Zeker zijn van je grond in de kampong
Hoe doorbreek je de vicieuze cirkel van stedelijke armoede? Door mensen
meer zekerheid te geven over de grond waarop ze wonen. Tristam Moeliono
en Gustaaf Reerink hebben onderzocht hoe je de zekerheid op grondbezit
kan versterken in de kampongs van Indonesië. Beide juristen promoveren
13 december.
Rechten promoveren in Indonesië
De gemeenschap van armen in Bandung plaatste dit bord: Recht om het
land te gebruiken en weerstand te bieden aan krachten die armen willen
verdrijven.
De gemeenschap van armen in Bandung plaatste dit bord: Recht om het
land te gebruiken en weerstand te bieden aan krachten die armen willen
verdrijven.
Reerink borduurt in zijn onderzoek voort op het onderzoek van
Moeliono, en ondersteunt diens conclusie. Een rechtssysteem dat voldoet
aan de standaarden van de rechtsstaat blijft noodzakelijk om de armoede
van de burgers te bestrijden.
Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW)
Tristam Moeliono en Gustaaf Reerink verrichtten onderzoek aan het Van
Vollenhoven Instituut voor Recht, Bestuur en Ontwikkeling. Ze namen
deel aan het onderzoekproject âIndonesia-Netherlands studies of
Decentralisation of the Indonesian 'Rechtsstaat' and its impact on
'Agrariaâ (INDIRA), gefinancierd door de Koninklijke Nederlandse
Akademie van Wetenschappen (KNAW).
INDIRA
Ruimtelijke ordening
Promovendus Tristam Moeliono
Promovendus Tristam Moeliono
Moeliono heeft gekeken naar de ruimtelijke ordening, op papier en in de
praktijk. Hij vraagt zich af of de Indonesische wetgeving burgers
voldoende beschermt tegen onrechtmatig optreden van de overheid. Dat
blijkt helaas niet het geval. De lokale overheid is eenzijdig gericht
op economische groei en voert een weinig consistent beleid op het
gebied van ruimtelijke ordening. Bovendien blijkt de wetgeving niet
eenduidig te zijn, wanneer burgers verdreven dreigen te worden en voor
hun rechten willen opkomen.
Vergunningen
In praktijk vormen vergunningen het belangrijkste beleidsinstrument
voor het grondgebruik. Bovenop de bestuursstructuur, gedecentraliseerd
na de val van Soeharto, is nu een top-down planningsmechanisme gelegd.
Verwarring alom. Ambtenaren bepalen tot in detail wat wel en wat niet
mag, zonder daarbij veel aandacht te schenken aan de lokale bevolking.
Zelfs als de vergunningverlening duidelijk in strijd is met de regels,
is het moeilijk te achterhalen bij welke instantie je verhaal kunt
halen. Moelionoâs case studies van West-Java en Bandung leveren zo een
somber beeld op van de ruimtelijke ordening. Die zou alleen kunnen
verbeteren door de wetgeving grondig te herzien en de bestuurspraktijk
te veranderen.
Officiële grondcertificaten
Reerink heeft gekeken naar de effecten van grondregistratie op de
zekerheid van grondbezit in Bandung. Uit zijn studie blijkt dat het
maar de vraag is of officiële grondcertificaten voor iedereen even
effectief zijn. De bedoeling van zo'n certificaat is dat de bewoners
van kampongs - de traditionele arme buurten - juridische zekerheid
krijgen en bijvoorbeeld in hun woning willen investeren. Maar het
veronderstelde verband tussen grondregistratie en zekerheid blijkt in
praktijk beperkt. Om zich zeker te voelen over het bezit van een
kamponghuisje, hebben de meesten voldoende aan een kwitantie van de
grondbelasting; als het lokaal bestuur je maar laat zitten op je plek.
Feitelijke zekerheid
Promovendus Gustaaf Reerink
Promovendus Gustaaf Reerink
Reerink bepleit een verschuiving naar programmaâs om de feitelijke
zekerheid op grondbezit te versterken. âBij de bestrijding van de
stedelijke armoede moet het vergroten van deze feitelijke zekerheid
eigenlijk bovenaan de agenda staan.â Verdere hervormingen van de
Indonesische rechtsstaat blijven volgens hem van essentieel belang om
willekeur te voorkomen. Reerinks aanbeveling: âDe Nederlandse
ontwikkelingsamenwerking kan hierbij ook een rol vervullen; iets wat in
het verleden ook al resultaat heeft opgeleverd.â
Promoties
Tristam Moeliono
Spatial Management in Indonesia: from planning to implementation; a
socio-legal study
Datum: Dinsdag 13 december 2011
Tijd: aanvang 13:45 uur
Faculteit: Rechtsgeleerdheid
Promotor: Prof.dr. J.M. Otto
Gustaaf Reerink
Tenure security for Indonesia's urban poor
Datum: Dinsdag 13 december 2011
Tijd: aanvang 15:00 uur
Faculteit: Rechtsgeleerdheid
Promotor: Prof.dr. J.M. Otto
Faculteit der Rechtsgeleerdheid
Van Vollenhoven Instituut (Engels)
Studeren in Leiden
Bacheloropleiding
Rechten
Masteropleidingen
Interessegebied Recht en bestuur
Universiteit Leiden