4 november 2013

Kennis consument over pijnstillers schiet te kort

Campagne over het juiste gebruik van pijnstillers

De Nederlandse consument heeft onvoldoende kennis over het juiste gebruik van pijnstillers, zo blijkt uit nieuw onderzoek uitgevoerd door het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM) in opdracht van het Centraal Bureau Drogisterijbedrijven (CBD). Het is belangrijk voor de gezondheid om de juiste pijnstiller te kiezen en deze volgens de bijsluiter te gebruiken. De drogisterijen met het keurmerk Erkend Specialist in Zelfzorg organiseren daarom vanaf 4 november een landelijke campagne over goed pijnstillergebruik. Drogisten delen folders uit en consumenten kunnen op www.erkendspecialistinzelfzorg.nl zelf hun kennis over pijnstillers testen.

De consument heeft een ruime keuze aan pijnstillers zonder recept, voor verschillende klachten: bijvoorbeeld hoofdpijn, kiespijn of spierpijn. Het is best lastig om de juiste pijnstiller te kiezen en te weten hoe je deze moet gebruiken. Sommige pijnstillers zijn niet geschikt voor zwangere vrouwen, ouderen of kinderen of men kan ze niet langer dan een bepaald aantal dagen achter elkaar gebruiken. Daarnaast is niet elke pijnstiller geschikt voor elk type pijn. Belangrijk dus dat consumenten deskundig advies kunnen krijgen, maar ook dat ze zelf alert blijven bij hun aankoop. Drogisten en assistent-drogisten in drogisterijen met het keurmerk Erkend Specialist in Zelfzorg kunnen helpen bij het maken van de juiste keuze en uitleg geven over het gebruik. Deze drogisterijen zijn te herkennen aan het blauwgroene raamvignet.

Onderzoek veelgebruikte pijnstillers: paracetamol en ibuprofen Drogisten merkten in de dagelijkse praktijk dat consumenten niet zoveel weten over pijnstillergebruik. Het CBD liet daarom het IVM 1.000 consumenten ondervragen over hun pijnstillerkennis. Belangrijkste conclusies:

* Meer dan de helft van de respondenten weet niet hoeveel paracetamol je per dag mag slikken of hoe lang je moet wachten tussen twee innames. Een kwart denkt een hogere dosis te mogen slikken dan de aanbevolen maximale hoeveelheid per dag.

* Ruim driekwart van de respondenten weet niet hoeveel ibuprofen je maximaal per dag mag slikken. De helft daarvan denkt een hogere dosis te mogen slikken dan de aanbevolen maximale hoeveelheid per dag.

* Het is af te raden om pijnstillers te combineren. Toch zegt 11% weleens ibuprofen met paracetamol te combineren. 7% combineert weleens paracetamol met griepmiddelen.

Geen snoepjes

Marten Hummel, directeur CBD: "Het onderzoek laat zien dat consumenten te weinig kennis hebben en hun eigen kennis overschatten. Over het daadwerkelijke gebruik biedt dit onderzoek geen cijfers, maar het is wel een belangrijk signaal. Consumenten moeten alert zijn op correct gebruik van deze middelen en het is van belang dat ze bij aankoop van pijnstillers goed advies kunnen krijgen. Want pijnstillers zijn effectief en bij normaal gebruik veilig, maar het zijn natuurlijk geen snoepjes."

Rol van huisarts en apotheker

IVM-directeur Ruud Coolen van Brakel vindt het een goede zaak dat met de campagne aandacht wordt gevraagd voor verantwoord gebruik van pijnstillers. Verkeerd gebruik kan namelijk vervelende klachten geven of in sommige gevallen schadelijk zijn. Voorlichting in de drogisterij is belangrijk. Maar ook huisartsen en apothekers hebben een adviesrol. "Slechts 1 op de 3 respondenten geeft aan dat de huisarts of apotheker bij het uitschrijven van een recept vraagt naar gebruik van zelfzorgmiddelen," zegt Coolen van Brakel. "Actiever navraag doen bij de patient naar het gebruik van deze middelen, en met name naar het gebruik van ibuprofen, voorkomt klachten en kan een hoop ellende voorkomen." Het CBD sluit zich hierbij aan en pleit in dat verband voor meer samenwerking tussen drogist, huisarts en apotheker.

Keurmerk voor verantwoorde zelfzorg

Consumenten doen er goed aan om voor goed advies over pijnstillers naar drogisterijen te gaan met het keurmerk Erkend Specialist in Zelfzorg. Ongeveer 70% van de drogisterijen in Nederland draagt dit keurmerk. Klanten mogen daar rekenen op 5 zekerheden: Ze krijgen altijd de vraag of ze behoefte hebben aan advies. Wil de klant advies, dan wordt hij of zij geholpen door gediplomeerde (assistent-) drogisten met actuele kennis over het juiste gebruik, de werking en bijwerkingen. Zo nodig wordt de klant doorverwezen naar huisarts of apotheek. Er is aandacht voor veiligheid bij verkoop van geneesmiddelen en deze drogisterijen worden jaarlijks gecontroleerd. Met dit keurmerk (en met de bijbehorende voorlichtingscampagnes) wil de drogisterijbranche de consument ondersteunen bij een veilig gebruik van zelfzorggeneesmiddelen. Een doelstelling die aansluit bij het overheidsbeleid op het gebied van gezondheidszorg, waarin meer eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid van consument en patient gevraagd wordt. "Er zal vaker een beroep worden gedaan op zelfzorg, waardoor de drogist een grotere rol krijgt in het zorgdomein en verantwoorde zelfzorg dus steeds belangrijker wordt," aldus Marten Hummel.