ChristenUnie
Relatie met Egypte is niet gediend met halve waarheden
Relatie met Egypte is niet gediend met halve waarheden
donderdag 01 december 2011 16:01 De eerste vrije parlementsverkiezingen
markeren het begin van een nieuw Egypte. De grote vraag is of een
democratischer Egypte ook een vrijer en rechtvaardiger Egypte zal zijn.
Minister Rosenthal heeft daarover bij zijn recente bezoek maar de halve
waarheid te horen gekregen.
Een van de indrukwekkendste gesprekken die we hier hebben gevoerd, was
met de weduwe van een Koptische man die in mei omkwam bij een aanval
van salafisten op zijn kerk. Terwijl hij het altaar probeerde te
beschermen, werd zijn keel doorgesneden. Vervolgens is de kerk door de
meute in brand gestoken. Enkele islamitische buurtbewoners deden mee in
de aanval, anderen schoten de christenen te hulp, maar de meesten
hielden zich afzijdig. Een dramatische illustratie van de situatie van
de Koptische minderheid in Egypte. Zonder bescherming van een stevige
rechtsstaat, zijn Egyptische christenen overgeleverd aan de willekeur
van de meerderheid. Daar zijn goedwillende moslims die zich in rond
Arabisch uitspreken tegen discriminatie en vervolging, maar er zijn ook
kwaadwillenden die het huidige machtsvacuüm willen gebruiken om Egypte
om te vormen tot een islamitische staat waarin minderheden zullen
moeten buigen voor de terreur van de meerderheid. Een rechter schatte
in dat er dit jaar al meer dan 200 Kopten zijn vermoord bij
verschillende incidenten. En een priester vertelde het verhaal dat zijn
kerk door salafisten werd gechanteerd waarbij de kerk zou worden
gespaard als de kerkleden een enorm bedrag als `christenbelasting' zou
betalen. Bij afwezigheid van een beschermende overheid had de kerk geen
andere keus dan te betalen.
Minister Rosenthal heeft bij zijn recente bezoek hier in Egypte naar
eigen zeggen hoopvolle geluiden te horen gekregen. Die signalen zijn er
inderdaad. Er zijn vrijheidslievende democraten en we zien hier met
eigen ogen gezien hoe zeer de verkiezingen leven en hoe massaal
Egyptenaren naar de stembus gingen. Maar toen een Moslimbroeder ons
vertelde dat hij voor godsdienstvrijheid was en het Turkse model
voorstond, was dat precies de halve waarheid die minister Rosenthal
eerder te horen kreeg. Want als je doorvraagt, blijkt die vrijheid niet
meer te zijn dan de vrijheid om een dienst te houden binnen de vier
muren van de kerk. Maar het is geen vrijheid van individuen om voor een
eigen overtuiging te kiezen en daar openlijk naar te leven. Toen we de
politicus van de Moslimbroederschap vertelden dat het Turkse model een
keus voor een niet-religieuze rechtsstaat is, met gelijke berechtiging
van alle godsdiensten en alle overtuigingen, zei hij dat dat ook weer
niet helemaal de bedoeling was. Het maakt duidelijk dat als hier de
woorden vrijheid en democratie klinken er vaak een hele andere
betekenis aan wordt gegeven. En andere halve waarheid betreffen de
onderzoeken die zijn beloofd na de aanslagen op kerk. Waar de officiële
woordvoerders van de kerk daar nog hun vertrouwen in uitspreken, daar
hebben de gewone Kopten daar geen vertrouwen in.
Nog kwalijker was het item van het NOS-journaal, afgelopen weekend.
Verslaggever Lex Runderkamp reisde af naar een stadje in het Zuiden
waar eveneens een kerk in brand was gestoken. Na een paar gesprekken,
waarvan één in het journaal te zien was, kwam hij met een vreemde,
ongefundeerde bewering. De Kopten zouden hun kerk zelf in brand hebben
gestoken. Het is ontegenzeggelijk waar dat verhalen hier vaak meerdere
kanten heeft. Maar de suggestie dat 70 christenen in Marinab - op een
inwoneraantal van 70.000 - de eigen kerk in brand staken, terwijl ze
omringd werden door een massa moslims die de brand juist wilde blussen,
is te bizar voor woorden. Runderkamp zal met harde bewijzen moeten
komen voordat hij dit soort vergaande beweringen doet.
De democratische activisten en Kopten die wij spraken zijn somber over
de nabije toekomst van Egypte. De Arabische lente dreigt een
islamitische winter te worden waarin voor Kopten steeds minder ruimte
komt. In antwoord daarop is het weinig behulpzaam om de Koptische
minderheid alleen maar als slachtoffers te behandelen waar we
beschermend omheen moeten staan. Vooral de jonge generatie laat zich
dat niet meer welgevallen. Zij willen alleen maar worden wat ze al lang
zouden moeten zijn: Egyptische burgers zijn in volle rechten en
plichten. Het gaat bij deze verkiezingen veel minder om democratie en
veel meer om de rechtsstaat. Er staat daarbij veel op het spel, zoals
de verhouding tussen islam en vrijheid, de omgang met minderheden, de
vrede met Israël en de verhouding met het Westen. Dan zijn we niet
gediend met halve waarheden. Het komt erop aan dat in Egypte alle
stemmen tellen en alle burgers voor de wet gelijk zijn.
Joel Voordewind (CU Tweede Kamerlid), Peter van Dalen (CU
Europarlementariër), Gert-Jan Segers (WI CU) waren de afgelopen dagen
in Egypte.
IFRAME:
http://www.youtube.com/embed/fDdTSM2pIhs?autohide=1&wmode=opaque&autopl
ay=0&loop=0&fs=1&showinfo=false&rel=0
Joël Voordewind