Centraal Bureau voor de Statistiek
Persbericht
PB11-081 22 december 2011 9.30 uur
Banengroei stagneert
· Meer banen bij handel, vervoer en horeca. · Minder banen bij openbaar bestuur · Loonstijging lager dan inflatie
In het derde kwartaal van 2011 waren er 28 duizend banen van werknemers meer dan in hetzelfde kwartaal van 2010. Dit is een bescheiden stijging van 0,3 procent. De banengroei was het grootst in de bedrijfstak handel, vervoer en horeca met 32 duizend banen. Er zijn ook bedrijfstakken waar het aantal banen gekrompen is. Vergeleken met een jaar eerder was de krimp met 15 duizend banen het grootst bij het openbaar bestuur, gevolgd door de industrie en de bouw. Na correctie voor seizoeninvloeden is het aantal banen in het derde kwartaal 7 duizend lager dan in het tweede kwartaal van 2011. De lonen per arbeidsjaar waren in het derde kwartaal van dit jaar 1,3 procent hoger dan in hetzelfde kwartaal vorig jaar. Deze bescheiden stijging ligt ruim onder de inflatie van 2,6 procent. De financiële dienstverlening had met 3,8 procent de grootste loonstijging. De loonkostenstijging van 1,5 procent was iets hoger dan de loonstijging. Dit komt doordat de stijging van de werkgeverspremies voor werkloosheid en zorgverzekeringen iets groter was dan de premiedaling voor arbeidsongeschiktheid. Banen van werknemers
x 1 000 8 100 8 000 7 900 7 800
www.cbs.nl
7 700 7 600 7 500 7 400 7 300 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II 2011 III 2006 2007 2008 Banen 2009 2010
Banen seizoengecorrigeerd
Bron: CBS
CBS Persbericht PB11-081
pagina 1 van 8
Technische toelichting
Beëindiging afzonderlijk persbericht banen en lonen Dit is het laatste afzonderlijke persbericht over de kwartaalontwikkeling van het aantal banen en lonen. De informatie over de ontwikkeling van het aantal banen naar bedrijfstak wordt opgenomen in het persbericht over de eerste raming van de economische groei. Het eerstvolgende persbericht economische groei, over het vierde kwartaal 2011, komt uit op 15 februari 2012. Achtergrondinformatie over de ramingen Net als bij de economische groei worden ook van banen en lonen meerdere ramingen samengesteld en gepubliceerd over een kwartaal. De eerste raming of flash-raming van de banenontwikkeling wordt uiterlijk 45 dagen na afloop van een kwartaal gepubliceerd in het persbericht economische groei en banen. De cijfers van de eerste raming kunnen wijzigen op grond van nieuwe statistische broninformatie die nadien beschikbaar komt. In de tweede raming die uiterlijk 90 dagen na afloop van een kwartaal wordt gepubliceerd, is deze nieuwe en meer uitgebreide statistische informatie verwerkt. Op dat moment komt informatie over de ontwikkeling van de beloning van werknemers beschikbaar. Bij de afsluiting van het vierde kwartaal komt tevens de eerste raming van het jaar gereed. De kwartaalgegevens worden eenmaal per jaar in juni geijkt aan de jaarcijfers van de Nationale rekeningen die volgens een vaste cyclus van drie opeenvolgende ramingen (voorlopige raming, nader voorlopige raming en definitieve raming) worden herzien. Ook hier is sprake van steeds betere en meer gedetailleerde statistische informatie op basis waarvan de ramingen kunnen worden verrijkt. Deze herijkte gegevens worden gepubliceerd bij het beschikbaar komen van de gegevens over banen en lonen over het eerste kwartaal. Bronnen en definities De gegevens in dit persbericht zijn ontleend aan de Arbeidsrekeningen die deel uitmaken van de Nationale rekeningen. Bij het samenstellen van de Arbeidsrekeningen worden diverse bronnen met arbeidsgegevens geïntegreerd tot een samenhangend stelsel. De gegevens in dit persbericht hebben uitsluitend betrekking op banen van werknemers. Zelfstandigen blijven dus buiten beschouwing. Het aantal banen van werknemers in de Arbeidsrekeningen is het gemiddelde aantal banen in een kwartaal of in een jaar. Het arbeidsvolume is berekend in arbeidsjaren. Daarbij worden alle (deeltijd)banen omgerekend naar voltijdbanen. Twee halve banen leveren samen dus één arbeidsjaar op. Arbeidsjaar en voltijdbaan worden hier gebruikt als synoniemen. De gegevens over loonkosten in dit persbericht zijn gebaseerd op de beloning van werknemers volgens de Nationale rekeningen. De beloning omvat twee hoofdcomponenten: lonen enerzijds en sociale premies die de werkgever betaalt anderzijds. De post lonen omvat naast het bruto loon in geld ook loon in natura en onkostenvergoedingen in verband met de dienstbetrekking (zoals kosten woon-werkverkeer). De sociale premies omvatten de werkgeversbijdragen voor onder meer werkloosheid, arbeidsongeschiktheid, zorgverzekering en pensioen.
CBS Persbericht PB11-081
pagina 2 van 8
Een bijzondere vorm van loonkosten zijn de betalingen aan werknemers voor niet-gewerkte uren in verband met ziekte en/of weerverlet. Deze betalingen worden op grond van de richtlijnen van het Europese systeem van rekeningen tot de sociale premies gerekend. Op grond van dezelfde richtlijnen zijn loonkostensubsidies en afdrachtverminderingen niet in mindering gebracht op de beloning van werknemers volgens de Nationale Rekeningen. Voorbeelden zijn de werktijdverkortingsregeling en de regeling deeltijd-WW van het Ministerie van SZW. Extra werkgeversbijdragen aan pensioenen die verband houden met de dekkingsgraad van ondernemingspensioenfondsen, worden niet tot de beloning van werknemers gerekend, maar als kapitaaloverdracht van de betreffende onderneming aan haar (ondernemings-)pensioenfonds. Extra werkgeverslasten aan pensioenen voor bedrijven die onder een bedrijfstakpensioenregeling vallen, worden echter wel tot de beloning van werknemers gerekend. Seizoengecorrigeerde gegevens Normale praktijk is dat mutaties worden berekend ten opzichte van het vergelijkbare kwartaal van het voorafgaande jaar. Om een zo goed mogelijk beeld te geven van de conjuncturele stand van zaken wordt het aantal banen ook ten opzichte van het voorgaande kwartaal berekend. Hierbij wordt gecorrigeerd voor seizoeneffecten. Bij het uitkomen van nieuwe kwartaalcijfers wordt deze seizoencorrectie steeds opnieuw doorgerekend. Dit leidt doorgaans tot geringe bijstellingen van eerder geraamde cijfers, incidenteel tot meer substantiële bijstellingen.
CBS Persbericht PB11-081
pagina 3 van 8
Tabel 1. Banen van werknemers naar economische activiteit 2009 2010 2010 2011 III
1000 banen Landbouw, bosbouw en visserij Industrie 1) Bouwnijverheid Handel, vervoer en horeca Informatie en communicatie Financiële dienstverlening Verhuur en handel van onroerend goed Zakelijke dienstverlening Openbaar bestuur en overheidsdiensten Onderwijs Gezondheids- en welzijnszorg Cultuur, recreatie, overige diensten Totaal 110 906 393 1 992 247 278 74 1 337 527 509 1 259 273 7 905 109 884 381 1 988 240 264 71 1 300 535 513 1 311 274 7 870 120 879 380 2 004 238 262 69 1 332 531 502 1 316 273 7 905 105 878 378 2 000 242 260 73 1 313 531 513 1 332 278 7 903 101 883 370 1 978 241 262 71 1 269 531 517 1 320 267 7 810 110 878 373 2 021 243 261 72 1 326 527 517 1 342 274 7 945 119 873 374 2 036 241 257 68 1 342 516 497 1 339 270 7 933
IV
I
II
III #
%-verandering t.o.v. dezelfde periode van het voorgaande jaar Landbouw, bosbouw en visserij Industrie 1) Bouwnijverheid Handel, vervoer en horeca Informatie en communicatie Financiële dienstverlening Verhuur en handel van onroerend goed Zakelijke dienstverlening Openbaar bestuur en overheidsdiensten Onderwijs Gezondheids- en welzijnszorg Cultuur, recreatie, overige diensten -2,5 -2,7 -2,4 -0,8 -2,1 -1,2 1,2 -4,2 2,3 1,2 2,7 0,9 -0,4 -2,4 -3,0 -0,2 -3,1 -5,1 -3,3 -2,8 1,5 0,8 4,2 0,2 -1,5 -2,0 -2,9 0,2 -2,6 -5,2 -3,2 -1,2 1,1 0,4 4,2 0,3 1,9 -1,2 -2,0 1,0 -0,5 -4,4 -2,2 -0,2 0,0 0,2 3,7 0,3 0,0 -1,3 -3,6 1,1 0,3 -2,3 0,7 1,7 -1,4 -0,4 2,7 -1,3 0,2 -1,0 -2,4 1,6 1,4 -1,9 -0,3 1,6 -2,2 -0,4 2,3 0,0 -0,6 -0,7 -1,5 1,6 1,3 -1,6 -1,6 0,7 -2,9 -0,9 1,8 -0,9
Totaal
-0,8
-0,4
0,0
0,5
0,4
0,6
0,3
1) Inclusief de bedrijfstakken delfstoffenwinning, energievoorziening, waterbedrijven en afvalbeheer. #) Deze cijfers zijn bijgesteld, achtergrondinformatie staat in de technische toelichting.
Bron: CBS
CBS Persbericht PB11-081
pagina 4 van 8
Tabel 2. Banen van werknemers naar economische activiteit, seizoengecorrigeerd # 2009 2010 2010 2011 III
1000 banen Landbouw, bosbouw en visserij Industrie 1) Bouwnijverheid Handel, vervoer en horeca Informatie en communicatie Financiële dienstverlening Verhuur en handel van onroerend goed Zakelijke dienstverlening Openbaar bestuur en overheidsdiensten Onderwijs Gezondheids- en welzijnszorg Cultuur, recreatie, overige diensten Totaal 110 906 393 1 992 247 278 74 1 337 527 509 1 259 273 7905 109 884 381 1 988 240 264 71 1 300 535 513 1 311 274 7870 108 881 378 1 990 239 262 71 1 304 534 513 1 317 274 7872 110 880 377 1 999 241 261 71 1 307 533 512 1 326 274 7892 110 881 373 2 000 241 262 71 1 311 529 512 1 329 271 7889 109 875 372 2 015 242 259 71 1 318 525 512 1 337 273 7908 107 875 372 2 022 243 258 70 1 314 519 508 1 341 272 7901
IV
I
II
III
%-verandering t.o.v. voorgaande periode Landbouw, bosbouw en visserij Industrie 1) Bouwnijverheid Handel, vervoer en horeca Informatie en communicatie Financiële dienstverlening Verhuur en handel van onroerend goed Zakelijke dienstverlening Openbaar bestuur en overheidsdiensten Onderwijs Gezondheids- en welzijnszorg Cultuur, recreatie, overige diensten -2,5 -2,7 -2,4 -0,8 -2,1 -1,2 1,2 -4,2 2,3 1,2 2,7 0,9 -0,4 -2,4 -3,0 -0,2 -3,1 -5,1 -3,3 -2,8 1,5 0,8 4,2 0,2 -1,3 -0,4 -0,8 0,4 0,2 -0,7 -0,1 0,4 -0,4 -0,3 0,8 0,4 1,9 -0,1 -0,4 0,4 0,7 -0,5 0,0 0,3 -0,3 0,0 0,7 0,1 0,0 0,2 -1,0 0,0 -0,1 0,3 -0,4 0,3 -0,8 0,0 0,3 -1,4 -0,5 -0,7 -0,3 0,7 0,5 -1,0 0,1 0,6 -0,8 -0,1 0,5 0,8 -1,9 -0,1 0,1 0,4 0,2 -0,5 -1,2 -0,3 -1,0 -0,7 0,3 -0,5
Totaal
-0,8
-0,4
0,1
0,3
0,0
0,2
-0,1
1) Inclusief de bedrijfstakken delfstoffenwinning, energievoorziening, waterbedrijven en afvalbeheer. #) Deze cijfers zijn bijgesteld, achtergrondinformatie staat in de technische toelichting.
Bron: CBS
CBS Persbericht PB11-081
pagina 5 van 8
Tabel 3. Arbeidsvolume van werknemers naar economische activiteit 2009 2010 2010 2011 III IV I II III #
%-verandering t.o.v. dezelfde periode van het voorgaande jaar Landbouw, bosbouw en visserij Industrie 1) Bouwnijverheid Handel, vervoer en horeca Informatie en communicatie Financiële dienstverlening Verhuur en handel van onroerend goed Zakelijke dienstverlening Overheid en zorg Cultuur, recreatie, overige diensten -0,6 -2,7 -2,3 -1,8 -2,2 -0,9 0,7 -4,8 2,1 1,0 -0,5 -2,4 -3,1 -0,5 -2,9 -4,7 -3,0 -2,9 2,5 0,1 -1,5 -2,0 -3,0 0,0 -2,5 -4,8 -2,9 -1,5 2,3 0,1 1,8 -1,3 -2,1 0,8 -0,4 -4,0 -1,9 -0,5 1,7 0,2 0,1 -1,3 -3,6 0,9 0,3 -2,3 0,7 1,5 0,8 -1,6 0,3 -1,0 -2,4 1,4 1,4 -1,8 -0,3 1,4 0,4 -0,2 -0,6 -0,7 -1,5 1,4 1,4 -1,6 -1,6 0,6 -0,1 -1,2
Totaal
-1,2
-0,7
-0,4
0,1
0,1
0,4
0,1
1) Inclusief de bedrijfstakken delfstoffenwinning, energievoorziening, waterbedrijven en afvalbeheer. #) Deze cijfers zijn bijgesteld, achtergrondinformatie staat in de technische toelichting.
Bron: CBS
Tabel 4. Lonen en salarissen per arbeidsjaar naar economische activiteit 2009 2010 2010 2011 III IV I II III
%-verandering t.o.v. dezelfde periode van het voorgaande jaar Landbouw, bosbouw en visserij Industrie 1) Bouwnijverheid Handel, vervoer en horeca Informatie en communicatie Financiële dienstverlening Verhuur en handel van onroerend goed Zakelijke dienstverlening Overheid en zorg Cultuur, recreatie, overige diensten 1,8 1,8 3,1 2,4 2,2 0,2 1,0 3,0 3,2 3,0 3,2 1,7 0,5 0,7 1,1 2,4 1,0 1,2 1,1 1,5 4,0 1,8 1,2 1,2 2,0 2,6 2,4 1,7 0,4 1,0 5,8 1,7 -0,2 1,1 2,7 1,5 -0,6 1,6 2,4 2,1 2,8 4,0 4,0 1,9 2,2 3,7 0,4 4,2 0,7 2,3 1,6 1,3 1,6 1,3 0,3 3,1 0,6 2,1 0,6 1,5 3,2 1,6 1,0 1,0 0,6 3,8 1,5 1,8 0,9 1,5
Totaal
2,5
1,0
1,2
1,6
2,4
1,2
1,3
1) Inclusief de bedrijfstakken delfstoffenwinning, energievoorziening, waterbedrijven en afvalbeheer.
Bron: CBS
CBS Persbericht PB11-081
pagina 6 van 8
CBS Persbericht PB11-081
pagina 7 van 8
Tabel 5. Loonkosten per arbeidsjaar naar economische activiteit 2009 2010 2010 2011 III IV I II III
%-verandering t.o.v. dezelfde periode van het voorgaande jaar Landbouw, bosbouw en visserij Industrie 1) Bouwnijverheid Handel, vervoer en horeca Informatie en communicatie Financiële dienstverlening Verhuur en handel van onroerend goed Zakelijke dienstverlening Overheid en zorg Cultuur, recreatie, overige diensten 3,1 1,7 2,4 2,0 2,9 1,2 1,2 3,0 3,3 2,9 3,7 2,0 0,9 1,2 1,9 4,0 1,4 1,5 0,9 1,8 4,5 2,1 1,5 1,6 2,8 4,1 2,8 2,1 0,2 1,2 6,4 2,0 0,2 1,5 3,5 3,1 -0,1 1,9 2,2 2,4 2,9 4,1 3,7 2,0 2,4 4,1 0,7 4,5 0,8 2,5 2,1 1,4 1,9 1,6 0,6 3,6 1,0 2,4 0,7 1,8 3,5 1,8 1,2 1,3 0,8 4,3 1,8 2,1 1,1 1,8
Totaal
2,5
1,4
1,5
1,9
2,5
1,4
1,5
1) Inclusief de bedrijfstakken delfstoffenwinning, energievoorziening, waterbedrijven en afvalbeheer.
Bron: CBS
CBS Persbericht PB11-081
pagina 8 van 8
---- --