De pil met antibiotica: geen interactiesignaal meer
Het NHG en de KNMP hebben besloten de signalering tussen de
anticonceptiepil en een tetracycline of amoxicilline te laten
vervallen.
Tot nu toe krijgen pilgebruiksters informatie over aanvullende
contraceptieve maatregelen bij gebruik van een tetracycline of
amoxicilline. Dit verandert per 1 januari 2012; het interactiesignaal
is vervallen in het bestand van de G-Standaard van januari 2012. Ook in
de bestanden van Health Base wordt niet langer aanvullende
anticonceptie geadviseerd. Details over deze beslissing kunt u lezen in
het zogenaamde standaardbericht.
De 'vermeende interactie' stond al tijden ter discussie vanwege gebrek
aan onderbouwing. In de herziene NHG-Standaard Anticonceptie, december
2011 (om dit document te downloaden, moet u ingelogd zijn) is de
waarschuwing geschrapt. In noot 36 van de NHG-Standaard (op pag.
671) vindt u een toelichting op deze beslissing. Op grond van
casuïstische meldingen werd een interactie verondersteld, waarbij
diverse factoren een rol zouden kunnen spelen, zoals verstoring van de
enterohepatische kringloop, absorptiestoornissen als gevolg van
maag-darmstoornissen en een variabele interindividuele biologische
beschikbaarheid van oestrogenen en progestagenen. Er is echter geen
onderbouwing voor deze veronderstelling. Studies laten bij diverse
antibiotica geen daling zien van de serumspiegels van de bestanddelen
van de pil, en ook geen hogere zwangerschapscijfers bij langdurig
gebruik van antibiotica. De NHG-Standaard Anticonceptie adviseert
alleen nog aanvullende contraceptieve maatregelen bij hevig braken of
waterdunne diarree.
Het schrappen van de waarschuwing is conform internationale richtlijnen
van de World Health Organization Medical Eligibility for Contraceptive
Use 2010 (WHOMEC) en de Faculty of Sexual & Reproductive Healthcare
2011 (FSRH). Volgens de WHOMEC is er 'intermediate level evidence' dat
de effectiviteit van de pil niet wordt aangetast. Aanvullende
maatregelen zijn dus niet nodig bij gebruik van niet-inducerende
antibiotica, dat zijn alle antibiotica behalve rifabutine en
rifampicine. Bij deze laatste twee antibiotica gaat het om een
duidelijk interactiemechanisme, namelijk enzyminductie.
Aansprakelijkheid van de apotheek en/of de voorschrijver zal zeer
moeilijk te bewijzen zijn indien een vrouw toch zwanger blijkt te zijn
en er is niet gewaarschuwd voor de vermeende interactie, gezien het
gebrek aan wetenschappelijk bewijs en het schrappen van de waarschuwing
door (internationale) organisaties. In de bijsluiters van de pil wordt
de interactie met antibiotica nog wel genoemd.
Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie