Field, farms and colonists: intensive field survey and early Roman
colonization in the Pontine region, Central Italy
Datum: 01 december 2011
Promotie: dhr. T.C.A. de Haas, 14.30 uur, Aula Academiegebouw,
Broerstraat 5, Groningen
Proefschrift: Field, farms and colonists: intensive field survey and
early Roman colonization in the Pontine region, Central Italy
Promotor(s): prof.dr. P.A.J. Attema
Faculteit: Letteren
Nieuw inzicht in bewoning en landbouw in de Romeinse tijd
Intensieve archeologische veldverkenningen kunnen veel meer inzicht
geven in de plattelandsbewoning en vormen van landbouw in de Romeinse
tijd dan tot nu toe werd gedacht, zo blijkt uit onderzoek van
promovendus Tymon de Haas. De Haas toont aan dat het traditionele beeld
van de vroege Romeinse kolonisatie van midden Italië (die vooral
gebaseerd zijn op historische bronnen) moet worden bijgesteld.
De veldverkenning is een onderzoeksmethode waarbij in akkers
opgeploegde archeologische sporen in kaart worden gebracht. Tymon de
Haas heeft in drie landschappen in de Pontijnse regio (midden-Italië)
in een klein areaal, maar op een zeer gedetailleerde manier,
veldverkenningen uitgevoerd. Analyse en vergelijking van deze gegevens
laten zien dat deze methodologische benadering, anders dan critici
menen, belangrijke nieuwe inzichten biedt in de functie en status van
nederzettingen en bovendien bruikbaar is om landbouwstrategieën te
onderscheiden.
De Haas voerde deze veldverkenningen uit in delen van de regio die in
de laat-6e tot 4e eeuw v. Chr. zijn gekoloniseerd. Hij bracht de
schaarse archeologische resten uit deze periodes in kaart. In
combinatie met recente opgravingen tonen ze aan dat de aard en invloed
van de vroege Romeinse kolonisatie anders was dan op basis van
historische bronnen wordt aangenomen. De archeologische sporen duiden
erop dat vroege kolonies op strategische plekken lagen en dat er
tempels stonden, maar het is onzeker of het ook steden waren. De
veldverkenningen laten bovendien zien dat er weinig veranderingen
optreden in het ommeland van kolonies: het aantal gekarteerde
boerderijen daalt in de periode van kolonisatie, terwijl men vaak
aanneemt dat grote aantallen kolonistenboerderijen zouden zijn
gesticht. In een deel van de regio, de Pontijnse moerassen, zijn wel
nieuwe boerderijen uit de (late) 4e eeuw aangetroffen. De Haas
suggereert dat deze moerassen werden ontwaterd, verkaveld en ontsloten
door een doorgaande weg. In de (late) 4e eeuw had de Romeinse
kolonisatie dus wel een grote impact op het landschap.
Tymon de Haas (Groningen, 1979) studeerde archeologie & prehistorie aan
de Rijksuniversiteit Groningen. Hij verrichtte zijn onderzoek bij het
Groninger Instituut voor Archeologie aan de Faculteit der Letteren,
waar hij nu ook werkzaam is als postdoc.
Laatst gewijzigd: 22 november 2011 11:28
Rijksuniversiteit Groningen