Europese verzekeringssector moet discriminatie vermijden
Persbericht van Europese Commissie
De Europese Commissie heeft vandaag richtsnoeren goedgekeurd aan de
hand waarvan de verzekeringssector uniforme tarieven voor mannen en
vrouwen kan invoeren. Als mannen en vrouwen verschillende premies
moeten betalen, is dat immers discriminatie op grond van geslacht,
oordeelde het Hof van Justitie van de Europese Unie. In zijn uitspraak
in de zaak-Test-Aankoop van 1 maart 2011 gaf het Hof van Justitie
verzekeraars tot 21 december 2012 de tijd om dezelfde
verzekeringspremies en -uitkeringen te gaan hanteren voor mannelijke en
vrouwelijke klanten (MEMO/11/123). Viviane Reding, vicevoorzitter van
de Commissie en commissaris voor Justitie, en de belangrijkste
verzekeraars in de EU hielden in september 2011 overleg over hoe de
sector zich naar de uitspraak van het Hof kan schikken (MEMO/11/624).
De nieuwe richtsnoeren van de Commissie werden opgesteld na overleg met
nationale overheden, verzekeraars en consumenten en geven praktische
aanbevelingen bij de gevolgen van de uitspraak. Ze moeten ten goede
komen aan zowel consumenten als verzekeringsmaatschappijen.
"Toen het Hof van Justitie op 1 maart van dit jaar zijn beslissing in
de zaak-Test-Aankoop bekendmaakte, beloofde ik dat de Commissie
verzekeraars en consumenten zou helpen om zich naar de uitspraak te
schikken," aldus Viviane Reding, vicevoorzitter van de Commissie en
EU-commissaris voor Justitie. "Door deze richtsnoeren goed te keuren
één jaar vóór de termijn van het Hof afloopt, zijn we onze belofte
nagekomen. De verzekeringssector zelf moet nu een vlotte overgang naar
een volledig gelijke behandeling van mannen en vrouwen waarborgen. De
Commissie zal er op toezien hoe de sector de uitspraak van het Hof in
praktijk brengt. Ik verwacht dat verzekeraars die eerst uniforme
tarieven voor mannen en vrouwen aanbieden, een concurrentievoordeel
zullen hebben op de Europese markt."
Michel Barnier, EU-commissaris voor Interne markt en diensten:
"Verzekeraars maakten zich zorgen over het effect en de gevolgen van
deze belangrijke uitspraak, vooral omdat ze tegenwoordig, net als
andere spelers op de financiële markt, voor belangrijke uitdagingen
staan. Voor de sector zijn deze richtsnoeren een hulp bij het aanpassen
van contracten en premies, die daardoor tijdig in overeenstemming met
de uitspraak zullen zijn. Zowel de sector als de verzekeringnemers
zullen er baat bij vinden."
De nieuwe richtsnoeren omvatten een aantal kwesties die opdoken tijdens
het overleg met de lidstaten en betrokken partijen. Er wordt onder meer
duidelijk gesteld dat de uitspraak alleen van toepassing is op nieuwe
contracten, meer bepaald contracten die worden afgesloten vanaf 21
december 2012. Er worden ook specifieke voorbeelden van "nieuwe
contracten" gegeven zodat uniforme tarieven voor mannen en vrouwen
overal in de EU vanaf dezelfde datum worden toegepast.
Bovendien geven de richtlijnen voorbeelden van gender-gerelateerde
verzekeringspraktijken die verenigbaar zijn met het beginsel van
uniforme premies en uitkeringen voor mannen en vrouwen, en die niet
zullen worden gewijzigd door de Test-Aankoop-uitspraak. Die praktijken
zijn zeer divers, van de berekening van technische voorzieningen tot
het prijsniveau van herverzekeringen, verzekeringen voor medische zorg
of gerichte marketingactiviteiten.
Achtergrond
De gevolgen van de uitspraak werden op 20 juni besproken met de
lidstaten en betrokken partijen tijdens een bijeenkomst van het forum
over gender en verzekeringen, opgericht door de Commissie in 2009. Op
21 september sprak Europees commissaris voor Justitie Viviane Reding
ook met kopstukken van Europese verzekeringsmaatschappijen.
Het Test-Aankoop-arrest betekent niet dat vrouwen altijd dezelfde
premie voor een autoverzekering zullen betalen als mannen.
Nu betaalt een jonge, mannelijke bestuurder, zelfs al rijdt hij
voorzichtig, hogere premies voor een autoverzekering gewoon omdat hij
een man is. De uitspraak bepaalt dat verzekeraars sekse niet langer
mogen gebruiken als een bepalende risicofactor om individuele
verschillen in premies te rechtvaardigen. De premies voor voorzichtige
bestuurders - mannen én vrouwen - zullen voortaan dalen op basis van
individueel rijgedrag. De uitspraak is niet van toepassing op andere
gewettigde factoren voor risicobeoordeling, en prijzen zullen een
weergave van het risico blijven. Geslacht is een bepalende factor voor
risicobeoordeling in ten minste drie belangrijke productcategorieën:
motorrijtuigenverzekering, levensverzekering/lijfrente en particuliere
ziektekostenverzekering.
Voor deze drie categorieën zal een overgang naar uniforme tarieven
waarschijnlijk gevolgen hebben voor individuele premies en/of
uitkeringen voor mannen en vrouwen. Afhankelijk van het product kunnen
voor bepaalde consumentengroepen de premies stijgen of dalen.
De verzekeringssector is concurrerend en innovatief, en moet deze
aanpassingen kunnen doorvoeren en aantrekkelijke, gelijkwaardige
producten voor mannen en vrouwen kunnen aanbieden zonder onverantwoorde
effecten op het algemene prijsniveau. Prijsdalingen die het gevolg zijn
van uniforme tarieven moeten net als prijsstijgingen op een billijke
manier worden doorgerekend aan de consument.
De zaak-Test-Aankoop (C-236/09), die werd doorverwezen door het
Belgisch Grondwettelijk Hof, betrof discriminatie op grond van geslacht
bij het bepalen van verzekeringstarieven. Een uitzondering in de
EU-wetgeving over gelijkheid van mannen en vrouwen, die een
verschillende behandeling bij individuele verzekeringspremies en
-uitkeringen toelaat, werd op 1 maart 2011 en met ingang van 21
december 2012 door het Hof van Justitie van de Europese Unie ongeldig
verklaard.
Richtlijn 2004/113/EG van de Raad over de gelijke behandeling van
mannen en vrouwen bij de toegang tot en het aanbod van goederen en
diensten (unaniem goedgekeurd door de Raad van de Europese Unie)
verbiedt directe en indirecte discriminatie op grond van geslacht
buiten de arbeidsmarkt.
In artikel 5, lid 1, van de richtlijn staat: "De lidstaten zorgen
ervoor dat, in alle nieuwe contracten die na 21 december 2007 worden
gesloten, het gebruik van sekse als een factor bij de berekening van
premies en uitkeringen in het kader van verzekeringsdiensten en
aanverwante financiële diensten niet resulteert in verschillen in de
premies en uitkeringen van individuele personen."
Vóór deze uitspraak mochten lidstaten volgens artikel 5, lid 2 van de
richtlijn een uitzondering maken voor verzekeringscontacten: "de
lidstaten vóór 21 december 2007 besluiten proportionele
verschillen in premies en uitkeringen voor individuele personen toe te
staan in de gevallen waarin sekse een bepalende factor is bij de
beoordeling van het risico op basis van relevante en nauwkeurige
actuariële en statistische gegevens. De betrokken lidstaten stellen de
Commissie van hun besluit in kennis, en zorgen ervoor dat nauwkeurige
gegevens die relevant zijn voor het gebruik van sekse als een bepalende
actuariële factor worden verzameld en bekendgemaakt, en regelmatig
worden geactualiseerd."
Alle lidstaten pasten deze uitzonderingsregel toe op alle of sommige
verzekeringscontracten. In België is een uitzondering voor
levensverzekeringen opgenomen in de nationale wetgeving. Een geschil
over de wettelijkheid van de Belgische uitzonderingsregel leidde tot
het Test-Aankoop-arrest van het Hof van Justitie.
Het Hof oordeelde dat de uitzondering op de gelijkheidsregel in artikel
5, lid 2, onverenigbaar is met de doelstelling van de richtlijn zoals
vastgelegd in artikel 5, lid 1, en dus in strijd met het Handvest voor
de grondrechten van de Europese Unie. Het Hof verklaarde:
"Artikel 5, lid 2, van richtlijn 2004/113/EG van de Raad van 13
december 2004 houdende toepassing van het beginsel van gelijke
behandeling van mannen en vrouwen bij de toegang tot en het aanbod van
goederen en diensten, is met ingang van 21 december 2012 ongeldig."
*
Links:
http://ec.europa.eu/reding
Razende Robot Reporter