SGP


Genoeg bezuinigd op Defensie

Het Nederlandse leger zit in een spagaat tussen ambitie en middelen. Nederland wil enerzijds een veelzijdige krijgsmacht. Maar anderzijds wordt er al jarenlang gesneden in het budget van de krijgsmacht. De SGP roept de minister op een streep te trekken: Het kabinet moet Defensie ontzien als er een volgende bezuinigingsronde nodig blijkt te zijn.
---

Begroting Defensie
29 november 2011
C.G. van der Staaij

Wereldwijd actief, vechten voor vrede, voor het welzijn van de mensen. Dienstbaar zijn in woord en daad. Wat ik vooral zo mooi vind van het leger, is dat hulpverlening hand in hand gaat met getuigen en vertellen over het geloof. Het zal duidelijk zijn dat ik het nu niet heb over de krijgsmacht maar over het Leger des Heils. Ik kwam daarop door een bezorgde twitteraar die zich vanmiddag afvroeg: is met al die bezuinigingen het Leger des Heils straks niet het enige leger dat wij in Nederland overhouden? Het is inderdaad zorgwekkend hoe megabezuinigingen doorwerken in de krijgsmacht. Tijdens dit debat kwam het bericht naar buiten dat het doek is gevallen voor Hare Majesteit Haarlem en dat die mijnenveger als gevolg van de bezuinigingsmaatregelen uit de vaart is genomen. Dat schip heeft zich verdienstelijk gemaakt met het onschadelijk maken van explosieven uit de Noordzee en mijnen en vliegtuigbommen tijdens de Golfoorlog. Zo'n voorbeeld laat zien dat de bezuinigingen niet alleen maar papieren exercities zijn, maar dat ze ook echt pijn doen.

De minister probeert zo goed mogelijk te roeien met de riemen die hij heeft, om in scheepvaarttermen te blijven. Over zijn inzet hebben wij geen twijfel. Veel van de gemaakte keuzes, gegeven het beperkte budget, hebben wij ook gesteund, maar het meest springende punt in de begroting is en blijft de spagaat tussen ambitie en middelen. Hoe denkt het kabinet het streven naar een veelzijdig inzetbare krijgsmacht te kunnen realiseren als er structureel 1 mld. wordt bezuinigd? Het is opvallend dat in de beleidsagenda expliciet wordt vermeld wat de krijgsmacht moet kunnen uitvoeren. Het in de beleidsagenda omschreven ambitieniveau komt grotendeels overeen met dat van de eerdere beleidsnota's van vorige kabinetten. Hoe denkt het kabinet eenzelfde ambitieniveau te kunnen uitvoeren met een budget dat 1 mld. kleiner is? Dat is het belangrijkste pijnpunt in de voorliggende stukken. Natuurlijk kan er worden gezegd dat alle achterstanden na 2014 moeten zijn weggewerkt en de financiën weer op orde moeten zijn, maar dat betekent feitelijk dat dit vraagstuk wordt doorgeschoven naar een volgend kabinet. Dat heeft het vorige kabinet ook al gedaan toen het alles verwees naar de periode na de fundamentele verkenningen. Het is dus letterlijk het oude liedje en dat in een tijdsgewricht dat misschien wel onzekerder en instabieler is dan ooit. Papier is geduldig, maar daarmee kunnen wij onze veiligheid niet borgen. Heeft het uitgangspunt dat in 2014 alle achterstanden zijn weggewerkt en de financiën op orde moeten zijn, nog enige geldingskracht, ook gezien de voortgaande financiële crisis? Welke ruimte is er echt voor groei, dynamiek en innovatie? Dat zijn ook kernwoorden uit de beleidsagenda. Ik heb er al eerder op gewezen dat Defensie al jaren achtereen is getroffen door tekortschietend budget en nieuwe bezuinigingen. De tot vervelens toe herhaalde zin dat Defensie allang geen vet meer op de botten heeft, is inmiddels zelf tot op het bot toe uitgesleten. In vergelijking met andere departementen heeft Defensie in ieder geval meer dan haar portie geleverd als het gaat om bezuinigingen. Wat ons betreft wordt er een harde streep getrokken. Het kabinet zou Defensie moeten ontzien als er een volgende bezuinigingsronde nodig blijkt.

Als het gaat om de verwachte verkoopopbrengsten van overtollig groot materieel vraag ik me af of Defensie zich niet rijker rekent dan zij is. Klopt het dat hiervoor nauwelijks markt bestaat in de huidige situatie? Bovendien gooien veel meer landen hun overtollige materieel op straat. Gaan we nu voor een habbekrats duur materieel verkopen? En waar is de opbrengst eigenlijk voor bedoeld? Kan men daarmee de voorgenomen intensiveringen en investeringen betalen of is dit geld nodig om tegenvallers te dekken? Als het eerste het geval is, vrees ik dat ook van een aantal intensiveringen weinig terecht zal komen. Kan de minister ons geruststellen?

In de begroting wordt tevens gesproken over de voorgenomen internationale defensiesamenwerking met Duitsland, Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk en binnen de Benelux. We horen dat dit in de praktijk heel moeizaam van de grond komt. Klopt dat en waardoor komt dit? Zal de beoogde samenwerking vooral moeten leiden tot een verbetering van de efficiëntie van de Europese defensie-inspanningen of levert deze samenwerking ook besparingen op, zodat deze middelen elders binnen de Defensiebegroting kunnen worden benut? Waar rekent de minister op?

De SGP-fractie is positief over de Veteranenwet, die door de Tweede Kamer is aangenomen. Fijn dat daar zo'n brede steun voor te vinden was en dat hij door het kabinet positief is bejegend. Ik sluit me van harte aan bij de waarderende woorden die zijn gesproken over het goede nieuws voor de oudere veteranen en over het inlossen van die ereschuld.

Blijft er straks alleen een Leger des Heils over? Zo begon ik mijn bijdrage. Je kunt je afvragen of het erg is als dat het geval zou zijn. Zij doen toch ook goed werk? Zonder wapens zelfs. Het is toch prachtig als je veel van de gevleugelde woorden over vechten voor vrede en welzijn zonder wapens kunt bewerkstelligen? Dat is het zeker, maar het is onze overtuiging dat we wel degelijk een krijgsmacht met wapens nodig hebben in een gebroken wereld zolang de heilsboodschap van liefde en vrede niet op alle wereldharten vat heeft. Daarom vinden we het belangrijk dat we nu en in de toekomst werk blijven maken van een stevige en goed toegeruste krijgsmacht.