze economische effecten van de verhogingen. Aan de hand van uitgebreid consumentenonderzoek is in januari 2014 aangetoond dat de doorgevoerde accijnsverhoging in plaats van een meeropbrengst voor de staat een verlies zouden opleveren.

Uit dat onderzoek bleek dat binnen de grensstreek 64% van 1,4 miljoen huishoudens: 900.000 huishoudens met een zekere regelmaat sterk alcoholische dranken koopt. 75% daarvan koopt 1 of meer keren in Duitsland. Ten gevolge van de grensoverschrijdende inkoop werd de voorspelling gedaan dat in 2014 naar verwachting 480 slijters in de grensstreek werkloos zouden raken. In hoeverre de voorspelling bewaarheid is kan niet worden teruggerekend, omdat een betrouwbare registratie van werknemers in de branche ontbreekt. Het aantal zelfstandige slijters is echter in 2014 opnieuw teruggelopen ten opzichte van het jaar daarvoor en signalen van slijters in de grensstreek zijn identiek aan die van pomphouders. Consumenten plegen veelal het tanken over de grens te combineren met aanschaf van gedestilleerd.

Hoewel in de zomer van 2014 al duidelijk werd dat de accijnsverhogingen op gedestilleerd een averechts effect hadden heeft dit tot dusverre niet geleid tot aanpassing van het beleid. Ron Andes, voorzitter van de Koninklijke SlijtersUnie, de branchevereniging van slijters: "We volgen de namens de pomphouders aanhangig gemaakte procedure nauwlettend. Het effect van de accijnsverhoging op gedestilleerd is vergelijkbaar, zo niet veel groter, dan voor diesel en LPG. De overheid zal met een oplossing moeten komen, anders zal ook hier de rechter er aan te pas moeten komen."