in Israel, Uncategorized / door Mike Durand / op 25/08/2014

Ebola foto. Humanitaire hulp van de Europese Commissie in Sierra Leone- ECHOVeel mensen zijn geschokt en angstig over de uitbraak van Ebola, die sinds maart al ruim duizend slachtoffers maakte in West Afrika. Het is de grootste epidemie sinds Ebola in 1976 werd ontdekt in de Kongo. De ziekte verspreidt zich in razend tempo in Sierra Leone, Liberia, Guinee en Nigeria. Dr. Leslie Lobel, een Israelische viroloog van de Ben-Gurion Universiteit, werkt al twaalf jaar aan de ontwikkeling van een vaccin.

Symptomen en verspreiding

De eerste symptomen van Ebola manifesteren zich binnen acht tot tien dagen na een infectie en lijken op die van griep. Ongeveer de helft van de patienten krijgt daarbij bloedingen. Dan beginnen de bloedvaten te lekken, wat leidt tot een extreem lage bloeddruk die de organen aantast. De overlevingskans is zeer klein. Bij eerdere uitbraken overleed tussen de 60 en 90 procent van de geinfecteerden.

Het verwoestende virus verspreidt zich door direct contact met lichaamsvloeistoffen. Volgens onderzoeker Lobel is globalisering de `succesfactor' bij de huidige Ebola-epidemie. Daardoor kan het virus snel worden getransporteerd naar andere landen.

Dit kan leiden tot een wereldwijde pandemie, maar Lobel benadrukt hij dat daarvoor bij deze uitbraak geen angst hoeft te ontstaan. Hij wijst op de veiligheidssituatie in West-Afrika: de landen hebben daar poreuze grenzen, waardoor mensen makkelijk kunnen reizen en het virus verspreiden. Als de gebieden waar het virus is uitgebroken direct in quarantaine werden geplaatst en ter plaatse voldoende toezichthouders zouden worden ingezet, dan zou de verspreiding een halt kunnen worden toegeroepen.

Vleermuizen

Ook de opwarming van de aarde kan een factor zijn bij de verspreiding. Vleermuizen, die worden gezien als de verspreider van de ziekte, kunnen zich door het veranderende klimaat in gebieden vestigen waar zij voorheen niet konden leven. Waarschijnlijk raken mensen, maar ook apen, besmet met het virus door het eten of aanraken van voedsel of oppervlakten waarop vleermuizen hebben gekwijld of ontlasting hebben achtergelaten. Na het aanraken van besmette oppervlakten kan men het virus oplopen doordat men mond of ogen aanraakt.

Lobel plaatst wel een kanttekening bij de theorie dat vleermuizen de verspreiders van het virus zijn. Dit is aangetoond voor het Marburgvirus, een soortgelijk verwoestend virus, maar nog niet voor Ebola. Toch acht Lobel het aannemelijk. Vleermuizen hebben namelijk een kort vliegbereik en dit zou kunnen verklaren waarom de Ebola-uitbraken zo `plaatselijk' zijn.

Onderzoek

Leslie Lobel en zijn team werken al twaalf jaar aan een vaccin tegen Ebola. Het onderzoek richt zich op het immuunsysteem van overlevenden van een Ebola-epidemie in Oeganda. Lobel reist hiervoor vijf keer per jaar naar Oost-Afrika, met steun van het Virus Onderzoek Instituut Oeganda en het Amerikaanse leger.

De nauwe samenwerking met het Amerikaanse leger is noodzakelijk, omdat het team van Lobel in Israel geen onderzoek kan verrichten naar het virus. Daarvoor is een zeer gespecialiseerd laboratorium nodig. Israel beschikt daar niet over vanwege de hoge kosten en door beveiligingsproblemen in het Midden-Oosten, zegt Lobel: 'Werken met Ebola hier is vragen om problemen.' Het Amerikaanse leger heeft wel de beschikking over dergelijke laboratoria en is zeer geinteresseerd in het Ebolavirus, omdat het gebruikt kan worden als mogelijk middel voor `bioterreur'.

Het onderzoeksdoel van Lobels team is het ontwikkelen van een passief vaccin, waarbij rechtstreeks antistoffen worden ingespoten, die vrijwel direct bescherming bieden tegen de ziekte. Het Amerikaanse leger test een actief vaccin, waarbij het lichaam zelf antistoffen moet ontwikkelen. Twee uit Liberia overgevlogen Amerikanen, een arts en missionaris die besmet zijn geraakt met het Ebolavirus, krijgen het experimentele medicijn ZMapp toegediend. Bij apen effectief werkte, zegt Lobel dat zeker een maand duurt voordat blijkt of dit `actieve' middel aanslaat.

Het middel ZMapp blijkt oo te hebben gewerkt bij de twee Amerikanen die zijn behandeld met het medicijn en zijn inmiddels ontslagen uit het ziekenhuis. De Spaanse missionaris die naar Madrid werd gevlogen is tijdens de behandeling met het medicijn wel overleden. Zondagmiddag is de Britse verpleegkundige William Pooley op de RAF vliegbasis Northolt aangekomen nadat hij in Sierra Leone met ebola is geinfecteerd en behandeling ontvangen in een Londens ziekenhuis.

Weinig interesse in infectieziekten

Lobel vindt dat de medische wereld sinds de jaren zeventig erg weinig aandacht heeft geschonken aan infectieziekten en de bestrijding daarvan. Volgens hem zijn grote farmaceutische bedrijven niet geinteresseerd in het vinden van oplossingen voor regionale virussen als Ebola, omdat ze botweg niet winstgevend zullen zijn. Ebola wordt bovendien overschaduwd door wereldwijd bekende, veel voorkomende ziekten als kanker en diabetes. Zelf gaat hij verder met zijn onderzoek. Hij hoopt dat er voor de volgende grote uitbraak van Ebola een vaccin verkrijgbaar is. Naar verwachting heeft zijn team binnen vijf jaar een bruikbare eerste versie ontwikkeld. Momenteel wordt dit eerste vaccin al op apen getest. Het vaccin zou momenteel een uitkomst bieden nu er, vandaag 25 augustus, is gebleken dat er een nieuwe en onafhanklijk van de uitbraak in West-Afrika Ebola is opgedoken in de Democratische Republiek Congo.

M.D.