Winkels kunnen veel minder draagtassen uitgeven als ze klanten stimuleren om vaker een eigen, herbruikbare draagtas mee te nemen, of als ze geld voor een tasje vragen. Een andere optie om het gebruik van het aantal tasjes te verminderen, is om klanten middelgrote draagtassen of big-shoppers van duurzaam materiaal aan te bieden, die geschikt zijn voor hergebruik. Dit blijkt uit het project 'Vermindering draagtassen in het winkelkanaal' van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV).

Het project 'Vermindering draagtassen in het winkelkanaal' bestond uit twee onderzoeken, namelijk een pilot en een materiaalstudie.

Pilot 'Mag het een tasje minder zijn' (2013)

Van 10 oktober tot en met eind december 2013 voerde het KIDV samen met de Raad Nederlandse Detailhandel (RND), drie gemeenten en negen winkelketens de pilot 'Mag het een tasje minder zijn?' uit. In deze pilot werd onderzocht of beprijzing van plastic draagtassen de uitgifte van het aantal draagtassen in winkels vermindert. Ook werd onderzocht of beprijzing van draagtassen het gedrag van consumenten bij het winkelen beinvloedt.

De uitkomsten van deze pilot lieten zien dat tot 77 procent minder draagtassen werd uitgegeven. Dit gebeurde doordat winkeliers hun klanten goed informeerden, hen vroegen om zelf een tas mee te nemen en minimaal 10 cent vroegen aan klanten die wel een tas wilden.

Materiaalstudie (2014)

In 2014 heeft TNO in opdracht van het KIDV een studie ter informatie voor consumenten en winkeliers uitgevoerd, door te onderzoeken welke materialen en formaten van draagtassen het minst milieubelastend zijn. Vandaag zijn de uitkomsten van dit tweede deel van het project bekend gemaakt.

In het onderzoek zijn zogenoemde big shoppers, middelgrote draagtassen en kleine (hemd)tassen van verschillende materialen met elkaar vergeleken. In totaal gaat het daarbij om twintig verschillende typen draagtassen. Om het aantal keren hergebruik van de draagtassen in te schatten, stelde het KIDV een realistisch scenario op. In dit scenario is verondersteld dat big shoppers en middelgrote draagtassen geschikt zijn voor hergebruik en dat kleine (hemd)tassen eenmalig worden gebruikt.

De resultaten laten zien dat (her)gebruik van big shoppers of middelgrote draagtassen van duurzame materialen minder milieubelastend zijn dan kleine (hemd)tassen die slechts eenmalig worden gebruikt. Qua materialen blijken (gerecycled) polypropeen (PP), polyester (PET) en jute de meest duurzame materialen zijn voor big shoppers. Voor middelgrote draagtassen zijn dit polyester (PET), (gerecycled) lagedichtheid-polyetheen (LDPE) en gerecycled papier.

De uitkomsten maken verder duidelijk dat draagtassen van gerecycled materiaal een lagere milieu-impact hebben dan de primaire versie van hetzelfde materiaal. In het onderzoek zijn gangbare materialen van tassen vergeleken. Hierbij is gerecycled PET nog niet meegenomen, omdat tassen van dit materiaal in de praktijk nog niet veel voorkomen.

Omdat hergebruik van draagtassen belangrijk is voor de reductie van de milieu-impact, draagt het gebruik van kleine (hemd)tassen niet bij aan het verlagen van de milieudruk. Indien toch wordt gekozen voor het aanbieden van kleine (hemd)tassen, dan zijn de meest duurzame materialen hogedichtheid-polyetheen (HDPE), zetmeelblend/biobased polyetheen (BIO-PE) en gerecycled papier.

Als draagtassen op de verkeerde manier worden weggegooid komen ze op straat of in de natuur terecht. Dan is de afbreekbaarheid van de materialen in het milieu van belang:

- papier (kraftpapier): snel afbreekbaar;

- textiel (jute, katoen): afbreekbaar;

- biobased (bio-afbreekbaar): langzaam afbreekbaar;

- biobased (niet bio-afbreekbaar): zeer langzaam afbreekbaar;

- kunststof (PET, PE, PP): zeer langzaam afbreekbaar.

Praktische kennis voor winkeliers en consumenten

De uitkomsten van het project 'Vermindering draagtassen in het winkelkanaal' bieden winkeliers en consumenten kennis waarmee zij hun voordeel kunnen doen. Voor winkeliers geldt dat zij de uitgifte van het aantal draagtassen fors kunnen verminderen als ze klanten goed informeren over duurzaam gebruik van draagtassen en duurzame alternatieven aanbieden. Ook als ze tassen beprijzen leidt dat tot de gewenste reductie van het aantal draagtassen. Consumenten kunnen draagtassen van duurzame materialen aanschaffen die ze vaker kunnen gebruiken, deze draagtassen bij het winkelen meenemen en in winkels geen kleine (hemd)tasjes voor eenmalig gebruik meer aannemen. Ten slotte kunnen consumenten voorkomen dat kapotte draagtassen in het zwerfafval terecht komen, door deze op de juiste manier weg te gooien. Deze tips zijn ook opgenomen in een handige factsheet van het KIDV. Deze is te bekijken op www.kidv.nl.