Speech 20 jaar GAIA
12/06/2012
Had iemand 20 jaar geleden in Sint-Eloois-Winkel gezegd dat de straatpaardenkoersen voor de laatste keer plaats zouden vinden, uiteindelijk wettelijk verboden zouden worden, en vervangen door een stijl-rijden-evenement, iedereen zou daar eens goed mee gelachen hebben. Had iemand twintig jaar geleden aan de organisatoren van Waregem Koerse gezegd dat verschillende hindernissen uit het parcours zouden verdwijnen en andere ingrijpend aangepast, dat de slachthuiswagen van het parcours zou verdwijnen, dat het aantal deelnemende paarden drastisch verminderd zou worden, dat de veterinaire keuring van de renpaarden veel strenger gemaakt zouden worden en aan elke hindernis waarnemers van GAIA met camera zouden staan, zodat de drama's van vier, vijf doden paarden op 20 minuten tijd tot het verleden zouden behoren, ze hadden meesmuilend gegrinnikt en hun schouders opgehaald om zoveel fantasie.
Had men aan de broodfokkers gezegd dat de uitbaters van een zogenaamde puppyfarm in Sint-Lievens-Houtem veroordeeld zouden worden wegens extreme dierenverwaarlozing en van de rechtbank geen honden meer zouden mogen kweken, ze zouden het niet geloofd hebben. Niemand zou toen kunnen voorspeld hebben dat ezelskoersen, kamelenkoersen, stuisvogelkoersen en ander folkloristisch gesol met dieren aan banden zouden gelegd of verboden worden. Had iemand 20 jaar geleden aan de leghennenhouders gezegd dat de batterijkooien verboden zouden worden in de hele Europese Unie en alle supermarktketens in België alleen nog verse scharreleieren zouden verkopen, ze zouden hem in zijn gezicht hebben uitgelachen. En had hij daar aan toegevoegd dat Colruyt, Vandemoortele en Devos Lemmens zouden stoppen met kooi-eieren te verwerken in hun mayonaises, sauzen, koekjes, pasta's en dergelijke, dan had hij zich waarschijnlijk direct uit de voeten moeten maken.
De minister-president van Vlaanderen zal 20 jaar geleden in een ander leven nooit vermoed hebben dat hij op een dag - symbolisch weliswaar - onverdoofd zou gecastreerd worden voor zijn kabinet. En heel waarschijnlijk zal hij nooit gedacht hebben dat hij later van GAIA een verjaardagstaart zou krijgen met als extraatje een recital van Koen Crucke tegen biggencastratie.
En wie had kunnen denken dat op die 9 september van vorig jaar 10.000 mannen geen onderbroek zouden dragen uit solidariteit met GAIA en de 5 miljoen biggen die in ons land nog jaarlijks gecastreerd worden? Had iemand twee decennia geleden aan de veebeulen van Anderlecht en Ciney verkondigd dat wij hun wandaden zouden onthullen en hun wekelijkse wreedheden zouden aanklagen, ze zouden het niet voor mogelijk gehouden hebben. Had men hen bovendien verteld dat 5.000 mensen tegen de vrijspraak van de vervolgde veehandelaars van Anderlecht zouden betogen aan het Brusselse justitiepaleis, dat de veebeulen van Ciney uiteindelijk schuldig zouden bevonden worden aan dierenmishandeling, en door al die acties de veemarkt, en de paardenmarkt, en de kleinveemarkt van Anderlecht uiteindelijk zouden sluiten, dan weet ik niet hoe die man of vrouw het er zou van afgebracht hebben.
In 2004 heb ik op de Noord-Canadese ijsvlakten een belofte gedaan. Ik zwoer een plechtige eed aan deze zeehond, mijn vriend, die ik Jimmie doopte. Ik zwoer dat GAIA alles zou doen wat in ons vermogen ligt tegen die onmenselijk wrede afslachtingen, de barbaarse zeehondenjacht, waar ik getuige van was geweest. Ik meen te mogen zeggen dat we die belofte gehouden hebben. Het verslag dat we bij de bevoegde ministers uitbrachten, plaveide de weg naar een Belgisch verbod op de handel in zeehondenproducten. In 2007 keurde het parlement 's avonds na onze persconferentie, in aanwezigheid van de drie bevoegde ministers, dat verbod unaniem goed. Ondanks immense druk van Canada. Dat Europees verbod heeft al honderdduizenden zeehondenlevens gespaard.
Het Europees verbod is een keerpunt. "I know you and I don't like you," zei de afgevaardigde van de Canadese zeehondenjagers me na onze persconferentie voor een Europees verbod. Die man had het begrepen. Hij snapte dat hij getuige was van wat het begin inluidde van het einde van de zeehondenjacht. Intussen is Rusland de Europese Unie gevolgd. Het is een kwestie van tijd maar het staat in de sterren geschreven. Er komt een einde aan de zeehondenjacht. We hebben hanenvechters voor de rechtbank gedaagd en doen veroordelen. We hebben ponyverkrachters - u hoort het goed, ponyverkrachters - voor de rechtbank gedaagd en doen veroordelen. We hebben betere dierenbeschermende regelgeving afgedwongen. We hebben wetten doen stemmen voor dieren, die in het circus gebruikt, beter gezegd, misbruikt worden.
We hebben ministers, minister-presidenten en eerste ministers voor hun verantwoordelijkheid geplaatst. We hebben hen aangezet tot ingrijpen en actie tegen structurele dierenmishandeling. En om het zover te krijgen, zoals u kon zien, hebben we er zelfs eentje gecastreerd. We hebbben stads- en gemeentebesturen overtuigd van de zin, het belang en de noodzaak om een schepen voor dierenwelzijn aan te duiden en een lokaal dierenwelzijnsbeleid te voeren dat goed is voor de dieren en de mensen. We hebben 226 plaatselijke besturen samen met andere verenigingen met succes aangespoord om een beleid voor de sterilisatie van zwerfkatten te voeren. Bijna 130 steden en gemeenten laten geen circussen met wilde dieren toe. Onder onze impuls. En twee gedeputeerden voor dierenwelzijn, in Vlaams-Brabant en Limburg, voeren een dierenwelzijnsbeleid op provinciaal niveau.
We hebben bakken kritiek over ons heen gekregen, men heeft ons aangevallen, verbaal en fysiek, men heeft ons verdacht gemaakt, men heeft getracht ons als zondebokken te misbruiken en ons zelfs als publieke vijanden nummer 1 afgeschilderd. Men heeft van alles geprobeerd. Maar men heeft ons niet klein gekregen. "Je kan voor of tegen GAIA zijn, maar als het over dierenwelzijn gaat, kan je in elk geval niet om GAIA heen. GAIA is "incontournable". Het zijn de woorden van de permanente vertegenwoordiger van België bij de Europese unie.
Ja, vrienden, we mogen trots zijn op hetgeen we reeds bereikt hebben voor de dieren. Ik heb voor deze gelegenheid eens berekend hoeveel we van ons oorspronkelijk programma van 1992 gerealiseerd hebben. Ik kom uit op bijna 70 %. 68 % om precies te zijn. Bijna 7 op 10. Weinig regeringspartijen doen het ons na. Bovendien zijn daar onderweg extra doelstellingen aan toegevoegd, objectieven, die we gedeeltelijk of helemaal of zo goed als volledig tot een goed einde gebracht hebben. In eigen land, maar ook op Europees en internationaal niveau.
De weg die GAIA volgt voor het dierenwelzijn en de dierenrechten is zeker niet de gemakkelijkste. Het is een weg die ons nog dikwijls zal confronteren met allerlei maatschappelijke krachten en machten die onze opmars nog vaak zullen ophouden en proberen tegen te houden. Op die weg zullen we nog vele obstakels moeten overwinnen. Maar de route, die wij volgen, heeft onbetwistbaar reeds geleid tot nooit eerder geziene veranderingen voor de dieren. Het is de weg van de vooruitgang, die ons voert naar steeds meer verbeteringen van het lot van de kwetsbaarsten onder de kwetsbaren. En er is nog een lange weg te gaan. Dat schrikt ons geenszins af. Als advocaten van de dieren zijn we het aan onze beschermelingen verplicht. Een uitdaging voor de komende 20 jaar, die we met beide handen grijpen. Met de nodige moed en doorzettingsvermogen dat ons de voorbije twee decennia eigen is geweest. Minister Onkelinx verwees ernaar in haar openingstoespraak: moed en doorzettingsvermogen.
Moed en doorzettingsvermogen: dat zijn inderdaad twee onontbeerlijke materialen waarvan onze sleutel tot vooruitgang en verandering is gemaakt. Het zijn twee kernelementen die tot het DNA van GAIA behoren. Moed. Doorzettingsvermogen. Het zit in onze genen ingebakken. Zoals Maaike, de overlevende aap van de koning. Koning Boudewijn, die in 1985 van enkele stamhoofden in Zaire drie meer dood dan levende jonge chimpansees cadeau kreeg. Illegaal. Ik ontdekte en onthulde het schandaal, dat over de hele wereld verontwaardiging uitlokte. Slechts 2 chimpansees kwamen in ons land aan. Ze werden van het koninklijk paleis overgebracht naar de zoo hier in Antwerpen. Slechts een chimpansee overleefde alle ontberingen: Maaike. Door Maaike nam ik de beslissing van mijn leven.
15 jaar later was Maaike opnieuw in nood. In de zoo had men haar omwille van een huidaandoening gescheiden van haar groepsgenoten en een jaar lang helemaal alleen opgesloten in een kooi. Dat is zowat het ergste wat je een chimpansee kan aandoen. Een tipgever bracht me op de hoogte en we brachten een nieuw schandaal aan het licht met Maaike als slachtoffer. Onze eis werd snel ingewilligd: het duurde geen dag of Maaike zat weer bij de andere chimpansees. Moed en doorzettingsvermogen. Daar gaf taaie Maaike blijk van, dat lange jaar in eenzame opsluiting.
20 jaar lang had de sterk getraumatiseerde Antoine grote moeite met samenleven met andere chimpansees in Stichting Aap. Tot vorig jaar. Ik kreeg de tranen in mijn ogen toen ik Antoine zijn buddy zag omhelzen. Eindelijk. Antoine had eindelijk een vriend gevonden, een soortgenoot met wie het wonderwel klikte en bij wie hij zich veilig voelde.
Moed en doorzettingsvermogen wens ik ook Mojo toe, de onfortuinlijke chimpansee die we begin vorig jaar bevrijdden uit een donkere garage. Mojo leeft nu in Stichting Aap waar hij buiten naar believen op boomstammen en ladders kan klimmen. Maar ook Mojo heeft grote moeite met soortgenoten. Het klikt niet. Nog niet. Maar ongeacht hoe lang het nog kan duren, met een chimpansee als Mojo die een onrechtvaardige celstraf van meer dan 30 jaar wist te overleven, komt het goed.
Ineens opende hij zijn bekje en begon te grommen als een hond. De jager draaide zich plots om en het zeehondje deinsde achteruit. Om meteen weer naar voor te schuiven, nog steeds grommend. Zo ging dat enkele keren vooruit en achteruit, tot Attila The Hunter zijn hakapik ophief en dreigde toe te slaan. Maar het zeehondje capituleerde niet. Achteruit, vooruit en voortdurend grommend gaf hij niet op. Ik vreesde dat zijn laatste uur geslagen had. Maar dan maakte de jager met zijn hand een bek-toe gebaar en liet als een Romeinse keizer het zeehondje in leven.
In moeilijkere momenten denk ik vaak aan Chipie en Tasha, die mijn energietank altijd wisten bij te vullen in al hun vaak grappige onbevangenheid en ontroerende speelsheid. Hoe dikwijls heb ik ze niet geobserveerd in hun slaap, wanneer ik ze zachtjes hoorde blaffen of loopbewegingen zag maken met hun poten. Ik kon me inbeelden waarvan ze droomden. Waarvan zouden paarden dromen? En deze schatten? Waar zou deze poes van dromen? En deze koe? Zeker niet van de veemarkt van Anderlecht. En dit schaap? Ongetwijfeld niet van het offerfeest.
In hun dromen verwerken dieren wat ze overdag ervaren. Net zoals wij. Maar wij kunnen iets dat een groot verschil kan maken. Wij kunnen in de plaats van de dieren dromen. Wij kunnen voor de dieren dromen. Wij kunnen dromen van een beter leven voor de dieren die wij verdedigen tegen onrecht en mishandeling. Dromen die wij koesteren. Daarin stonden we en staan we niet alleen.
Behalve onze vrijwilligers, onze medewerkers, onze leden van de algemene vergadering en de raad van bestuur, onze leden en onze supporters, wil ik hier vandaag een aantal mensen in het bijzonder prijzen: Ann, Marlies, Lies, Jean-Marc en de creatieven van ons communicatiebureau Famous, dat onder meer tekende voor de affiches met Jean-Claude Van Damme en de "laat ze hangen" campagne tegen biggencastratie. Dank voor jullie deskundigheid en enthousiasme. Dirk Blanchart. Jouw pitbull-mentaliteit redde al vele verwaarloosde dieren, die zonder beleid aan hun lot zouden overgelaten zijn. Marleen Elsen en Nathalie van de Blauwe Wereldketen. Jullie zijn altijd bereid om je aan te sluiten bij GAIA-campagnes. Dank voor die vele duizenden handtekeningen die jullie verzamelden, dank voor jullie solidariteit en steun, zoals in de Raad voor Dierenwelzijn. Danny Flies van ADC, nog zo'n gedreven pitbull. Zodra Danny zich vastbijt in een dossier tegen dierproeven, lost hij niet meer, zoals menig
uitvoerder van dierproeven al ondervonden heeft. En last but not least: iemand, die ik in de loop der jaren steeds meer ben gaan waarderen. Zonder zijn volgehouden inspanningen in zeer moeilijke omstandigheden, zonder zijn onontbeerlijke steun, hadden we nooit de ingrijpende veranderingen en revolutionaire verbeteringen voor het runder- en paardenwelzijn kunnen afdwingen op de veejaarmarkt van Sint-Lievens-Houtem. De man die ik bedoel, is een oud-bob-er, een geducht hormonenmaffiajager, een politieman met een ervaring om u tegen te zeggen. 20 jaar GAIA wilde hij voor geen geld ter wereld missen. Hij gaat met pensioen, maar hij laat ons niet in de steek op Houtem-markt. Ludo, merci.
Ook dankzij de steun van bekende Vlamingen en Walen en van internationale beroemdheden als Jean-Claude Van Damme boeken we aanzienlijke vooruitgang. Maar het is vooral dankzij uw inzet, uw massale reacties op onze oproep om boodschappen te sturen naar de politici, dat er zich een politieke meerderheid vormt voor een verbod op pelsdierfokkerijen. We hebben de inplanting van de eerste nertsenkwekerij in Wallonië kunnen tegenhouden. We hebben de aanzienlijke uitbreiding van een nertsenkwekerij in de West-Hoek kunnen tegenhouden.
We zijn er nog niet, maar we hebben de afgelopen twee maanden belangrijke stappen vooruit gezet op weg naar het einde van een wrede praktijk die jaarlijks 150.000 van deze wilde dieren het leven kost. Om van hun pels bontjassen te maken. Links op dit beeld ziet u Piet Vanthemse, de voorzitter van de Boerenbond. Het hoeft geen betoog: de dame links op de foto staat duidelijk haar mannetje. En die dame, vrienden, is uit wel heel bijzonder hout gesneden.
Qua moed en doorzettingsvermogen heeft ze meer dan haar sporen verdiend. Ik heb het me al dikwijls afgevraagd: mocht Ann De Greef mij meer dan 20 jaar geleden niet over de streep getrokken hebben, zou ik de stap naar GAIA gezet hebben? Een ding is zeker. Zonder Ann zou GAIA nooit bereikt hebben wat we in die 20 jaar allemaal voor elkaar hebben gekregen. Wat een weg hebben we afgelegd sinds de oprichting van GAIA. Dag op dag 20 jaar geleden. De dag dat de revolutie voor de dieren in België was begonnen, zoals een weekblad titelde.
De volgende twee foto's geven misschien nog het best de evolutie weer die we doorgemaakt hebben. Van hier, toen de Rijkswacht met man en macht een einde probeerde te maken aan een sit-in voor de ingang van het kabinet van de minister van Landbouw, tot daar, vorig jaar in het parlementair halfrond, tijdens mijn toespraak naar aanleiding van de viering van 25 jaar dierenwelzijnswet. Sluit een dier in je hart. Daartoe roept de junispreuk van de Bond zonder Naam op bij wijze van verjaardagscadeau voor GAIA. Een wijze raad. Je maakt er de wereld beter mee. Minder gewelddadig. Menselijker ook. Als iedere mens op aarde dat zou doen, wie weet wat voor moois er dan allemaal zou gebeuren, wie weet waar we dan zouden geraken. In een betere wereld dan vandaag, alleszins.
United we stand strong. Samen sterk. En samen steeds sterker. Voor de dieren. Omdat zij het waard zijn. Ik weet niet wat de komende 20 jaar allemaal voor GAIA in petto heeft. Ik weet niet precies wat we de komende 20 jaar met GAIA nog allemaal op ons pad zullen tegenkomen. Maar wat de uitdagingen voor de komende 2 jaar betreft, kan ik u wel een klaar en duidelijk beeld meegeven.
1. We gaan resoluut voor een verbod op pelsdierkwekerijen in België. Naar het voorbeeld van Groot-Brittannië en Oostenrijk. En met de steun van de overgrote meerderheid van de Belgen.
2. Weg met de batterijkooien voor konijnen, die voor vlees gekweekt worden. De vleeskonijnenhouderij moet grondig hervormd worden en daar gaan wij voor zorgen.
3. Strengere wetgeving moet de invoer van pups uit Oost-Europa daadwerkelijk aan banden leggen en pups moeten ook weg uit de winkels van zogenaamde handelaars/fokkers die alleen nog honden en katten verhandelen.
4. Het kattenplan. Le plan chats. Niet enkel de kittens en katten die weggegeven of verkocht worden, moeten gesteriliseerd of gecastreerd worden, ook de andere huiskatten. Want met hetgene dat de regering goedgekeurd heeft, hoeft men zijn katten die men niet verhandelt, niet te steriliseren. Maar die gaan nog wel buiten en daar komen natuurlijk nog wel kittens van, die men helaas massaal zal dumpen in de asielen.
5. De regionalisering van het dierenwelzijn, die na de federale en regionale verkiezingen van 2014 verwacht wordt. Onder geen beding mag dierenwelzijn terug onder een minister van Landbouw vallen.
6. Voor het einde van deze legislatuur wil GAIA dat er politieke knopen worden doorgehakt. Verdoving moet veralgemeend worden tot alle slachtingen, zonder uitzondering. Genoeg gepalaverd. Het moet nu maar eens gedaan zijn met al dat volstrekt onnodig dierenleed, die om commerciële redenen steeds meer dieren treft.
De kinderen van vandaag zijn de toekomst van de dieren. Daarom ook gaat GAIA naar de scholen om het inlevingsvermogen van de kinderen aan te scherpen. Om hun bijna natuurlijke neiging tot empathie met dieren in de juiste banen te sturen tot een respectvolle omgang met dieren. Kortom, Robbe toont de weg naar een betere toekomst voor de dieren van morgen. Daar ligt onze hoop, de hoop voor de dieren. Nooit opgeven, nooit capituleren, doorgaan voor een steeds beter dierenleven. Daarvoor is GAIA opgericht. Dat is en blijft de reden van ons bestaan.
We zetten de strijd verder, vrienden. Daar bestaat geen twijfel over. De weg van GAIA, een weg die bakens verzet en grenzen verlegt. Samen kunnen en zullen we nog veel verder geraken voor onze beschermelingen, de dieren.
Vrienden, het is 10 juni 2012. De toekomst van de dieren begint vandaag. Voor al uw steun, uw inzet, uw vertrouwen, dank ik u allen uit de grond van mijn hart.
MICHEL VANDENBOSCH
Tags: 20 jaar GAIA dierenrechten Michel Vandenbosch speech verjaardagsfeest