in Israel / door Jordy Steijn / op 08/01/2015 om 14:01

Vanaf 1 april 2015 kan `Palestina' lid zijn van het International Criminal Court, zo liet secretaris-generaal Ban Ki-moon van de Verenigde Naties woensdag weten. De benodigde documenten voor Palestijnse ondertekening van het Statuut van Rome zijn bij hem gedeponeerd. Of het ICC de handtekening van de Palestijnse president Mahmoud Abbas onder het Statuut erkent, bepaalt de aanklager van het hof zelf. Als het zover komt zal de Palestijnse Autoriteit hoogstwaarschijnlijk een aanklacht gaan indienen tegen Israeli's wegens vermeende oorlogsmisdaden tijdens Operatie `Brother's Keeper' en `Protective Edge' afgelopen zomer.

Ban Ki-moon stelde in zijn verklaring dat `het Statuut van Rome (statuut ten grondslag aan ICC) in werking zal treden voor de Palestijnse Staat op 1 april 2015 overeenkomstig artikel 126 (2)', van dat Statuut. De secretaris-generaal functioneert in dit geval als depositaris voor de documenten die door het ICC geratificeerd moeten worden. Hij is belast met het dagelijks reilen en zeilen van alle verdragen die in het kader van de VN tot stand zijn gekomen, waaronder het `Statuut van Rome' en ziet er dus alleen op toe dat alle deelnemende partijen zich aan de formaliteiten houden. Uiteindelijk bepaalt de aanklager van het ICC of hij de handtekening van de Palestijnse president Mahmoud Abbas onder het Statuut erkent.

Vermeende Oorlogsmisdaden

Maandag liet het ICC weten dat het documenten had ontvangen van de Palestijnen, die erop wezen dat ze Israeli's willen vervolgen voor vermeende oorlogsmisdaden. Volgens de Israelische krant Jerusalem Post kan dat erop wijzen dat de Palestijnen ook een `Ad Hoc Declaratie' hebben getekend waarin ze alvast op het lidmaatschap vooruitlopen door te laten weten dat ze dit willen gaan onderzoeken. Met een dergelijke declaratie zou het eventueel mogelijk zijn om sneller een aanklacht tegen Israel in te dienen dan de officiele wachttijd van 60 dagen van het Statuut voorschrijft.

Overigens blijft het zo dat de hele procedure nog niet in kannen en kruiken is en dat er nog veel haken en ogen zitten aan het indienen van een aanklacht tegen Israel. Het hof onderzoekt namelijk in principe alleen zaken, die niet door het land zelf worden onderzocht, wat bij Israel wel het geval is. Ook gaat de aanklager in principe alleen tot onderzoek over als er overduidelijk bewijs is dat er de intentie was om onschuldigen te vermoorden, wat in oorlogssituaties vaak lastig te bewijzen is. En tenslotte is het niet gebruikelijk dat het hof klachten in overweging neemt over zaken die plaatsvonden voor een land is toegetreden. Dat is het geval met de gebeurtenissen van vorig jaar zomer.

Daarnaast is de kans op een boemerang-effect voor de Palestijnen groot, omdat de aanklager na lidmaatschap de Palestijnen zelf ook aan een onderzoek mag onderwerpen, waaruit vermoedelijk zal blijken dat Hamas in Gaza veel grotere oorlogsmisdaden op zijn naam heeft staan dan Israel. De rechtse Israelische organisatie Shurat Hadin heeft in de afgelopen maanden al enkele aanklachten tegen Abbas en Khaled Meshaal (leider Hamas) ingediend vanwege oorlogsmisdaden en is nu bezig om nog meer aanklachten te formuleren. (lees hier meer over aanvraag lidmaatschap PA bij ICC)

Afbeelding: Secretars-generaal van de Verenigde Naties Ban Ki-moon