Nieuwjaarsrede 10 januari 2015: De omschakeling


Dames en heren, meisjes en jongens, inwoners van Vlaardingen. Het is voor de tweede keer in twee dagen tijd dat ik een aantal van u ontmoet. Eergisteren zagen wij elkaar op de herdenkingsbijeenkomst bij het Geuzenmoment. We stonden stil bij de gebeurtenissen in Parijs. We tonen ons solidair
met de inwoners van Parijs en uiten ons vertrouwen in een vrije samenleving.

Dames en heren, meisjes en jongens, inwoners van Vlaardingen. Iets meer dan vijf maanden ben ik nu uw burgemeester. Het heeft ervoor gezorgd dat ik Vlaardingen mocht leren kennen. En zoals dat gaat: bij een kennismaking als burgemeester kom je in de diepste haarvaten van de gemeenschap
terecht. Je viert de 102de verjaardag mee met de oudste inwoner, je hoort de diepste wensen en frustraties van de inwoners en je wordt door de politie wakker gebeld omdat er sprake is van - wat we noemen - huiselijk geweld. Maar je komt ook binnen bij de meest innovatieve bedrijven die
marktleider in de wereld zijn, bij ondernemers die moeite hebben het hoofd boven water te houden of die last hebben van regels die zij zelf niet hebben bedacht.

Misschien mag ik met u enkele waarnemingen delen. Vlaardingen is een vitale stad, een levendige stad met een indrukwekkende historie. Vlaardingen is een complete stad. Maar bovenal: Vlaardingen is een stad die bol staat van beweging en van verandering. Ik kon geen gesprek voeren, geen buurt
bezoeken of - laat ik zeggen - geen tegel oplichten, of er bleek een verhaal aan verbonden. Een verhaal van verandering: van hoe het was, van hoe het zal worden en vooral: van hoe het een zal overgaan in het ander.

Nieuwe verhoudingen

Ik zal met het meest bekende voorbeeld van deze verandering beginnen. De omschakelingen in de zorg; het thema ook van de informatiekraampjes op deze bijeenkomst. In ieder huishouden van Vlaardingen viel een krant in de bus. Want een aantal taken is sinds een paar dagen verschoven van het Rijk
en de provincie naar de gemeente. En niet alleen de taken veranderen; ook de gedachte erachter. Zorgen dat we meer zelf - en onderling - kunnen opvangen. Vandaar dat de gemeente sociale wijkteams organiseert, dat de gemeente ruimte geeft aan experimenten, dat er in straten en buurten whatsapp
groepen ontstaan. Op zoek zijn naar een nieuwe verhouding tussen overheid en buurt- en burgerinitiatief.

Directe lijnen en doortastendheid

Want dat is de tweede grote omschakeling. Als we dit al niet wisten: steeds meer groeit het besef dat de Vlaardingse samenleving niet vanachter de bureaus in het stadhuis wordt gemaakt en uitgeschreven. De samenleving is van ons allemaal. Van ondernemers, inwoners, instellingen en
verenigingen. Van onszelf. Dus zoeken we naar nieuwe vormen. Ik noemde al de wijkteams en de buurtwhatsapp. Het mag best buiten de gebaande paden, ook al is dat wennen voor bestuur, politiek en ambtelijke organisatie. Hoewel, ook voor de inwoners en bedrijven zelf. Steeds meer draait het om
eigen initiatief en verantwoordelijkheid. Zelf doen; dat kan ook even wennen zijn. Op het domein van de veiligheid zien we initiatieven van buurtpreventie en een project als `Waaks'. We organiseren directe lijnen tussen politie, buurtbewoners en ondernemers - in combinatie met doortastendheid.
Precies dat moet de uitkomst van de nieuwe politieaanpak zijn. Het doet me deugd dat deze aanpak tot betere veiligheidscijfers leidt. Daar pakken we verder in door.

Maar ik denk ook aan initiatieven vanuit de Economische adviesraad en het IKV. De gezamenlijke ondernemers die willen meedenken en meedoen met het bestuur van deze stad. Zij roepen de maatschappelijke instellingen op zich te verenigen en hetzelfde te doen, waardoor er een nieuw stadsgesprek
kan volgen. Het gemeentebestuur wil die handschoen oppakken. Waarbij we overigens oog moeten hebben voor die mensen die hun weg naar het gemeentehuis niet vanzelfsprekend vinden. Immers, als we zeggen dat de stad gemaakt wordt door iedereen; dan is het ook echt iedereen. Dus niet alleen als
je de weg al kent. Ik denk ook aan de nieuwe aanpak die in de Broekpolder wordt gezocht. Een experiment van besturen door betrokkenen, waarbij de grens van de bekende structuren wordt verkend. Ook daar ligt dezelfde uitdaging: net als de stad is de `parel' Broekpolder van iedereen.

Omschakeling in de economie van stad en regio

Het actieplan Economie en de economische adviesraad wijzen ook op een omschakeling in de economie. Zeker als je verder vooruitkijkt, tot en met de komst van de Blankenburgverbinding. Los van het feit dat Vlaardingen die tunnel eigenlijk niet wil. Maar als die er komt, verschuiven dan de
verhoudingen in de Waterwegregio niet en komt Vlaardingen dan juist in het hart daarvan?

De Metropoolhaven van Rotterdam is onmiskenbaar de motor van een nieuwe economie, waarin transport, water, veiligheid, duurzaamheid en innovatie kernwoorden zijn. Het landt allemaal een op een in Vlaardingen. De verbinding met de universitaire kennis in onze achtertuin - Delft en Rotterdam -
maakt onze ligging uniek. Op zijn beurt zijn er relaties tussen de universiteiten en onze scholen en opleidingsinstituten, waar onze bedrijven op hun beurt weer partner in zijn. Ik hoor van Steensma Bakery Ingredients en zeventien andere bedrijven in deze sector dat zij zich hard maken voor
de aanpak van de nieuwe Food-Academie. Het wordt allemaal gedaan met de blik vooruit.

Ik hoop dat u merkt: ik spreek niet vanuit de beleidskolommen van het gemeentehuis of vanuit de portefeuilles van de bestuurders van de stad. Ik kijk naar de vraagstukken en uitdagingen van de stad zelf , waar onze inwoners, instellingen en bedrijven voor staan. `Samen maken we de stad'; het
was niet voor niets de slotzin van de nieuwjaarswens in de vorm van een dubsmash. Nieuwe vormen zoeken, de nieuwe media incluis, zodat de stad daadwerkelijk van ons allen is.

Natuurlijk zijn er ook de vraagstukken van het stadsbestuur. De stad die het met minder geld moet doen. Dat geldt ook voor de individuele huishoudens. Zeker voor diegene die de afgelopen jaren zijn of haar baan verloor of bij wie het bedrijf failliet ging. Het is een hele omschakeling als je
op een kleinere voet moet leven. Mede hierdoor zien we overigens slimme en sociale initiatieven in de stad zoals ruil- en weggeefwinkels ontstaan. Wat op zijn beurt weer past in de nieuwe actiegerichte aanpak in buurten en wijken. Waar gemeente, inwoners, corporaties en anderen elkaar
opzoeken en verantwoordelijkheid nemen, in plaats van langs elkaar heen te gaan.

Het bestuur van de stad

Maar goed, de omschakeling geldt dus ook voor de gemeente. Kunnen we hetzelfde blijven presteren met minder geld? Of eigenlijk: kan het beter met minder? Die vraag komt in gezinnen terug en bij bedrijven, maar ook bij de gemeente. Dit heeft het afgelopen jaar tot forse discussies geleid -
stevig ook - met grote betrokkenheid vanuit de stad. Het leidt eveneens, heel pril, tot nieuwe initiatieven. Maatschappelijke partijen, als het om sport of cultuur gaat, vinden elkaar. De gemeenteraad sprak duidelijk uit dat het ook rond de Stadsgehoorzaal om `doe meer met minder' moet gaan.
Om nieuwe arrangementen en cultureel ondernemerschap. Het is een van de grote opgaven voor het nieuwe jaar, waar het college het voortouw in neemt. Zodat Vlaardingen bruisend en in beweging blijft.

Het brengt me bij de gemeenteraad, die altijd in deze zaal vergadert. De raad die heeft uitgesproken dat er meer werk gemaakt moet worden van de samenwerking met onze buurgemeenten. Weer een voorbeeld om meer met minder geld te doen. Een gezamenlijk `participatiebedrijf' onder de naam
Stroomopwaarts, zodat we gesteld staan voor onze taken, een actieve partner zijn voor ondernemers en beter kunnen inspelen op de vragen van onze inwoners als het om werk, inkomen en meedoen gaat. En voor minder kosten bovendien.

Zoals de gemeenteraad ook heeft uitgesproken om zelf effectiever te willen functioneren. Wie de afgelopen maanden de raadsvergaderingen heeft gevolgd, ziet dat dit werkt en dat het effectiever wordt. Vaker gaat het debat over de inhoud in plaats van over de personen. Vaker gaat het over de
toekomst dan over het verleden. Vaker gaat het over de vraagstukken die herkenbaar zijn voor de stad. De gemeenteraad van deze stad is onmiskenbaar in beweging.

Misschien een enkel woord nog over de burgemeester. Want, hoe kan het anders, ook daarin koos Vlaardingen voor de transitie. Voor een overgang van oud naar nieuw. Een waarnemersperiode met een specifieke opgave, die nu breed wordt opgepakt: in de zorg, in de gemeentefinancien, in de economie
en de mobiliteit, in de verhoudingen in de stad, in de cultuur, in het stadshart en in de buurten en wijken. Een nieuwe aanpak in het gemeentehuis en in de stad. Het is mij een eer en een genoegen om in deze periode uw burgemeester te mogen zijn. Vlaardingen is met veel energie in beweging
en Vlaardingers maken hun stad.

Ik wens u allen - namens het bestuur van deze gemeente - een voorspoedig en initiatiefrijk 2015.

Uitgelicht