Socialistische Partij
Opinie: Hulp aan AT5 loopt uit op mediaconcentratie
10-12-2011 * De geliefde Amsterdamse zender AT5 wordt vermoedelijk overgenomen door een samenwerkingsverband van AVRO, RTV Noord-Holland en het Parool, zo was onlangs in de Volkskrant te lezen. We zijn blij dat de toekomst van AT5 voorlopig zeker lijkt, maar stellen grote vraagtekens bij de constructie en de inmenging van de drie partijen die AT5 overnemen.
In Amsterdam wordt AT5 als eigen nieuwszender enorm gewaardeerd. Niet alleen zijn de kijkcijfers uitzonderlijk goed voor een lokale zender, ook als opleidingsinstituut heeft AT5 een goede naam. Zo begonnen Sacha de Boer, Mariëlle Tweebeeke, Rik van de Westelaken en vele anderen hun succesvolle loopbaan bij deze zender. Zoals met zoveel dingen in het leven, hangt ook hier een prijskaartje aan kwaliteit. De gemeente Amsterdam betaalt de zender momenteel 2,85 miljoen euro per jaar. Daarnaast ontvangt de zender 1,4 miljoen als onderdeel van een deal die gemaakt is bij de verkoop van kabelgelden. Nu komt die deal in 2014 tot een einde, waardoor Amsterdam voor de keuze staat: meer geld aan de zender uitgeven, de zender op zwart laten gaan, de zender uitkleden, de zender laten fuseren of overnemen. Vooral die laatste optie wordt al jaren onderzocht, maar steeds komen RTV Noord-Holland en AT5 er niet uit.
De gemeente vervult al jaren een wat dubieuze rol richting de stadszender. Zo bezit de gemeente een 'gouden' aandeel van AT5 en krijgt de zender al jaren net te weinig geld om rond te komen, waardoor regelmatig aan het eind van het jaar bij de gemeente om extra geld gebedeld moet worden. Voor de onafhankelijkheid van de pers is dit geen goede zaak. De Mediawet dient de onafhankelijkheid te garanderen. Amsterdam loopt al jaren op of zelfs over deze rand heen. Het risico bestaat dat als AT5 de gunst van de gemeente verliest, zij dan ook de gemeentelijke financiering verliest. Het spreekt voor zich dat dit niet omstandigheden zijn, waar kritische journalistiek tot volle wasdom komt.
Vorig jaar heeft de gemeente aangegeven iets aan deze scheve verhoudingen te willen veranderen. Vooral VVD en PvdA gingen op zoek naar een oplossing, waarin de politiek 'iets te kiezen zou hebben'. Na een soort van aanbesteding - de veelbesproken 'beauty contest' kwamen maar liefst 10 partijen in beeld, die graag het werk van AT5 wilden overnemen. Maar de Mediawet stond een overname in de weg. Topambtenaar Koos van der Steenhoven kreeg de opdracht de problemen op te lossen en diverse mogelijkheden voor AT5 in kaart te brengen.
Maar waar komt hij mee? Slechts met één scenario: een overname door AVRO, RTV Noord-Holland en het Parool. Een landelijke en een regionale publieke omroep en een dagblad. En misschien nog wel belangrijker: twee partijen die samen met AT5 zowat het monopolie hebben op Amsterdams nieuws.
Wat begon als een te prijzen poging om AT5 onafhankelijker te maken, lijkt langzaam te eindigen in een mediaconcentratie die zijn weerga niet kent. Zowel de krant die zich op Amsterdam richt (het Parool), als de twee nieuwszenders (RTV Noord-Holland en AT5) die hetzelfde doen, zullen samensmelten. Berlusconi had zich er niet voor hoeven schamen. Door politieke inmenging in de media, staat nu de pluriformiteit van de Amsterdamse media op het spel. Daarboven komt nog de vraag of de AVRO als landelijke publieke zender wel bevoegd is om hieraan mee te doen.
Wij willen de hoofdstad graag een uitweg bieden. De Amsterdammers waarderen AT5 enorm: maar liefst 63% kijkt regelmatig naar de zender. Een ongekend hoog percentage. In no-time lieten 25.000 mensen weten 'Vriend van AT5' te zijn; burgemeester Van Der Laan zelfs als eerste. Maar de gemeente geeft miljoenen uit aan het eigen propagandablaadje Amsterdam.nl. Laat de gemeente kiezen voor een onafhankelijke en breed gewaardeerde nieuwsvoorziening in plaats van gekleurde, slecht gelezen gemeentepropaganda. Dan is AT5 gered en blijft een kritische, actuele en onafhankelijke zender voor ons Amsterdammers bestaan.
Laurens Ivens (fractievoorzitter SP Amsterdam)
Jasper van Dijk (SP Tweede Kamerlid)