Persbericht van The Hague Centre for Strategic Studies

Markante verschillen die zich moeilijk lenen voor een compromis

In de studie Defensie in het Stemhokje analyseert het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS) de defensievisies van tien politieke partijen. Opvallend is dat de politieke partijen de gevolgen van bezuinigingen niet inzichtelijk maken. Als het aan de linkse partijen ligt worden er in de komende jaren ruim 20.000 defensiemedewerkers ontslagen en wordt de inzetbaarheid van de krijgsmacht zodanig aangetast dat de krijgsmacht feitelijk niet langer inzetbaar is. Rechts handhaaft internationale ambities, die echter met het beschikbare budget niet haalbaar zijn.

Ook partijen die zeggen niet te bezuinigen doen dat toch...

Alle partijen accepteren de bezuinigingen van 600 miljoen van het Kabinet Rutte. Slechts de CU en de SGP willen ten opzichte van deze bezuinigingen intensiveren. Andere partijen gaan fors bezuinigen: voor de SP gaat het om 1,5 miljard, voor de PVDA en GL om 1 miljard euro en voor D66 om 500 miljoen euro. Deze bezuinigingen leiden op papier tot een halvering van de bijdrage aan internationale missies en een verlies van werkgelegenheid dat kan oplopen tot 23.500 arbeidsplaatsen. Maar door de grote reorganisatie die dit met zich meebrengt, wordt de krijgsmacht feitelijk niet inzetbaar. De vier partijen benoemen deze consequenties in hun verkiezingsprogramma's niet.

Scheiding tussen 'Links' en 'Rechts'

'Rechts' (VVD, CDA, SGP en CU) pleit voor een veelzijdig inzetbare krijgsmacht uitgerust voor stabilisatiemissies en voor de verdediging van nationale belangen. Dit is financieel onhaalbaar. 'Links' wil een veelzijdige inzetbare krijgsmacht, maar snijdt zo diep in het budget dat er nauwelijks sprake kan zijn van een inzetbare krijgsmacht. Bovendien zijn er ook verschillen tussen de linkse partijen. Zo spreken de PVDA en GL zich uit voor een veelzijdig inzetbare krijgsmacht die wereldwijd missies volgens het 3D-concept (Defence, Diplomacy, Development), ook in NAVO-verband, uitvoert. De PvdD en de SP zijn verklaard tegenstander van een expeditionaire NAVO, doen geen uitspraken over 3D en willen vooral VN-vredesmissies uitvoeren.

CDA en VVD benoemen een aantal zaken niet

Bij het CDA en de VVD is vooral interessant wat niet benoemd wordt. Ze steunen in de Kamer de Joint Strike Fighter en de missie in Kunduz maar benoemen deze niet in het programma. Deze partijen lijken in verkiezingstijd niet met deze controversiele onderwerpen geassocieerd te willen worden.

Ook besteden beide partijen geen aandacht aan het volkenrechtelijk mandaat voor missies en 3D-beleid.

Rijk rekenen

Partijen als D66 en GL rekenen zich rijk door een voorschot te nemen op verdere Europese samenwerking. Samenwerking betaalt zich echter pas na jaren uit. Ook wordt een land dat alvast unilateraal snijdt in zijn capaciteiten beschouwd als een weinig aantrekkelijke en onbetrouwbare samenwerkingspartner. Op korte termijn bezuinigen bemoeilijkt dus eerder Europese samenwerking.

PVV: Status Aparte

De PVV valt moeilijk met een andere partij te vergelijken. Als enige stelt zij de 'bescherming van de Nederlandse handelsbelangen' centraal. Hoewel de partij deze belangen niet uitwerkt, lijkt het gezien de wens overzeese vredesmissies te halveren en te beperken tot situaties waarin 'er een aantoonbaar Nederlands belang is', een nauwe definitie van de relatie tussen handelsbelangen en internationale stabiliteit te hanteren.