25/07/2014

De dag van nationale rouw is zeer waardig en respectvol verlopen in veel gemeenschappen in Nederland. Bij aankomst in Eindhoven kregen de slachtoffers van de ramp eindelijk de waardige behandeling waar ze recht op hadden. Het toont hoe de Nederlandse samenleving verbonden is met de slachtoffers, nabestaanden en onderling. Het CDA wil graag haar dank en waardering uitspreken naar alle militairen die bij deze operatie waren betrokken.

Vandaag heeft in de Tweede Kamer debat plaatsgevonden over de ramp met de MH17. Pieter Omtzigt voerde daarbij namens het CDA het woord. Hij stond eerst stil bij de omvang van de ramp en de impact ervan voor de nabestaanden. "Het verlies van je dierbaren is het ergste wat een mens kan overkomen. We leven intens mee met de nabestaanden. Wij wensen ook alle hulpverleners sterkte toe bij hun taak om betrokkenen van de ramp bij te staan."

Voor het kabinet hebben de volgende zaken nu de hoogste prioriteit: repatriering en identificatie slachtoffers, onderzoek naar de toedracht en het bestraffen van de schuldigen. Die prioriteiten deelt het CDA.

Sancties

Het is goed dat er nu verdere sancties tegen Rusland worden voorbereid. Rusland bezet nog steeds Abchazie en Zuid Ossetie in Georgie. Rusland heeft de Krim illegaal geannexeerd. En Rusland bewapent de rebellen in Oost Oekraine. Daarom is het ook goed dat de zwarte lijst wordt uitgebreid. Wat het CDA betreft mogen de sancties een stap verder gaan, waarbij gedacht wordt aan een wapenembargo, financiele sancties, maar ook sancties op handel- en energiegebied. Maar daarvoor is in de EU unanimiteit nodig. Omtzigt: "Wij hopen dat de regering het voortouw neemt en daarin slaagt. De sancties zijn geen straf voor Russische schuld aan de aanslag of het vliegtuig. Eerst wordt de oorzaak uitgezocht en pas dan volgt een straf voor de dader. Wel dienen sancties snel geintensiveerd te worden als Rusland niet meewerkt."

Onderzoeksteam en inzet Marechaussee

Het is goed dat een wat groter onderzoeksteam nu naar de plek van de aanslag gaat. Allereerst om naar slachtoffers te zoeken, maar ook om de oorzaak vast te stellen. Deze uitbreiding van het onderzoeksteam met 40 ongewapende marechaussees is een besluit van de regering, dat niet ter instemming aan de Kamer is voorgelegd. Dat kan ook niet, omdat de Kamer niet over de relevante informatie beschikt en geen gedegen afweging in deze kan maken. Omtzigt had daarbij toch nog enkele vragen. Is er overeenkomst met de rebellen over ongehinderde toegang en hoe is dit gewaarborgd? Wat kunnen de ongewapende onderzoekers doen als zij gehinderd of bedreigd worden en hoe reageren we dan? Ook zouden er sluipschutters in de bossen rondom de plek van de ramp liggen. Wat voor consequenties heeft dat voor het onderzoeksteam?

Het kabinet heeft een notificatiebrief naar de Kamerleden gestuurd. Omtzigt wilde graag weten wat het kabinet voor ogen staat: een missie op uitnodiging van Oekraine of een missie via de VN Veiligheidsraad. Het verschil is evident: instemming van Rusland is voor het eerste niet vereist en voor het tweede wel. Het CDA wil het liefst een voorstel waar Rusland mee in kan stemmen, maar we willen niet afhankelijk zijn.

Verder hamerde Omtzigt op het belang van het feit dat alle resultaten van het onderzoek ook in een rechtbank gebruikt kunnen worden bij vervolging van de daders. Dat is niet automatisch zo bij onderzoeken naar een oorzaak van een ramp. De regering zegde toe dat dit zo is. Dit is van het grootste belang, want uiteindelijk kan in een rechtstaat, in Europa, een aanslag op 298 mensen niet onbestraft blijven.