UMC St Radboud
Vondst gen belangrijk voor syndroom
20-12-2011
Mutaties in één gen op de lange arm van chromosoom 18 zijn de oorzaak
van een aangeboren afsluiting van de gehoorgang. Dit schrijven
onderzoekers van het UMC St Radboud in Nijmegen in het American Journal
of Human Genetics. Het is niet alleen voor mensen met deze specifieke
aandoening een belangrijke vondst, maar ook voor iedereen met het
zogeheten 18q-deletiesyndroom.
Bij het 18q-deletiesyndroom ontbreekt er een stukje van de lange arm
(q) van chromosoom 18. Dit is al in 1964 voor het eerst gezien door de
Franse arts Jean de Grouchy en het wordt daarom ook wel het De
Grouchy-syndroom genoemd. Het gaat onder andere gepaard met
gelaatafwijkingen, een verstandelijke beperking, een afsluiting van de
gehoorgang en standafwijkingen van de voeten. Het syndroom komt bij
ongeveer één op de 40.000 mensen voor. De ernst van de afwijkingen
hangt samen met de grootte en de plaats van het ontbrekende stukje
chromosoom.
De vraag is al die tijd geweest, of één gen op 18q verantwoordelijk was
voor alle verschijnselen die bij het syndroom horen, of dat er meerdere
genen een rol spelen, aldus drs. Ilse Feenstra. Zij is als klinisch
geneticus verbonden aan het UMC St Radboud. `Nu hebben we het antwoord
op deze vraag.'
Dit antwoord lag verborgen in het DNA van enkele patiënten met sommige
lichamelijke kenmerken van het De Grouchy syndroom, maar met een
ogenschijnlijk normaal chromosoom 18 onder de microscoop. `We hebben
hun DNA toen met de moderne arraytechniek onderzocht en we vonden
daarbij een afwijking in een gen met de naam TSHZ1. Van dit gen op
chromosoom 18 weten we dat het bij muizen hoorproblemen geeft.'
Nader onderzoek bij patiënten die bij de afdeling Keel-, neus- en
oorheelkunde van het UMC St Radboud in behandeling zijn, toonde aan dat
foutjes in dit gen horen bij een aangeboren afsluiting van de
gehoorgang. `Het gaat hierbij om mensen die niet het 18q-syndroom
hebben. Zij hebben alleen een gehoorgangafsluiting en zijn verder
gezond. Hun chromosoom 18 ziet er bij array-onderzoek normaal uit.'
Deze vondst vormt een sterke aanwijzing, dat bij het 18q-syndroom
meerdere genen op 18q ontbreken. De gehoorgangafsluiting bij dit
syndroom kan worden toegeschreven aan het ontbrekende TSHZ1-gen,
terwijl de andere afwijkingen het gevolg zijn van andere, deels
onbekende genen op het ontbrekende stuk van 18q.
Binnen het onderzoeksprogramma Hearing & Genes van het UMC St Radboud
zijn Feenstra en KNO-arts dr. Ronald Pennings gestart met een
vervolgonderzoek. `We willen ook graag op zoek naar andere genen die
bij een afsluiting van de gehoorgang betrokken zijn.'