Erasmus Universiteit Rotterdam

Selectief contracteren met ziekenhuizen zinloos voor zorgverzekeraars

Kabinet moet helder standpunt innemen over niet-gecontracteerde zorg

Het kabinet juicht het toe dat zorgverzekeraars selectief alleen de beste ziekenhuizen contracteren. Maar tegelijkertijd moeten zorgverzekeraars niet-gecontracteerde zorg vrijwel volledig vergoeden. Dit maakt selectief contracteren voor die zorg zinloos. Volgens de hoogleraren Wynand van de Ven en Erik Schut is het hoog tijd dat het kabinet helderheid biedt. Dit stellen zij in een artikel in vakblad ESB (ESB 96(4624) 9 december 2011). Van de Ven en Schut zijn verbonden aan het instituut Beleid & Management Gezondheidszorg (iBMG) van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR).

Selectief contracteren stelt zorgverzekeraars in staat scherp te onderhandelen met de zorgaanbieders over de kwaliteit en prijs van zorg. In toenemende mate sluiten zorgverzekeraars geen contract met ziekenhuizen die niet aan hun kwaliteitseisen voldoen. Zo wil zorgverzekeraar Menzis vanaf volgend jaar op basis van kwaliteitscriteria selectief heup-, hernia- en amandeloperaties inkopen. Dat kan betekenen dat Menzis een derde van de ziekenhuizen hiervoor niet meer contracteert. Zorgverzekeraar CZ heeft dit jaar de criteria voor borstkankerzorg verscherpt en zal hiervoor geen contract sluiten met ziekenhuizen die geen volledig borstkankerteam hebben. Minister Schippers (Volksgezondheid) juicht dit selectief contracteren op basis van kwaliteitscriteria sterk toe.

Bij de keuze van zorgpolis moet de consument dus niet alleen letten op de premie, maar ook op de lijst van gecontracteerde zorgaanbieders en op de vergoeding van niet-gecontracteerde zorg. Dit is zorg waarvoor geen contract is afgesloten tussen de zorgverzekeraar en de zorgaanbieder. Op dit moment vergoeden zorgverzekeraars veelal 75 tot 80 procent van de kosten van niet-gecontracteerde zorg.

De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) heeft echter recent de norm vastgesteld dat de vergoeding van niet-gecontracteerde zorg geen belemmering mag vormen voor het inroepen van die zorg. Omdat voor een bijstandsvader met vier kinderen zelfs een geringe bijbetaling al een hinderpaal vormt, moet niet-gecontracteerde zorg dus vrijwel volledig vergoed worden. Zo staan zorgverzekeraars in de onderhandelingen met zorgaanbieders met lege handen omdat het afsluiten van een contract voor zorgaanbieders niet aantrekkelijk is. Immers, ook zonder contract moet de gevraagde prijs vrijwel volledig vergoed worden.

Het meest recente officiële kabinetsstandpunt over niet-gecontracteerde zorg stemt overeen met de door de NZa-beleidsregel vastgestelde norm. Hiermee is een spagaat gecreëerd, stellen hoogleraren Van de Ven en Schut. Het is hoog tijd dat het kabinet een consistent standpunt inneemt over selectief contracteren. Ook moet de NZa een aanwijzing geven om de beleidsregel waarin de norm is vastgelegd zodanig te herzien, dat selectief contracteren voor zorgverzekeraars een krachtig instrument tot zorginkoop wordt.