Europese banken worstelen met nieuwe concurrentie

Amsterdam, 5 november 2013 - Al komen zij uit een dal, Europese consumentenbanken verwachten dat hun winstgevendheid de komende jaren slechts beperkt verbetert. Dat blijkt uit een onderzoek van adviesbureau Roland Berger Strategy Consultants. Een van de bedreigingen is concurrentie van nieuwe marktspelers, die alternatieven bieden voor online betalen, lenen en valuta's wisselen.

Internetwarenhuis bol.com lanceerde onlangs een nieuwe betaaloptie: producten kunnen voortaan ook met airmiles worden aangeschaft. Het is het Nederlandse antwoord op de virtuele wallets van Google en Amazon. Na de veelbesproken digitale valuta bitcoin, opnieuw een alternatief betaalmiddel dat de inkomsten van de traditionele consumentenbank bedreigt. En er zijn meer nieuwe concurrenten. Zoals PayHere, Square en iZettle die via iPhone en iPad online betaling in winkels mogelijk maken, platforms als Zopa en Kickstarter die onderlinge leningen faciliteren zonder dat de bank er nog aan te pas komt, en marktplaatsen als TransferWise en CurrencyFair die rechtstreekse valutaruil organiseren.

Bedreigingen voor traditionele bank

De opkomst van nieuwe marktspelers die basale bankdiensten leveren, is een van de serieuze bedreigingen die geconstateerd worden door de ceo's van ruim zestig Europese banken die Roland Berger onlangs aan de tand voelde over de toekomst van retail banking. Zo acht 95% het waarschijnlijk tot zeer waarschijnlijk dat externe aanbieders van betaalproducten hun winsten de komende drie jaar zullen aantasten. Voor eenvoudige spaarproducten geldt dat voor bijna 80% van de ondervraagde bankiers.

Rem op de groei

Naast de nog altijd onzekere economische omstandigheden en wettelijk vereiste grotere buffers, vormt deze trend naar verwachting van de bankbestuurders een rem op de groei. Gemiddeld verwachten zij de komende drie jaar een rendement op het eigen vermogen tussen 5 en 10%. Ter vergelijking: in West-Europa (Frankrijk en de Benelux) viel deze ratio tussen 2007 en 2011 terug van gemiddeld 17% tot 4%.

Ook de verwachte ontwikkeling van de netto-omzet is uiterst mager: de helft van de ondervraagden voorziet de komende drie jaar een terugval en nog eens een derde rekent op een plusje van hooguit 2%.

Strategieen

En dan zien de banken het volgens Roland Berger op een aantal punten nog te rooskleurig in. Zo is het gezien het haperende economische groeiherstel maar de vraag of spaargeld net zo hard blijft stijgen als de afgelopen paar jaar, zoals de bankiers verwachten. En of consumenten de voorgenomen hogere tarieven voor leningen en betaaldiensten zullen accepteren, valt gezien de opkomst van nieuwe concurrentie ook te bezien.

In de studie The future of Retail Banking in Europe werkt het adviesbureau een aantal concrete strategieen uit die de winstgevendheid van de traditionele banken kunnen opvoeren. Nederlandse banken kunnen de marges onder meer verbeteren door te snoeien in de overmatige hoeveelheid bankfilialen en producten. Om concurrentie van buitenaf het hoofd te bieden, zouden zij de krachten moeten bundelen en samenwerken aan innovatieve dienstverlening.

Over het onderzoek

Roland Berger Strategy Consultants ondervroeg de bestuurders van 63 Europese banken in vijftien verschillende landen over hun verwachtingen voor de periode 2013-2015. De resultaten werden geclusterd naar vier regio's: West-Europa (Benelux en Frankrijk), Noord-Europa (Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk en Scandinavie), Zuid-Europa en Centraal-Europa.

Roland Berger Strategy Consultants

Roland Berger Strategy Consultants is een internationaal strategisch adviesbureau, met ruim 2.700 medewerkers in 51 kantoren, verspreid over 36 landen in de wereld. In Europa behoort de firma tot de top-3 van strategieadviseurs, wereldwijd tot de top-5. In 2002 opende Roland Berger het Nederlandse kantoor, dat nu meer dan 90 medewerkers heeft.