Mediatekst | 13-06-2014

Letterlijke tekst van de persconferentie van minister-president Rutte na afloop van de ministerraad op 13 juni 2014.

RUTTE

Goedemiddag. Met deze ministerraad sluiten we een mooie week af. Een week met gunstige berichten over de Nederlandse economie, een week waarin ook weer stappen zijn gezet in de uitvoering van de vele hervormingsplannen van het kabinet. De raming van DNB is nieuw bewijs dat de Nederlandse economie zich geleidelijk, stap voor stap herstelt. In cijfers van het CBS zien we bevestigd dat de export langzaam toeneemt. En we zien ook vandaag dat de Nederlandse winkeliers de omzet weer zien stijgen en zeker ook in vergelijking met 2010 gaat het weer om de grootste omzetstijging, allemaal goede berichten. Ook goed nieuws was dat volgens het WEF uit Davos/Geneve Nederland behoort tot de top drie van de meest concurrerende landen in de Europese Unie, een plekje gestegen. De Eerste Kamer heeft deze week ingestemd met de Wet Werk en Zekerheid en er lijkt in de senaat steun te zijn voor de hervorming op het gebied van de kindregelingen en daarmee vereenvoudigt het stelsel, willen we ervoor zorgen dat meer mensen aan het werk komen. En net als de Wet Werk en Zekerheid en andere hervormingen, draagt dat ook weer bij aan het herstel van de economie.

Voor een sterkere economie zijn binnenlandse hervormingen niet genoeg. Daarom richt het kabinet zijn blik ook naar buiten. In het buitenland liggen immers grote kansen voor Nederland. We verdienen bijna een derde van ons inkomen dankzij de handel en voor groei en banen is het cruciaal dat we het daarbij voor bedrijven ook zo makkelijk mogelijk maken om zaken te doen over de grens, daarbij helpen handelsmissies en in die zin komt het ook goed uit dat ik zelf aanstaande zondag vertrek naar Vietnam, samen met staatssecretaris Dijksma en een handelsdelegatie van 22 Nederlandse bedrijven. Ook dit staat in het teken van een verdere versterking van de relatie tussen Nederland en Vietnam. Een inkomend bezoek is geweest een paar jaar geleden van de Vietnamese premier en Vietnam was ook vertegenwoordigd op dat niveau bij de nucleaire top in Den Haag eind maart. En er liggen voor het Nederlandse bedrijfsleven mooie kansen in Vietnam, op het gebied van water, scheepsbouw, landbouw, energie en logistiek.

Maar voor ik naar Vietnam ga gaan we eerst nog een paar mooie dingen in Nederland doen. De Nederlandse sporters die de komende dagen op het wereldtoneel in actie komen, allereerst natuurlijk de heren in de halve finale van het wereldkampioenschap hockey, op dit moment, het schijnt net begonnen, drie uur of kwart over drie zou het beginnen, het is net begonnen of ze zijn begonnen. Morgen de dames in de finale, ook hier in Den Haag, hetzelfde tijdstip, maar dan een dag later. En natuurlijk vanavond de Nederlandse voetballers in Brazilie, de eerste wedstrijd van het wereldkampioenschap. Nou, dat worden spannende wedstrijden. En u weet, ik ben een optimist, ik ga ervan uit dat wij ze allemaal gaan winnen.

FRESEN (NOS)

Meneer Rutte, een paar weken geleden zei u in het wekelijks gesprek met de minister-president toen ik u vroeg moet de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie een vernieuwer zijn, toen zei u ja. Vindt u dat nog steeds?

RUTTE

Zeker, ja, uiteraard, alle antwoorden die ik u geef...

FRESEN

En is Juncker zo'n vernieuwer?

RUTTE

Dat is niet de vraag die nu aan de orde is. De vraag die aan de orde is, is allereerst precies welke vernieuwing wij in de Europese Unie met elkaar zoeken. En vandaar dat Nederland zegt en ook een aantal andere landen, voordat je nu gaat kijken naar de persoon, en Juncker is duidelijk een van de kandidaten, zou kunnen zijn dat Juncker het wordt, wat mij betreft is dat geen automatisme. In ieder geval ook geen automatisme voortkomend uit het systeem van Spitzenkandidaten. Maar voordat je die discussie voert over de persoon heb ik altijd geleerd, en ik werk nu in allerlei banen te maken met mensen aannemen, mensen coachen gedurende nu, 21 jaar, is de goede volgorde dat je altijd begint met de profielschets wat voor iemand zoek je gegeven het type taken dat er ligt. Nou, dat is ook eigenlijk de hoofdconclusie van de bijeenkomst in Zweden deze week. U herinnert zich het bootje. Daarna hebben we ook met elkaar uitvoeriger gesproken en tot de conclusie gekomen inhoud eerst en dan de personen.

FRESEN

Maar wilt u daarmee zeggen dat het wel alleen maar over de inhoud wordt gesproken en helemaal niet over de personen die daarbij horen?

RUTTE

Nee.

FRESEN

Nee, precies, dus is de vraag toch wel gerechtvaardigd, of u vindt dat Juncker zo'n vernieuwer kan zijn?

RUTTE

Over Nederland en een aantal andere landen is het antwoord ja, maar in algemene zin is het antwoord nee, er wordt natuurlijk over heel veel mensen wel over personen gesproken, maar Nederland doet er niet aan mee. Wij zeggen, en ook een aantal andere landen, nu eerst de inhoud. We hebben Europese uitslagen gehad van de verkiezingen, er is een signaal gegeven door de kiezer, lage opkomst, een keuze ook op partijen die afstand lijken te nemen van Europa. Ik vertaal die uitslag zo dat de eerste prioriteit nu ook van Europa moet zijn bijdragen aan economische herstel, dus banen. Daar moet ook dat programma van Europa zich op richten. De thema's waar we maandag in Harpsund over spraken, in Zweden, is ook het type thema's want Nederland naar voren heeft geschoven eerder, rondom klimaat en energie, de vrijhandel met andere delen van de wereld, het verder verbeteren van de interne markt, de digitale markt, de dienstenmarkt. En alle thema's die te maken hebben met het vrije verkeer van personen binnen Europa en de effecten die dat heeft op uitbuiting van mensen, level playing field voor bedrijven, maar ook de toegang tot de sociale zekerheidsstelsels. Die 5 thema's zijn essentieel en ik wil proberen daar binnen Europa het eerst over eens te worden en dan te kijken wie hoort daarbij.

FRESEN

Wat vindt u ervan dat u Britse collega Cameron daar nu al een voorschot op neemt en zegt die Juncker die moet het gewoon niet worden?

RUTTE

Mijn keuze is om eerst naar de inhoud te kijken. En de discussie over wie is het meest geschikt te voeren daarna. Mijn collega's mogen daar een andere volgorde in kiezen, overigens waren wij het er maandag wel met elkaar over eens dat in het verband van de Europese Raad, nu eerst de discussie over de inhoud moet gaan.

FRESEN

Ja, maar goed, in dat bootje daar had u waarschijnlijk niet voor niks een zwemvest aan?

RUTTE

Het zwemvest hadden wij aan omdat Zweden nog strakkere regels kent dan Nederland en de Zweedse collega gedurende 3 dagen zou zijn ondervraagd in zijn Tweede Kamer als wij het vestje niet hadden aangetrokken.

FRESEN

Dus het had niet te maken met het feit dat u dacht dat er misschien wel mot in die boot zou komen?

RUTTE

Nee, die is er ook verder die 2 dagen niet gekomen, maar zou die er wel gekomen zijn, dan was het weer zodanig en de diepte van het vijvertje zo ondiep en bovendien de aanwezigheid van 100 van uw collega's zeer bereidwillig om onmiddellijk ons te redden, aanwezig, dat een directe noodzaak voor het zwemvestje er niet was, maar vooral lag in de solidariteit met de Zweedse collega en zijn agenda, die anders 3 dagen gevuld zou zijn met debatten in het Zweedse parlement.

DUIN (ALGEMEEN DAGBLAD)

U zei zojuist, Nederland spreekt niet over personen, u spreekt graag over de inhoud. Nu sprak ik met Timmermans na afloop van de Ministerraad, die werd ook over deze kwestie gevraagd en die zei heel duidelijk Nederland heeft helemaal niets tegen Juncker. Dus het is een prima kandidaat?

RUTTE

Het is een kandidaat en wij kunnen ons voorstellen dat hij het uiteindelijk ook wordt, maar dat is nog geen zekerheid, dus de vraag wie uiteindelijk Nederland steunt zal bepaald worden nadat we met elkaar gesproken hebben over de inhoud. Maar Juncker is de aanvoerder van de grootste politieke familie in Europa, is naar voren geschoven door de grootste fractie in het Europees Parlement, maar zoals Timmermans u ook zei bij het vertrek zijn hier 2 dingen aan de orde. Eerst naar de inhoud kijken en het tweede wat hij terecht zei bij zijn vertrek bij Algemene Zaken is dat de institutionele verhoudingen zo zijn dat het de Europese Raad is die kandideert, het Europees Parlement die vervolgens goedkeurt. Dus wie uiteindelijk voorzitter van de commissie wordt is echt vers 2 en wie Nederland gaat steunen beslissen we ook nadat we het eens zijn over de inhoud.

DUIN

Maar Nederland heeft dus helemaal niets tegen Juncker?

RUTTE

Nee, maar daarmee is het nog niet zo dat wij Juncker steunen voor die positie, want dat zullen we pas bepalen als we weten wat de inhoud is van de agenda.

DUIN

Ja, nu kunt u dat natuurlijk volhouden, van wij kijken eerst naar welke uitdagingen waar Europa voor staat, welke prioriteiten er zijn, daarna naar de inhoud. Maar het kan natuurlijk wel grote consequenties hebben de benoeming van Juncker voor de verhoudingen binnen die Europese Unie?

RUTTE

Want?

DUIN

Omdat in Engeland ze er helemaal niet blij mee zijn en sterker nog, daar het animo om uit die EU te stappen alleen maar vergroot wordt als Juncker het zou worden. Dat zijn toch factoren om rekening mee te houden?

RUTTE

Het is bekend dat de Britten opvattingen hebben, hoewel zij ook zeer ervoor zijn dat we het debat over de inhoud voeren, ook nu al opvattingen hebben en ook geven, in Sueddeutsche Zeitung en de Standaard en ik geloof ook in Le Monde vandaag, over de kandidaten die genoemd worden. Dat is hun goed recht, hij zei ook bij de persconferentie na afloop van de minitop in Zweden dat bepaalde kandidaturen niet zouden bijdragen aan het debat in Engeland over het al of niet blijven in de Europese Unie. Ik heb op geen enkele manier het gevoel dat dit een concludent punt zou zijn in dat debat, het zal een element zijn, maar niet concludent.

DUIN

U ziet het niet als een bedreiging voor de verhouding tussen Engeland en Europa en tussen Engeland en Duitsland?

RUTTE

In algemene zin vind ik het van heel groot belang dat het VK bij de Unie blijft, omdat VK net zoals Nederland, Zweden, Denemarken, zeer op groei gericht is, externe contacten, niet in de haven blijft liggen, maar trots op de zee vaart, als ik het even wat dichterlijk mag zeggen. En een Europese Unie zonder het VK meer toch een etatistisch karakter krijgt. Voor het VK zelfs is het ook slecht nieuws, want de relevantie van het VK zal natuurlijk sterk afnemen als het uit Europa trekt.

VERBEEK (BNR)

Met Lelystad, het eerste persbericht van het stapeltje, hoe denkt het kabinet vervoerders of luchtvaartmaatschappijen te bewegen inderdaad vanaf Lelystad te gaan vliegen?

RUTTE

Dat hoeven wij niet te doen, waar het om gaat is hier dat we uitvoering geven aan een aantal afspraken die in het verleden zijn gemaakt rondom die groeimogelijkheden van Schiphol, het aantal maximale groeibewegingen wat geleidelijk aan ook in beeld gaat komen. En naarmate dat aantal maximale groeibewegingen in beeld komt moet je natuurlijk gaan bijschakelen. Toen is er gezegd het overloopgebied voor de groei van Schiphol is luchthaven Lelystad en de luchthaven Eindhoven. Eindhoven groeit al behoorlijk en Lelystad moet eigenlijk nog ontwikkeld worden, dat gaat stap voor stap, vanaf 2018. In het begin zal het ook om beperkte aantallen vliegbewegingen gaan. Maar je moet dus je voorbereiden als distributieland, als belangrijk knooppunt in Europa in Nederland zijn, Schiphol, 1 van de belangrijkste luchthavens van de wereld, zeker van Europa. En moet je je voorbereiden op die groei.

VERBEEK

Je moet je voorbereiden op die groei, maar luchtvaartmaatschappijen staan er niet om te springen, ook KLM bijvoorbeeld heeft er geen behoefte aan. Dan is toch de vraag waar ziet u die behoefte en hoe kan het kabinet dan toch in ieder geval de maatschappijen daartoe bewegen?

RUTTE

Het kabinet gaat niet luchtvaartmaatschappijen ergens toe bewegen, uiteindelijk is er een grens aan de groei van Schiphol, die hebben we met elkaar ook vastgesteld en op enige moment is het dan van belang om te kijken, dat stelt natuurlijk ook eisen aan de infrastructurele voorziening et cetera, vandaar stap voor stap, niet over night, vanaf 2018 een lang ingroeitraject, maar wel geleidelijk aan. Regeren is vooruitzien, betekent dus ook nadenken over de expansiemogelijkheden van de Nederlandse luchtvaart.

VERBEEK

En dan komt de interesse vanzelf?

RUTTE

Er is uiteindelijk aanbod, we weten uit sommige illegale praktijken dat het ook leidt tot vraag, maar we weten uit het liberalisme dat ook vraag vaak leidt tot aanbod en in dit geval komen die 2 samen.

WESTER (RTL NIEUWS)

Meneer Rutte, heeft het kabinet nog gesproken over de situatie in Irak?

RUTTE

Jazeker, we maken ons daar grote zorgen over, de situatie daar is natuurlijk buitengewoon ernstig. Er wordt uitvoerig over gesproken, zowel in het verband van de Europese Unie als ook in de contacten met onze partners in de Arabische wereld. Wij zijn van mening dat het in de allereerste plaats nu een verantwoordelijkheid van Irak zelf is natuurlijk om orde op zaken te stellen. En wij zien er uiteraard mee op toe dat dat gebeurt en dat de opmars van ISIS, dat die gestuit wordt.

WESTER

Moet Irak daarbij ook hulp krijgen, steun, militair, van het buitenland?

RUTTE

Het is natuurlijk van internationaal belang dat dit probleem het hoofd wordt geboden, dat wij daar een antwoord op hebben, maar dat antwoord moet in de eerste plaats echt van Irak zelf komen. Dus we zijn nog niet zo ver dat we nu hulp aanbieden. Het gaat er nu eerst om te bezien wat de Irakezen zelf doen, die zijn overigens, lijkt het de laatste 24 uur, ook met een wat steviger reactie bezig dan, laten we zeggen, 2 dagen geleden nog het beeld was.

WESTER

U zegt wij moeten daar, en dan bedoelt u de internationale gemeenschap, een antwoord op hebben, is dat antwoord er al?

RUTTE

Nogmaals, nee, dat moet er ook nu nog niet zijn, want het zou ook de druk weghalen bij Irak om het probleem zelf op te lossen. Dus in de eerste plaats is Irak zelf verantwoordelijk voor stabiliteit in het eigen land. Het is een binnenlands probleem. Irak is natuurlijk nog geen staat die allemaal hele sterke structuren kent, dus het is voor hen nog wel een hele uitdaging, maar ik moet zeggen dat als je de laatste dag kijkt, de laatste 24 uur kijkt, dat ze wel degelijk een aantal effectieve acties hebben genomen. Die organisatie ISIS die is van het vreselijkste soort, van het meest gewelddadige soort, is tegelijkertijd ook een organisatie die te lang de kans heeft gekregen om ja, in het verborgene zich verder te ontwikkelen en dat komt nu naar buiten. Nogmaals, eerst de verantwoordelijkheid van Irak nu om dat aan te pakken.

DE WINTHER (TELEGRAAF)

Ik had 2 kleine onderwerpen meneer Rutte, hoe groot is de kans dat we u en wellicht ook uw woordvoerder nog enthousiast op een tribune zien de komende weken in Brazilie?

RUTTE

Die kans is heel erg groot, want ik ga naar Brazilie als we de finale halen.

DE WINTHER

Dan pas?

RUTTE

Ja.

DE WINTHER

Hebben we niet eerder steun nodig dan de finale?

RUTTE

Zeker, maar die zal ik vanuit Nederland, bijvoorbeeld via uw krant en andere media, uitvoerig geven. Maar mochten wij de finale halen dan ben ik van plan daar zelf ook bij te zijn.

DE WINTHER

Zijn er nog afspraken in het kabinet gemaakt over welke bewindspersoon wanneer afreist richting dat land?

RUTTE

Nee, niet anders dan het algemene beleid, dat we zeer terughoudend zijn om belastinggeld uit te geven aan reizende bewindslieden waar dat niet ook direct een politieke kant heeft, of een handelsmissie-kant heeft. Edith Schippers is minister van Sport vanzelfsprekend is die zeer betrokken en die is dacht ik ook bij de openingswedstrijd vanavond, ze was in ieder geval vandaag niet in de Ministerraad, ik dacht om die reden. En ik ga zelf, wat zeg je?

SCHROVER

Ja, ze gaat naar Brazilie.

RUTTE

Ja, toch? Of ze is er al?

SCHROVER

Ja, ja.

RUTTE

Ja, anders moet ze wel nu opschieten. Maar goed, die is er dus vanavond en nogmaals, wij gaan die finale halen en dan zult u mij daar aantreffen.

DE WINTHER

En hockey, was u daar nog iets mee van plan?

RUTTE

Nee, bij het hockey lukt me dat gewoon agenda-technisch niet, omdat ik inderdaad zondag naar Vietnam ga en vandaag hier bij u ben, vanavond nog een partijverplichting heb en morgen ook een partijverplichting heb, dus bij die wedstrijden kan ik niet zijn, die halve finales. En de finale, of sorry, de halve finale vandaag en de finale morgen en de hopelijke finale zondag, maar dat zal vanavond worden besloten of we daaraan deelnemen, ook daar optimistisch over, dan ben ik in het vliegtuig naar Vietnam.

DE WINTHER

Nog even een ander onderwerp dan, tenzij iemand nog iets anders te vragen heeft, want u had het al even over uw partijverplichting, als we de berichten mogen geloven wordt u straks als u daar arriveert begroet door woedende pomphouders over de accijnzen. Heeft het nog zin eigenlijk om te protesteren of bij u aan de bel te trekken daarover?

RUTTE

Ik neem altijd respect kennis van demonstraties, zal, als dat de gelegenheid zich voordoet zal ik ook hen persoonlijk willen ontmoeten (slecht verstaanbaar, red). Erik Wiebes zal dat ongetwijfeld ook doen, ten aanzien van onze opvattingen over de cijfers tot en met mei hebben wij de Kamer eerder bericht.

DE WINTHER

Dat betekent dat het dus niet zoveel zin heeft vandaag om naar het VVD-congres te gaan behalve dat ze u in levende lijve kunnen ontmoeten?

RUTTE

Nog een keer de vraag, want ik mis...

DE WINTHER

Het heeft dus niet zoveel zin voor hen om naar het congres te komen, want u gaat toch niks veranderen?

RUTTE

Iedereen in Nederland die ontevreden is over het kabinetsbeleid, daar neem ik respectvol kennis van en als zij demonstreren en men stelt het op prijs dat het kabinet erbij is dan zijn we er ook bij. Als ze demonstreren op een plek waar we zelf zijn dan proberen we altijd een luisterend oor te bieden. De opvattingen van het kabinet over de resultaten tot en met mei, en het feit dat de belastingopbrengsten in lijn liggen met de verwachtingen, nopen ons tot de reactie die we gegeven hebben een paar weken geleden.

DUIN (AD)

Ja, eerst een heel klein dingetje, wat me net opviel, waarom weet u niet waar uw collega Schippers is?

RUTTE

Ik heb 20 collega's en ze was vandaag niet bij de Ministerraad en ik meen inderdaad dat ze bij de opening van Brazilie is, maar u wist het wel, dat is fijn, dat is heel goed.

DUIN

Ik dacht dat jullie zo'n hecht team waren dan weet je toch waar in de wereld uw collega's zijn?

RUTTE

Ik weet het eigenlijk altijd, maar er was even een...

DUIN

Moment van twijfel.

RUTTE

Een moment van twijfel. U heeft het onmiddellijk weggenomen.

SCHROVER

Is dit opgelost, dat was een goede... laatste antwoord op de vraag.

DUIN

Nee, nee, nee, dit was niet mijn vraag was, het gaat over Vietnam. Een serieuzere kwestie. U gaat er naartoe, u zei er liggen vele kansen op het gebied van handel. Gaat u daar ook de mensenrechtensituatie aan de orde stellen?

RUTTE

Eigenlijk doen we dat altijd in onze contacten met landen, juist met goede vrienden kun je ook over dat soort vraagstukken spreken. Ik heb dat ook eerder gedaan met mijn Vietnamese collega toen hij in Den Haag op bezoek was, dus dat zal ongetwijfeld weer aan de orde komen.

DUIN

Vindt u de situatie waarin, de situatie daar ter plaatse, hoe daar bijvoorbeeld wordt omgegaan met dissidente journalisten, intellectuelen met een afwijkende mening, vindt u het niet bedriegend, zorgwekkend?

RUTTE

Ik ga er nu geen etiketten op plakken, wij hebben opmerkingen en kanttekeningen bij de mensenrechtensituatie in vele delen van de wereld. Dan kun je 2 dingen doen. Met die landen geen contact meer hebben, dat heb ik al vaker gezegd, dan wordt het heel eenzaam en dan zal het aantal reizen met handelsmissies zich beperken tot een aantal omliggende Europese lidstaten. Als je vindt, wat ik vind, dat juist als er goede contacten zijn, dat je dan onder goede vrienden ook moeilijke onderwerpen kunt bespreken, dan moet je dat dus ook doen. Dus bij mijn reizen vorig jaar naar China, naar Indonesie, dat zal ook nu gelden voor de reis naar Vietnam, worden mensenrechten altijd aan de orde gesteld.

VISCHJAGER

Meneer Rutte, het was natuurlijk weer over de piano, waarom, ik zou graag eens van u willen weten, er staat een Boesendorfer hier in de, welk merk, welk vindt u nu eigenlijk een van de belangrijkste merken voor uzelf?

RUTTE

Ja, als ik het geld zou hebben. Zo. Precies, nou ja.. (onverstaanbaar, red) Nee, dan zou ik het geld hebben voor een vleugel van dit, van deze kwaliteit dan zou dat de Boesendorfer zijn, want daar is ooit over gezegd: sla 1 noot aan en het klinkt als Ravel. Waarop een andere pianist zei dan heb je toch een probleem als je Schumann gaat spelen.

RTL BOULEVARD

Nog 1 korte vraag, RTL Boulevard en wij willen natuurlijk eigenlijk weten wat uw voorspelling is voor vanavond.

RUTTE

Mijn voorspelling is, en dat kan ook niet anders gezien de kleur van uw microfoon, dat Nederland gaat winnen.

RTL BOULEVARD

En cijfers?

RUTTE

Nee, we gaan winnen en wij betreft met een duidelijk verschil, maar precieze aantal doelpunten, daar ben ik nog over in contact, maar we gaan winnen.