Vici-subsidie voor twee UMCG-onderzoekers
Datum: 21 december 2011
De prestigieuze Vici-subsidie is toegekend aan prof.dr. André Aleman
van de Afdeling Neurowetenschappen van het Universitair Medisch Centrum
Groningen/RUG en aan prof.dr. Peter de Jonge van het Universitair
Centrum Psychiatrie van het UMCG. Dit geldbedrag is bestemd voor
excellente, ervaren onderzoekers die met succes een vernieuwende
onderzoekslijn hebben ontwikkeld en daarmee een vooraanstaande positie
innemen op nationaal en internationaal niveau. De subsidies worden
verzorgd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk
Onderzoek (NWO)
Aleman en De Jonge krijgen elk een geldbedrag van ongeveer 1,5 miljoen
euro. Hiermee worden zij in staat gesteld hun onderzoeksgroep in de
komende jaren uit te breiden en te versterken. Vici-wetenschappers
behoren tot de toponderzoekers van Nederland en jaarlijks worden
slechts 3 à 4 van dergelijke subsidies toegekend per wetenschapsgebied.
Bepalend is dat Vici-laureaten hebben bewezen dat ze anderen kunnen
overtuigen van de oorspronkelijkheiden buitengewone potentie van hun
creatieve ideeën, hetgeen blijkt uit publicaties in toptijdschriften en
fondsenwerving. Bovendien moeten ze fungeren als stimulerende en
succesvolle coach voor jonge onderzoekers. Aleman en De Jonge kregen
allebei eerder al de Vidi-subsidie van NWO.
Aleman
Aleman heeft de Vici-subsidie ontvangen voor zijn onderzoek naar de
onderliggende mechanismen van apathie bij schizofrenie, waarbij hij
onderscheid maakt tussen twee vormen van apathie. Hij zal dit
onderzoeken met behulp van hersenscans en met neurostimulatie
(transcraniële magnetische stimulatie). NWO geeft aan dat de sociale en
economische impact van het onderzoek veelbelovend is. De uitkomsten
kunnen bijdragen aan de behandeling van apathie bij schizofrenie, wat
van groot klinisch belang is. Apathie is ook een probleem bij andere
psychiatrische en neurologische stoornissen, zoals depressie en
beginnende dementie. NWO schat in dat opgedane kennis uit het project
breed zal kunnen worden toegepast bij verder onderzoek naar het normale
en het afwijkende brein.
Prof. dr. André Aleman (1975) is hoogleraar Cognitive neuropsychiatry.
Vlak na zijn cum laude-promotie kreeg hij een Vidi-subsidie van NWO
voor onderzoek naar emotionele stoornissen bij schizofrenie. In 2006
ontving hij een European Young Investigator Award van de European
Science Foundation voor onderzoek naar verminderd ziekte-inzicht bij
psychotische stoornissen. Zijn onderzoek naar psychiatrische
stoornissen van de waarneming, zoals hallucinaties bij schizofrenie, is
internationaal bekend. Zijn huidige onderzoek richt zich op het in
kaart brengen van hersenfuncties die betrokken zijn bij het waarnemen
en hanteren van emoties en verstoringen daarin bij psychiatrische
problemen.
In 2011 verscheen van zijn hand het boek `Hersenspinsels' (uitgeverij
Atlas, Amsterdam), waarin Aleman laat zien hoe subtiel onze hersenen
ons voor de gek kunnen houden, en ook hoe het volledig uit de hand kan
lopen. Aleman is lid van de KNAW Jonge Akademie en van de
Gezondheidsraad
De Jonge
De Jonge ontvangt de Vici-subsidie voor zijn excellente track record en
zeer consistente onderzoekslijn naar depressies, waarin hij heeft laten
zien een uitstekend onderzoeksleider te zijn. Depressie wordt de ziekte
met de grootste ziektelast. Maar bestaat depressie wel? Of is het
slechts een door psychiaters bedachte combinatie van symptomen waarvoor
empirische onderbouwing ontbreekt? De Jonge gaat dit na op basis van de
samenhang tussen stemmingsgerelateerde klachten in de bevolking en zal
specifieke etiologische modellen van deze klachten ontwikkelen.
Daarnaast gaat hij in een aantal studies in detail in op de oorsprong
en mogelijke behandeling van individuele symptoomclusters, die naar
alle waarschijnlijkheid zullen afwijken van het gangbare DSM-handboek
voor psychiatrische aandoeningen. ZonMw roemt vooral dat De Jonge met
zijn innovatieve onderzoeksvoorstel `Deconstructing Depression' bereid
is tegen de stroom van de gevestigde orde in te gaan, en verwacht dat
het project een grote klinische impact zal hebben.
Prof.dr. Peter de Jonge (1969) is hoogleraar Psychiatrische
epidemiologie, in het bijzonder depressie en somatische ziekten. Samen
met collega prof. dr. Tineke Oldehinkel is hij hoofd van het
Interdisciplinair Centrum voor Psychiatrische Epidemiologie van het
UMCG. Hij is psycholoog en methodoloog en kreeg in 2007 een
Vidi-subsidie van NWO voor zijn onderzoek naar de relatie tussen
depressie en hart- en vaatziekten; deze studies kregen veel
internationale aandacht. De Jonge doet onderzoek naar de ziekteoorzaken
en behandeling van affectieve stoornissen waaronder ook depressie valt.
Zijn onderzoek is gepubliceerd in toptijdschriften waaronder JAMA en de
Archives of General Psychiatry. De Jonge is betrokken bij verschillende
grootschalige epidemiologische initiatieven zoals de World Mental
Health Surveys, Lifelines en NESDA. Met de Vici-subsidie zal hij zich
mengen in het debat over hoe psychopathologie op empirische gronden het
beste kan worden geclassificeerd.
Rijksuniversiteit Groningen