Ingezonden persbericht
Persbericht
Zembla wint Pfizer Persprijs 2011
Utrecht, 15 februari 2012. Manon Blaas en Jos van Dongen zijn met de tv-uitzending 'Opnieuw antibiotica alarm' van Zembla uitgeroepen tot winnaar van de Pfizer Persprijs 2011. Zij ontvingen uit handen van juryvoorzitter Prof. Dr. Anton Stalenhoef en Rob van Aperen van Pfizer een trofee en een cheque ter waarde van 5000 euro. Mediasocioloog Peter Vasterman schetste tijdens de bijeenkomst hoe nieuwe infectieziekten kunnen uitgroeien tot mediahypes en grote maatschappelijke issues.
Manon Blaas en Jos van Dongen waren verheugd met de prijs: "Het is heel belangrijk dat er nog goede onderzoeksjournalistiek in Nederland kan plaatsvinden, en dat dit ook door deze jury wordt gewaardeerd. Overigens storten wij ons prijzengeld in het fonds van huisarts Hans van der Linde, die gedagvaard is door de Staat omdat hij zijn uitlatingen niet terug wilde nemen over belangenverstrengeling: Van der Linde vindt dat de belangen van Roel Coutinho van het RIVM als overheidsadviseur zijn verstrengeld door zijn contacten met de farmaceutische industrie," aldus Manon Blaas.
De jury prees het duo omdat het met de uitzending Opnieuw Antibiotica alarm van Zembla het onderwerp resistente ESBL-bacterie op de kaart heeft gezet in Nederland. "De reportage was nieuwswaardig omdat onderzoeksresultaten werden gesignaleerd die een verband legden tussen besmet kippenvlees en de opkomst van de ESBL bacterie. Door behalve deskundigen ook het patiënten-perspectief te kiezen wisten Manon Blaas en Jos van Dongen een zeer toegankelijke uitzending te maken over een belangwekkend onderwerp. Bovendien tonen ze met deze uitzending aan wat een geweldige invloed onderzoeksjournalistiek kan hebben. De reportage had duidelijke gevolgen en Kamervragen voerden de druk op de minister van Volksgezondheid op", aldus juryvoorzitter Anton Stalenhoef.
Ontstaan van mediahype
Gastspreker mediasocioloog Peter Vasterman van de Universiteit van Amsterdam gaf tijdens de bijeenkomst zijn visie op de dynamiek die kan ontstaan rondom infectieziekten waardoor relatief kleine risico's kunnen uitgroeien tot grote maatschappelijke issues. "Infectieziekten zijn nieuws, dat wil vooral ook zeggen nieuwe infectieziekten. De normale griep is geen nieuws, een nieuwe zoals de Mexicaanse griep daarentegen wel. Daarbij leeft bij ons ook een diepgewortelde angst voor een epidemie."
Aandacht voor risicoperceptie
Bij het inschatten van risico's spelen volgens Vasterman vier O's een grote rol: onbekendheid, oncontroleerbaarheid, onvrijwilligheid en onrechtvaardigheid. "Mensen hebben de neiging een risico te overschatten als er sprake is van een onbekend risico waaraan men onvrijwillig wordt blootgesteld en dat als onrechtvaardig wordt ervaren. Alledaagse risico's zoals te weinig bewegen, roken en ongezond eten die mensen zelf nemen, worden juist onderschat."
Volgens Vasterman: "Staan de media voor de opgave om te waarschuwen voor de mogelijke gevolgen zonder meteen de doemscenario's de voorpagina's te laten domineren. Dat is een lastige balanceeract want de tot voorzichtigheid nopende onzekerheid is groot, evenals de verleiding van het ultieme horrorverhaal."
Vasterman concludeerde dat, "te midden van alle opwinding en verontrusting over de nieuwste uitbraak de context van gezondheidsrisico's en risicoperceptie ook aan bod dienen te komen in de berichtgeving" (de volledige tekst is te lezen op www.pfizerpersprijs.nl).
Genomineerden
De overige genomineerden van de Pfizer Persprijs waren Rinke van den Brink en Hanneke de Jonge van de NOS met journaaluitzendingen over de Klebsiella bacterie-uitbraak in het Maasstad Ziekenhuis; Suzanne Docter en Charlotte van Genderen van het Algemeen Dagblad met diverse artikelen eveneens over de Maasstad-epidemie en over de EHEC bacterie; Margreet Fogteloo en Aart Brouwer van de Groene Amsterdammer met de artikelen 'Het post-penicilline tijdperk' en 'Er zijn heel wat microben die ons rauw lusten' en Sander Heijne van de Volkskrant met het artikel 'Afrika gaat malaria te lijf met mobiele telefoon. Zijn ontvingen ieder een kleine uitgave van de trofee en een cheque ter waarde van 1000 euro.
Laatste uitreiking Pfizer Persprijs
Het is de vijfde en tevens de laatste keer dat Pfizer de Persprijs organiseert. Pfizer heeft in 2007 de Persprijs in het leven geroepen om goede journalistieke berichtgeving over ziektebeelden te stimuleren en daarmee het kennisniveau van het publiek te vergroten. Dit vanuit de intentie ziekten beter te kunnen bestrijden. Rob van Aperen, directeur van Pfizer "De afgelopen vijf jaar hebben wij met veel plezier en trots de Pfizer Persprijs georganiseerd. In deze periode van vijf jaar zijn er door de onafhankelijke jury vijf uitstekende journalistieke producties tot winnaar gekozen en een veelvoud hiervan is met een nominatie beloond. Het stoppen met de Persprijs is een lastige keuze beslissing geweest maar vanwege bezuinigingsmaatregelen - waar ook Pfizer wereldwijd niet aan ontkomt - is tot dit besluit gekomen".
Meer informatie kunt u vinden op de website www.pfizerpersprijs.nl.
--- Einde bericht ---