Nivel
Projecten A-Z www.nivel.eu (English)
De zorg verandert, de verpleegkundige ook
NIVEL: verpleegkundigen 15 december 2011 | Momenteel doen mbo- en
hbo-opgeleide verpleegkundigen vaak hetzelfde werk. Dat leidt tot een
gebrek aan uitdaging in het werk, één van de belangrijkste redenen om
te vertrekken uit de zorg. Dit is een van de bevindingen uit recent
NIVEL-onderzoek, dat ook komt met een aantal aanbevelingen om werken in
de zorg nog aantrekkelijker te maken.
De toekomst vraagt om deskundige en flexibele verpleegkundigen en
verzorgenden. Want door de toename van het aantal ouderen zal de vraag
naar zorg niet alleen toenemen in volume, maar de patiënten van de
toekomst zullen ook andere eisen stellen. Meer mensen zullen meerdere
chronische ziekten hebben, patiënten worden mondiger, er vindt
taakverschuiving plaats van artsen naar verpleegkundigen, en er komen
steeds meer technologische mogelijkheden. Verpleegkundigen en
verzorgenden zullen daarop moeten anticiperen. Het NIVEL (Nederlands
instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) analyseerde in
opdracht van beroepsvereniging V&VN bestaande rapporten en
gegevensbronnen over trends in zorgvraag en zorgaanbod en de
consequenties daarvan voor de verpleegkundige en verzorgende
beroepsgroepen.
Aantrekkelijk
De schaarste aan verpleegkundigen en verzorgenden neemt toe en daarom
moet werken in de zorg aantrekkelijker worden. Het is belangrijk dat
functies aansluiten bij de gevolgde opleiding en dat er voldoende
loopbaanmogelijkheden zijn. Een gebrek aan uitdaging is één van de
belangrijkste redenen om werk buiten de zorg te kiezen.
Loopbaanmogelijkheden en bij- en nascholing helpen verpleegkundigen aan
te trekken of te behouden voor de zorg.
Efficiency
Daarnaast is er ook efficiencywinst te behalen, bijvoorbeeld met
technologische innovaties, zoals domotica, e-health en zorg op afstand.
Uit onderzoek is bekend dat verpleegkundigen en verzorgenden openstaan
voor dit soort technologie, mits die bijdraagt aan de kwaliteit van
zorg. Meer aandacht voor efficiency betekent ook meer zorg dicht in de
buurt van de patiënt. Dat sluit aan bij het overheidsbeleid dat
integrale zorg en samenwerking van zorgverleners in de buurt
stimuleert.
Andere insteek
Door de toename van het aantal mensen met chronische ziekten, krijgen
verpleegkundigen en verzorgenden een grotere rol bij preventie, het
bevorderen van een gezonde leefstijl en ondersteuning van
zelfmanagement. De zorg is er van oudsher sterk op gericht taken van
patiënten over te nemen. Preventie en zelfmanagementondersteuning
helpen een patiënt zoveel mogelijk zelf verantwoordelijkheid te nemen
voor zijn zorg. De verpleegkundigen en verzorgenden van de toekomst
zullen daarom over vaardigheden moeten beschikken op het gebied van
communicatie en empowerment.
Kwetsbare groepen
NIVEL-programmaleider prof. dr. Anneke Francke: Over hoe zelfmanagement
vorm kan krijgen bij de meest kwetsbare groepen zorgvragers, zoals
mensen met dementie of terminale patiënten, wordt in de bestudeerde
rapporten opvallend weinig gezegd. Individuele
zelfmanagementvaardigheden zijn bij deze mensen beperkt. Mogelijk kan
zelfmanagement dan nog wel op het niveau van de familie worden
ingevuld.
Het onderzoek was een achtergrondstudie voor V&V 2020, een project van
V&VN gericht op de herziening van beroepsprofielen voor
verpleegkundigen en verzorgenden.