Vredesduiven op Holland Doc 24
13 april, 2013 00:00 tot 19 april, 2013 00:00
hd-24-duifOp de kop af 300 jaar geleden werd de Vrede van Utrecht ondertekend, en dat wordt vanaf 11 april 2013 een half jaar lang groots gevierd. Voor Holland Doc 24 aanleiding om een week lang documentaires uit te zenden over vredesduiven en hun positieve initiatieven in conflictgebieden
over de hele wereld, van Israel tot Zuid-Afrika. Met onder andere de documentaire Cinema Jenin, over een oude bioscoop in Palestina die een tweede leven krijgt, en Bagdad Filmschool, over een groep studenten die op de eerste onafhankelijke filmschool in Irak hun droom probeert waar te maken.
Als de Duitse regisseur Marcus Vetter in 2007 een bezoek brengt aan het Palestijnse Jenin komt hij erachter dat Jenin ooit een bioscoop had waar mensen in de rij stonden om films te bekijken. Vetter vat het idee op om de oude bioscoop nieuw leven in te blazen als culturele en sociale
ontmoetingsplek. Zo gezegd zo gedaan, maar zijn documentaire Cinema Jenin (Duitsland/Israel 2011) laat zien dat het een moeizaam project is, waarbij allerlei ingewikkelde culturele verhoudingen en sentimenten de uitvoering van zijn plannen ernstig belemmeren.
Muzikant Paul Simon reisde in 1986 af naar Johannesburg, midden in de culturele boycot die de Verenigde Naties aan Zuid-Afrika hadden opgelegd vanwege het Apartheidsregime. Simon nam er samen met zwarte artiesten als de Boyoyo Boys en Ladysmith Black Mambazo muziek op, die resulteerde in zijn
legendarische album Graceland. Dit leverde hem kritiek op,maar niet lang na de release van de plaat werd Ladysmith Black Mambazo de eerste zwarte Zuid-Afrikaanse groep die gedraaid werd op `witte' radiostations. In Classic Albums: Graceland (Verenigde Staten, 1997) ontleden Paul Simon en
technicus Roy Halee de muziek en vertellen zij en de belangrijkste artiesten die bij het album betrokken waren wat de inspiratie was voor de nummers.
Na twee bloedige oorlogen bleef er weinig meer van Tsjetjenie over. In Dans, Grozny dans (Jos de Putter, IKON 2003) het portret van een kinderdansgroep die is ontstaan op de puinhopen van de hoofdstad. Afgewisseld met beelden uit hun verwoeste vaderland, volgt Jos de Putter de dansers en hun
coach als ze in een oude bus op tournee gaan naar Amsterdam en Londen. De kinderen dansen de sterren van de hemel en vertellen backstage over hun leven en hun oorlogservaringen: `Ik herinner het me wel, maar ik kan het niet vertellen.'
In 2003 vatten twee Irakese filmmakers het plan op om de eerste onafhankelijke filmschool in Irak op te richten. Regisseur Shuchen Tan toont in Bagdad Filmschool (Het Uur van de Wolf, VPRO 2010) het dagelijks leven van een groep studenten die probeert hun droom te realiseren: documentairemaker
worden.
De filmpjes die de jonge filmers voor hun opleiding maken tonen hoe het is om te leven en te werken onder de constante angst voor bomaanslagen en ontvoeringen. Maar ook al leren de studenten onder de moeilijkste omstandigheden hun vak, zijn er momenten van vreugde en plezier, en weten de
oprichters hun school ondanks alles draaiende te houden.
Nadat de twaalfjarige Nadav, een joodse jongen uit Jeruzalem, vlak voor zijn ogen een bus heeft zien ontploffen, besluit hij een vredesbeweging voor kinderen op te richten: Peace for the future. Hij vindt dat hij zelf iets moet ondernemen omdat het volwassenen tot nu toe niet gelukt is om
vrede in het Midden-Oosten te brengen. Samen met een paar vrienden ontmoet hij elke week een groep Palestijnse kinderen. Voor Nadav's Vrede (Israel, 2004) volgde regisseur Eyal Avneri Nadav en zijn vrienden twee jaar lang. De documentaire laat de persoonlijke ontwikkeling van Nadav tijdens
deze periode zien, en toont de Israelisch-Palestijnse problematiek vanuit een nieuw perspectief: dat van een kind.
Levert aardig zijn eigenlijk wel iets op? Biologen en psychologen vinden steeds meer bewijs dat samenwerking en hulpvaardigheid een essentiele rol spelen in de evolutie. Labyrint volgt een onderzoek naar onbaatzuchtige bacterien, en naar hoe kannibalistische kippen weer lief gemaakt kunnen
worden. Maar hoe is altruisme ooit ontstaan? Is hulpvaardigheid aangeboren? In Labyrint: De lieve natuur (VPRO/NTR 2013) zien we wat de vredesduiven uit de documentaires van deze themaweek beweegt, en dat niet alleen competitie, maar ook samenwerking een essentiele rol speelt in de evolutie.
Uitzending Holland Doc 24 - Vindingrijke vredesduiven van zaterdag 13 tot en met vrijdag 19 april 2013