Fotograaf verbiedt persbureau Novum zijn foto's door te verkopen
woensdag 27 februari 2013 | Bas de Meijer is de eerste fotojournalist die persbureau Novum verbiedt om nog langer zijn foto's door te verkopen. Novum hanteert bodemtarieven die ver onder het minimumloon liggen van bijna tien Euro per uur. De Meijer motiveert zijn besluit in zijn blog met als titel `Fotograferen voor een fooi'' . De Meijer stopt als fotojournalist omdat hij de prijsdaling van 60% die Novum doorvoert beledigend vindt. Uitgevers kennen volgens hem geen enkele waarde meer toe aan het vak van fotojournalistiek.
Om te voorkomen dat de bodemtarieven van Novum standaardtarieven worden roepen de Nederlandse Vereniging van Fotojournalisten (NVF) en de FotografenFederatie (FF) fotografen op om zelf hun foto's door te verkopen of bij betrouwbare agenten weg te zetten. De NVF wijst fotografen er nadrukkelijk op dat als zij Novum willen verbieden om hun foto's nog langer door te verkopen dit alleen mogelijk is als het door hen ondertekende contract daartoe ruimte biedt. NVF-leden kunnen hun contracten individueel voorleggen bij de NVJ-juristen die hen van advies zullen voorzien. NVF-leden zonder contract, zoals De Meijer, kunnen het verbod met onmiddellijke ingang in laten gaan.
Aanleiding tot deze oproep is de deal tussen Novum en TMG, waarbij de tarieven tot 60% kelderen. De daling is afhankelijk van de titel en de verschijningsvorm (print of online). De online tarieven bij plaatsing op de website van De Telegraaf dalen met 50% (van EUR30,- naar EUR 15,- per geplaatste foto). De deal bewijst eens te meer dat beeldredacties tegenwoordig selecteren op prijs en niet op kwaliteit. TMG bespaart op de korte termijn geld met deze deal maar ondermijnt tegelijkertijd de positie van de fotojournalist.
Fotojournalisten leveren foto's aan de beeldbank van Novum. Als Novum een foto doorverkoopt, ontvangt het persbureau een percentage van het verkoopbedrag. Tot zover niets aan de hand, ware het niet dat Novum foto's voor bodemprijzen doorverkoopt aan derden. Bij plaatsing op de website van De Telegraaf ontvangt een fotograaf EUR 15,- voor zijn foto. Bij plaatsing in het Nederlands Dagblad (ND) ontvangt de fotograaf EUR 6,- per foto.
Voor die bodembedragen moet een fotojournalist op pad (naar locatie), maakt hij reiskosten en is hij gemiddeld inclusief de afwerking van de foto, het doorsturen van de foto en het opmaken van de factuur gemiddeld twee uur kwijt per foto opdracht. Dit betekent dat hij na aftrek van premies EUR 5,- per uur (EUR 15,- bruto - 50% premies en belasting = EUR 7,50,- netto : 2 uur is EUR 3,75 per uur) overhoudt als Novum zijn foto heeft verkocht aan TMG. In het geval van ND houdt hij EUR 1,50 over per uur. Beide uurtarieven liggen ver onder het minimumloon van bijna tien Euro per uur. Ter vergelijking de uurtarieven van persbureau ANP liggen gemiddeld op EUR50,-. Geen vetpot maar wel beter.
Het is een ding dat Novum tegen bodemprijzen foto's aanbiedt. Iets wat zij alleen kunnen doen door hun eigen personeel en freelancers niet marktconform te betalen. Een tweede is dat opportunisme regeert bij beeldredacties. Steeds meer beeldredacties sluiten contracten met Novum. In navolging van Novum passen zij bovendien hun tarieven aan want waarom zouden zij meer betalen voor een foto? De tarieven van Novum worden nu al in onderhandelingen gebruikt door opdrachtgevers. Een uitgever heeft de tarieven via `geknipt en geplakt' in zijn mail gezet om aan te geven dat deze tarieven nu de maatstaf zijn. Op deze wijze zien alle fotografen hun onderhandelingspositie door deze kortzichtige afspraak van Novum slechter worden.
Steeds meer beeldredacties werken met een wisselende poel freelancers. De ene dag werken ze met freelancer `a' en de andere met freelancer `b'. Beeldredacties zijn niet langer loyaal aan freelancers. Goed opdrachtgeverschap is hen vreemd. Tegelijkertijd eisen ze van freelancers wel dat zij loyaal zijn en eisen in wurgcontracten dat zij de auteursrechten (tijdelijk) overdragen en niet voor andere media werken. Ook persbureau's eisen vaak overdracht van auteursrecht.
Het gebrek aan loyaliteit en de permanente druk op de tarieven hebben effect op freelance fotografen. Een stabiel maandinkomen per opdrachtgever vervalt. Het zet de relatie tussen opdrachtgever en -nemer op scherp. Het werkt niet lekker als je weet dat het niet langer om jouw fotosignatuur gaat, maar om een willekeurig beeld waar je geen droog brood van kunt eten. Het draaien van volume komt bovendien centraal te staan en dit gaat ten koste van de kwaliteit. Geen enkele fotojournalist wil foto's schieten vanachter zijn autoraampje om vervolgens door te scheuren naar de volgende opdracht. Op zo'n manier werken en tegen tarieven ver onder het minimumloon houdt niemand vol.
Rimmer Mulder, voorzitter NVF
Lars Boering, directeur FotografenFederatie
Rosa Garcia Lopez, secretaris NVF
Secties: NVF fotojournalisten
35 reacties