Egbert Myjer: "Lidmaatschap verschaft duidelijkheid"
vrijdag 3 mei 2013 | Egbert Myjer, tot november 2013 rechter bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg, zei vandaag in zijn Persvrijheidlezing dat journalisten zich moeten aanmelden bij een beroepsvereniging. Het Hof zou zich niet moeten bezighouden met de vraag wie
journalist is en lidmaatschap verschaft duidelijkheid. Op de Dag van de Persvrijheid gingen Myjer, journalist en filosoof Rob Wijnberg en een zaal vol journalisten en juristen in discussie.
Het Hof heeft tot nu niet de vraag hoeven te beantwoorden wat onder een journalist moet worden verstaan, aldus Egbert Myjer in zijn Persvrijheidlezing 2013. Het is volgens hem onontkoombaar nader af te palen wie tot de beroepsgroep behoort en wie door die hoedanigheid in aanmerking komt voor
de extra bescherming. Dat betekent dat journalisten zich aanmelden bij de beroepsvereniging van journalisten, en zich daarmee verbinden te voldoen aan de door de beroepsgroep geformuleerde beroepsnormen, en zich als consequentie daarvan zich in voorkomende gevallen onderwerpen aan een
collegiale toetsing door diezelfde beroepsgroep, en zich houden aan de op basis daarvan gegeven uitspraken.
In een reactie zegt journalist en filosoof Rob Wijnberg dat de essentie van journalistiek juist is dat deze volstrekt vrij is. "Zeker in een tijd dat de definitie van wie journalist is steeds vager wordt en als steeds meer mensen in de Arabische wereld zich opwerpen als burgerjournalisten. Als
je bepaalde ethische regels wilt toepassen is het handig als je in een vereniging zit, stelt Myjer. Maar juist journalistieke uitwisseling van informatie in welke vorm dan ook staat of valt bij vrijheid."
Toch horen bij de extra bescherming van journalisten ook consequenties. Myjer: "Dat zit vast aan het beroep van journalist. Dan zul je je ook bindend moeten onderwerpen aan datgene wat er in een ethische code staat. Dat zie je hoe langer hoe meer. Neem bronbescherming. Er mag geen sprake zijn
van een chilling effect voor journalisten, de journalist mag niet worden afgeschrikt en moet zijn bronnen kunnen gebruiken. Dus op het moment dat er sprake is van een journalist die is aangesloten bij een beroepsvereniging met een aantal beroepsnormen, dan zal een rechter daar rekening mee
moeten houden."
Volgens Gerard Schuijt, oud-hoogleraar Mediarecht in Leiden, is het weliswaar een buitengewoon goed advies om aan te sluiten bij een beroepsvereniging, maar is die koppeling niet gegrond op rechtspraak. "Het Hof kijkt iedere keer vanuit een functionele benadering of we hier te maken hebben met
iemand die een journalistieke functie vervult, maar heeft nooit gekeken of een journalist, die een beroep deed op artikel 10 van de EVRM, lid was van een vereniging."