Europese subsidie voor onderzoek naar Midden-Amerikaanse kalender
De Maya-kalender voorspelt dat de wereld in 2012 vergaat. Volgens
sommigen dan. Of het klopt, is een kwestie van afwachten. Zeker is wel
dat de kalenders van de oude Amerikaanse beschavingen een belangrijke
functie hadden. Met een Europese subsidie gaat archeoloog Maarten
Jansen in Mexico en Guatemala onderzoeken hoe groot die rol vandaag de
dag is.
Raadselachtig
Afbeelding uit de Codex Fejérvàry-Mayer.
Afbeelding uit de Codex Fejérvàry-Mayer.
In Europese musea en bibliotheken ligt een bescheiden aantal oude
manuscripten van Azteken, Mixteken, Mayaâs en andere inheemse volkeren
in Midden-Amerika. De gemeenschappelijke basis van die documenten is
een kalender, die niet alleen diende als kader voor historische
gebeurtenissen en astronomische waarnemingen, maar ook werd gebruikt
ook voor toekomstvoorspellingen, medische behandeling, godsdienstige
rituelen, inrichting van de samenleving en het opstellen van morele
codes.
Tijdsbewaarders
Jansen gaat in Mexico en Guatemala onderzoeken welke betekenis en
functie deze oude inheemse kalender vandaag de dag nog heeft. Want
hoewel de Spanjaarden een nieuwe kalender introduceerden, verdween de
oude nooit helemaal van het toneel. Ook nu nog kennen de inheemse
gemeenschappen zogeheten tijdsbewaarders. Zij zijn gespecialiseerd in
traditionele geneeswijzen en andere rituelen die zijn gebaseerd op het
oude kalendersysteem. Tot nu toe was er maar weinig aandacht voor deze
voortzetting van oeroude culturele gebruiken, die in hoog tempo aan het
verdwijnen zijn. En dat terwijl ze een schat aan informatie bieden.
Inzicht krijgen
Prof.dr. Maarten Jansen
Prof.dr. Maarten Jansen
Een deel van Jansens onderzoeksproject âTime in Intercltural Context:
The Indigenous Calendars of Mexico and Guatemalaâ bestaat daarom uit
documentatie van kennis, denkbeelden, gebruiken en orale literatuur die
dreigen te verdwijnen. Zijn onderzoeksteam gaat hiertoe etnografisch
onderzoek doen in verschillende delen van de regio. De gegevens en
inzichten die daaruit voortkomen koppelen de onderzoekers aan bestaande
archeologische en historische informatie. Dat helpt de oeroude
manuscripten beter te kunnen interpreteren en inzicht te krijgen in de
symbolische betekenis en sociale functie van tijd in de toenmalige
beschavingen.
Gemeenschappelijk geheugen en identiteit
Een derde onderdeel van het onderzoek behelst een vergelijkende en
theoretische analyse van de rol die perceptie en begripsvorming van
tijd spelen bij de ontwikkeling van gemeenschappelijk geheugen en
identiteit. En hoe die rol wordt beïnvloed door - en invloed heeft op
- langdurige en intensieve culturele interactie (kolonisatie â
modernisering â mondialisering).
ERC-Grant
De subsidie voor Jansens onderzoeksproject is een Advanced Grant van de
European Research Council (ERC). Deze gaat naar wetenschappers die hun
sporen met excellent onderzoek hebben verdiend.
Universiteit Leiden