door Jan Vos op 26 maart 2014

Snel overschakelen naar duurzame energiehuishouding

Voor een duurzame samenleving hebben we alle vormen van duurzame energie nodig, ook windenergie. Dat betogen mijn collega Albert de Vries en ik.

Elke constructieve bijdrage aan de discussie over de toekomst van onze energiehuishouding is welkom. We hebben een ontzettend grote opgave voor ons waarbij we moeten zorgen dat onze energievoorziening betrouwbaar en betaalbaar blijft en tegelijkertijd duurzaam wordt. Over die noodzaak is vrijwel iedereen het eens, alleen over de weg er naar toe en keuzes die we onderweg moeten maken wordt verschillend gedacht.

De bijdrage die recent verscheen van de heer Lukkes (pdf) spitst zich toe op windenergie en dan met name op de nadelen daarvan. Het lijkt er echter op dat het uitgangspunt van deze doorwrochte bijdrage was dat er vooral minder windenergie moet komen. Dat is een legitieme keuze natuurlijk, maar een voorzichtige conclusie is dat door dit uitgangspunt enkele voordelen van windenergie worden weggelaten en enkele nadelen wat worden overdreven.

Vooropgesteld, die nadelen zijn er natuurlijk. Er is geluidsoverlast, vandaar dat er strenge regels zijn die voor iedere andere geluidsbron zoals snelwegen ook gelden om omwonenden te beschermen. Er is aantasting van de natuur, vandaar dat er een uitgebreide milieueffectrapportage moet worden gemaakt en zodat zoveel als mogelijk rekening gehouden wordt met de natuur.

Verder zijn er ook technische vraagstukken. Zo betoogt de heer Lukkes dat windmolens veel energie kosten bij productie. Dat klopt, maar dat wordt in drie tot zes maanden terugverdiend. Daarnaast, betoogt de heer Lukkes, moeten kolen- en gascentrales standby staan voor de momenten dat er geen wind is. Dat is inderdaad een uitdaging, maar - in tegenstelling tot wat de heer Lukkes stelt - niet het einde maar juist het begin van de discussie. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat wij met elkaar oplossingen bedenken waarmee wij windenergie optimaal benutten? Dit kan bijvoorbeeld door middel van aanbodsturing (wasmachine aanzetten als de energieprijs laag is), opslag van energie en betere verbindingen met buurlanden.

Belangrijker en fundamenteler is dat wordt verzwegen dat alle energiebronnen voor- maar vooral nadelen hebben. Kolencentrales stoten veel CO2 uit ,maar ook fijnstof en stikstofoxiden die zorgen voor een lokaal milieuprobleem en aantasting van de natuur. Om nog maar te zwijgen over de misstanden rond kolencentrales zoals rond de mijnen in Colombia en Zuid-Afrika. Gascentrales draaien op aardgas uit Groningen waarvan de winning aardbevingen veroorzaakt, of op gas uit Rusland en het Midden-Oosten.

Recente gebeurtenissen in Oekraine hebben nog eens aangetoond dat we onze afhankelijkheid van Poetin beter wat kunnen verminderen. Kernenergie heeft nadelen met betrekking tot proliferatie (vandaar dat we internationale toppen nodig hebben om het uit handen van terroristen te houden), afval en risico op ongelukken. Gelukkig zijn die risico's klein, maar Fukushima heeft ons weer geleerd dat de gevolgen van een ongeluk groot zijn.

De heer Lukkes geeft niet aan welke energiebronnen we dan wel moeten kiezen. Hij hoeft dat ook niet te doen, maar politici hebben die luxe helaas niet. De PvdA maakt daarom wel een duidelijke keuze, die keuze is om zo snel als het kan over te schakelen naar een duurzame energiehuishouding.

Waarom? Omdat het noodzakelijk is.

Wij moeten niet afhankelijk willen blijven van dubieuze regimes en wij moeten gevaarlijke klimaatverandering tegengaan. Dat is geen makkelijke opgave, want aan alle vormen van duurzame energie kleven serieuze nadelen, zoals de heer Lukkes voor windenergie deels laat zien. Wij gaan die nadelen niet uit de weg, maar proberen er oplossingen voor te bedenken.