Nieuwjaarstoespraak burgemeester

Sandra Steeghs

De nieuwjaarstoespraak die burgemeester J.P. Gebben maandag 5 januari 2015 heeft uitgesproken tijdens de nieuwjaarsreceptie van de gemeente Renkum.

Dames en heren, hartelijk welkom!

Namens de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders heet ik u -terwijl Zijne Majesteit via ons nieuwe kunstwerk op ons toe ziet- van harte welkom bij de nieuwjaarsreceptie 2015 van de gemeente Renkum. De start van een nieuw jaar in de gemeente, maar ook een moment om even stil
te staan bij het afgelopen jaar.

Laat ik maar beginnen bij de jaarwisseling zelf. De jaarwisseling is dit jaar zeer voorspoedig verlopen. Geen grote incidenten en geen zwaar gewonden. Dat ik dat moet melden is op zich natuurlijk idioot. Een paar weken voor de jaarwisseling hebben onze vrienden van de politie een mooie vangst
gedaan waarbij een partij zeer zwaar vuurwerk in beslag genomen is. Dat is iets waar ik me toch wel redelijk wat zorgen overmaak. Knapen van 15, 16 jaar die met vuurwerk rondlopen waar je een auto mee op kunt blazen is natuurlijk niet normaal. Moeten we dan maar voor een algemeen verbod gaan?
Ik ben niet zo van het verbieden, ik geloof meer in waarschuwen en zelfverantwoordelijkheid. Eerlijk gezegd begrijp ik niet dat er ouders zijn die hun kinderen hiermee de straat op laten gaan.

Bij een nieuwjaarstoespraak kijken we graag even terug, maar kijken we vooral vooruit naar wat het nieuwe kersverse jaar ons gaat brengen.

2014

Afgelopen september herdachten we voor de 70^e keer de Slag om Arnhem. Een geweldige herdenking waarbij honderden vrijwilligers zich enorm hebben ingezet voor de veteranen. Voor veel van de inmiddels hoogbejaarde veteranen was het waarschijnlijk de laatste keer dat ze bij de herdenking
aanwezig waren.

Ons land heeft de afgelopen 70 jaar geen staat van oorlog gekend. Dat betekent evenwel niet dat we niet met de consequenties van oorlog in aanraking komen. Heel direct werd Nederland dit jaar getroffen door het conflict tussen Rusland en de Oekraine toen op 17 juli 2014 vlucht MH-17 uit de
lucht werd geschoten. Soms is een gebeurtenis zo groot, dat die voor altijd aan een jaartal verbonden blijft. De wijze waarop Nederland met deze tragedie is omgegaan heeft in de hele wereld veel respect afgedwongen. De beelden van de aankomst van de lichamen in Eindhoven, en het massale
eerbetoon zowel op het vliegveld als langs de wegen, staan voor altijd in ons collectieve geheugen gegrift.

De verkiezingen voor de gemeenteraad in maart 2014 leidde tot 9 nieuwe raadsleden in onze volksvertegenwoordiging, en hoewel er 2 nieuwe partijen bijkwamen veranderde het politieke landschap niet heel ingrijpend. Wel ontstond er een nieuwe coalitie van D66, VVD, Groen Links en Gemeentebelangen
met drie nieuwe wethouders.

Het nieuwe collegeakkoord mocht in de raad op bijna unanieme steun rekenen en dat belooft veel goeds voor de komende jaren. Ik ken de politiek van Renkum als een stabiele politieke omgeving waar alle partijen, dus college-dragende partijen en niet-college-dragende partijen (u merkt dat ik niet
voor niets probeer het woord oppositie, hetgeen 'tegen' betekent vermijdt) hun verantwoordelijkheid nemen. Dat zien we in andere gemeenten wel anders en dat mag dus zeker wel eens gezegd worden. Renkum kent al jaren een betrouwbaar en stabiel politiek klimaat met een uitstekende raad!

2014 was ook het jaar van een aantal besluiten met een grote impact. Om te beginnen de definitieve besluitvorming MFC3B4 in januari. Daarmee kan na meer dan 10 jaar discussie in de gemeenteraad eindelijk met de uitvoering worden begonnen. Het wordt een mooi complex met veel functies voor de
Renkumse bevolking. Onder andere: zwembad, sporthal, tennisbanen, sociaal-culturele voorzieningen, twee scholen (fusies van vier huidige scholen).

En de vaststelling van een nieuwe Besturingsfilosofie en de Notitie Intergemeentelijke Samenwerking. Met de Besturingsfilosofie "Loslaten in Verbondenheid" heeft de gemeenteraad richting gegeven aan welke overheid we willen zijn, uitgangspunten daarbij zijn:

* samenwerking is onontkoombaar voor gemeentes;
* voldoende voeling houden met de samenleving;
* betrokkenheid van inwoners vergroten;
* regievoering verschuift. Niet meer beheersen en bepalen, maar faciliteren en belangen behartigen.

Daar waar we in de afgelopen tientallen jaren verantwoordelijkheden naar ons toe haalden, leggen we nu de verantwoordelijk weer zoveel mogelijk terug naar waar die hoort, namelijk bij de inwoner en het bedrijfsleven zelf. Dat biedt ruimte om er juist voor die inwoner te zijn die ons echt nodig
heeft. Meer ruimte geven aan ondernemers en inwoners betekent dat zowel de ambtenaren als de inwoners moeten wennen aan deze manier van werken. Het cCollege zal werkbezoeken, of sector-bijeenkomsten houden met bijvoorbeeld bedrijven uit de duurzaamheidssector, maar ook met bijvoorbeeld
makelaars en corporaties.

2014 was voor veel gemeenten, ook voor Renkum, een druk jaar, omdat vele plannen, beleidsnota's verordeningen etc. uitgewerkt moesten worden voor onze nieuwe taken op het gebied van werk, zorg en jeugd. Gemeenten, dus ook Renkum, moest onder zeer hoge tijdsdruk een aantal fikse nota's en
verordeningen maken en aannemen. Hier verdient de ambtelijke organisatie een pluim voor het vele werk dat is verzet en de gemeenteraad, omdat ze op een relatief hoog abstractieniveau in een zeer kort tijdsbestek beleidsnota's en verordeningen hebben moeten aannemen die een grote impact op de
samenleving hebben.

Op het gebied van de ruimtelijke ordening zijn er interessante ontwikkelingen in de dorpen Renkum en Doorwerth. In Renkum heeft de gemeente een werkgroep bij elkaar gebracht die een dorpsplan gemaakt heeft voor de revitalisering van het centrum dat daarmee een grote opknapbeurt krijgt. Een
soortgelijke ontwikkeling vindt plaats in Doorwerth, hier komt het initiatief echter van de bewoners van Doorwerth. Het betreft een complex plan, waarbij veel partijen betrokken zijn zoals onder meer scholen, verzorgingshuis en grondeigenaren. De vervolmaking van dit plan zal nog de nodige
tijd kosten, maar indachtig de zojuist vermelde besturingsfilosofie hebben wij er veel vertrouwen dat ook dit traject een succes zal worden.

Een nieuw initiatief in 2014 was De Dag van de Renkumse Inwoner op 5 juli 2014. Een dag waarop verschillende instellingen, initiatieven in onze mooie gemeente zich presenteren aan de inwoners. Deze eerste keer nog kleinschalig en met een beperkt aantal deelnemers, maar daarom niet minder
succesvol. Wat het college betreft een mooi voorbeeld van de participatie-samenleving, dat we in 2015 zullen herhalen in de hoop dat deze Dag van de Renkumse Inwoner uitgroeit tot een grootse jaarlijkse happening.

2015

Nu vooruitkijken. Het jaar 2015 is volgens de Chinezen het Jaar van de Geit, wat staat voor verantwoordelijkheidsbesef, mededogen en creativiteit. En ook al mekkeren geiten, dit is geen jaar voor gemekker, maar voor aanpakken en doorpakken.

Zoals 2014 voor een belangrijk deel in het teken stond van de voorbereidingen op de decentralisaties in het sociaal domein, zo zal ook in 2015 veel, heel veel werk op ons af komen. Voor wie het afgelopen jaar in een bunker geleefd heeft, toch nog kort even waar het over gaat: Vanaf 1 januari
2015 heeft onze gemeente er een fors aantal taken bij. Dit is geregeld in 3 wetten, te weten de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015, de Participatiewet en de Jeugdwet. De gemeente is daarmee verantwoordelijk voor:

* lichte zorg en ondersteuning;
* alle vormen van jeugdhulp;
* begeleiding naar werk van mensen met een beperking (participatie).

Zoals gezegd hebben we de afgelopen tijd hard gewerkt om ervoor te zorgen dat wij in staat zijn om deze taken uit te voeren en onze inwoners de ondersteuning te bieden die ze nodig hebben. En ik kan u melden dat de gemeente Renkum er klaar voor is. Dit doen wij niet alleen, maar samen met
zorgaanbieders, maatschappelijke partners en vrijwilligersorganisaties. Zoals u weet gaat deze transitie ook gepaard met grote bezuinigingen. Het is dan ook voor ons een uitdaging om er voor te (blijven) zorgen dat we die mensen ondersteunen die dat ook nodig hebben. Dat willen wij doen door
maatwerk, in gesprek met u, in samenwerking met elkaar en blijvend te leren.

Wij vinden het belangrijk dat u met vragen bij ons terecht kunt. Vanaf 1 januari kennen wij het Sociaal Loket. Een voordeur voor al u vragen op het gebied van welzijn, zorg, jeugd, werk en inkomen. Met ingang van 2016 maakt het Sociaal Loket integraal onderdeel uit van onze centrale balie in
het gemeentehuis.

De decentralisaties brengen wel grote financiele onzekerheden met zich mee. Onze totaal budget gaat grosso modo van zo'n 60 naar 75 miljoen euro per jaar en met de overbrenging van de taken heeft de Rijksoverheid gemeend om daarbij direct maar een korting van maar liefst 25% op het budget in
te boeken. Dat betekent dat wij als gemeente dus voor 20 miljoen aan werk erbij krijgen en daar een budget van 15 miljoen voor krijgen. De financiele positie van de gemeente Renkum is echter gezond. De meerjarenbegroting is sluitend en de reserves zijn voldoende. We kunnen daarom ook op
financieel gebied de toekomst voorzichtig maar wel met vertrouwen tegemoet zien.

Als het gaat om de toekomst, dan hebben we het niet alleen over onze nabije toekomst, maar ook over de toekomst van onze kinderen en kindskinderen. Het is daarom van belang dat we meer dan in het verleden kijken naar duurzaamheid en het milieu. De gemeente Renkum heeft de ambitie een
klimaatneutrale gemeente te worden. Komend jaar gaan we, samen met de inwoners en de bedrijven nader onderzoeken hoe dat het beste gerealiseerd kan worden.

Vorig jaar heb ik in mijn toespraak de nodige aandacht besteed aan de mogelijke schaalvergroting van gemeenten. Minister Plasterk zou de indruk gewekt hebben dat alle gemeenten zouden moeten fuseren tot 100.000 inwoners. Die gewekte indruk is inmiddels uitgebreid genuanceerd en gemeenten zijn
doorgaans heel wel in staat om hun eigen broek op te houden. Echter op een aantal terreinen is daarvoor wel samenwerking met andere gemeenten nodig. In onze gemeente heeft dat in 2014 geleid tot enige discussie. Vragen die daarbij ondermeer spelen zijn: in hoeverre je met een samenwerking je
autonomie als gemeente behoudt en in hoeverre de democratische legitimiteit gewaarborgd is. Terechte vragen waar we telkens een antwoord op moeten geven, maar dat we samen moeten werken met anderen is evident en dat doen we dan ook al een aantal jaren en gaan dat ook in 2015 doen. Met de
gemeentes Wageningen en Arnhem op het gebied van de Hoogwaardige Openbaar Vervoer verbinding, met Foodvalley als het gaat om het werkbedrijf en met de Provincie Gelderland als het gaat om de revitalisering van de vier bedrijventerreinen (Klingelbeek, Cardanuslaan, Schaapsdrift, Veentjesbrug).

En met de revitalisering kom ik ook bij de economie. Het afgelopen jaar werden de signalen dat de economie weer aantrekt steeds wat sterker. De Nederlandse economie trekt volgens het Centraal Planbureau in 2015 iets aan, het bruto binnenlands product groeit dan met 1,5 procent. De groei is
vooral te danken aan de export, maar ook de aantrekkende consumptie van huishoudens en een verbeterde koopkracht voor consumenten zijn hierin stuwende krachten. Het herstel blijft over het algemeen nog broos. Hoewel het herstel dus ingezet lijkt, ijlt het effect nog na. Er melden zich nog
steeds veel mensen zonder werk bij de gemeente. In 2014 zijn we het project Baanbrekend, in samenwerking met de gemeente Rheden en uitzendbureau Randstad gestart en we hebben goede verwachtingen voor het komend jaar.

Als we kijken naar het bedrijfsleven gaan we meer samenwerking met ondernemers aan door ondernemers (nog) meer te betrekken bij beleid. Zo zorgen we voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat. Om dit te bereiken wordt dit jaar de capaciteit van de bedrijvencontactfunctionaris sterk uitgebreid.
De digitale dienstverlening voor ondernemers via de website is reeds ingrijpend verbeterd. Daarnaast ondersteund de gemeente het Powerlab op het terrein Hes West ondersteund. Hier komt de innovatieve samenwerking tussen overheid, ondernemers en onderwijs tot bloei en krijgen alle scholen uit
onze gemeente de mogelijkheid om kennis te maken met techniekonderwijs.

Uw ambitie

Dames en heren, ik kom tot een afronding.

De titel van het coalitieakkoord, dat zoals gezegd zo goed als unaniem werd aangenomen, heeft als titel "Veranderd Renkum". Daarmee is natuurlijk niet bedoeld dat de gemeente Renkum als bestuurlijke en ambtelijke organisatie zo nodig moet veranderen en dat onze partners daarin mee moeten. Het
tegendeel is het geval. Wij zijn van mening dat we in een wereld leven die continue en in een hoog tempo veranderd. Als bestuurlijke en ambtelijke organisatie zien we het als taak dat wij er voor de inwoner, de instellingen en bedrijven in die samenleving zijn. Het gaat niet om ons. Wij
Dienen! Zo voelen we dat, zo ervaren we dat en zo willen we dat de komende jaren ook blijven doen.

En daarom eindig ik met de vraag: "Inwoner, instelling en ondernemer, wat is uw ambitie en wat kunnen wij doen, zodat u uw ambitie kunt realiseren?"

donderdag 8 januari 2015