Ingezonden persbericht
Persbericht, 18 november 2011
Stephan Zheng wint Lorentz Afstudeerprijs voor Theoretische Natuurkunde
Stephan Zheng (Universiteit Utrecht) ontvangt op 23 november de Lorentz Afstudeerprijs van 2000 euro voor Theoretisch Natuurkunde bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Onder begeleiding van Robbert Dijkgraaf (UvA) werkte hij in zijn scriptie een nieuwe wiskundetechniek, exotische dualiteit, uit in een concreet voorbeeld. De jury noemt zijn scriptie indrukwekkend. De prijs werd dit jaar voor het eerst ter beschikking gesteld door het Lorentzfonds te Leiden.
Deze nieuwe techniek, recentelijk geïntroduceerd door theoretisch natuurkundige Edward Witten, biedt ongekende mogelijkheden om uiteenlopende natuurkundige en wiskundige theorieën en modellen aan elkaar te verbinden. Dit geeft een geheel nieuwe kijk op dingen. Stephan koos ervoor om met behulp hiervan de kwantumtheorie (de theorie over de allerkleinste deeltjes zoals atomen) te verbinden met een variant van de snaartheorie. Deze theorie gaat er vanuit dat we alle krachten en deeltjes in de natuur kunnen verklaren met behulp van eendimensionale snaren die kunnen trillen in tien of elf dimensies. Dat leverde hem nieuwe inzichten op over eigenschappen van de allerkleinste deeltjes en snaren.
Stephan legt in zijn scriptie bovendien de link naar een moderne wiskundetheorie, de knopentheorie. "Het is in de wiskunde hip om knopen te bestuderen en hun structuur te doorgronden. Met deze knopentheorie kunnen we ingewikkelde knopen beter begrijpen, ze onderling onderscheiden en indelen. Ze vormen uiteindelijk een belangrijke basis om exotische materialen en hun werking beter te begrijpen en dat helpt ons hopelijk om bijvoorbeeld ooit op grote schaal produceerbare supergeleiders te ontwikkelen. Dat is toch een Heilige Graal van de natuurkunde."
Op dit moment studeert Stephan wiskunde aan de universiteit van Cambridge in Engeland. Na het behalen van zijn master wiskunde wil hij promotieonderzoek doen naar verbindende theorieën op het snijvlak van wis- en natuurkunde. "Ik wil op het scherpst van de snede modern theoretisch onderzoek doen, omdat dat ons een totaal nieuwe blik op de wereld biedt; op het allergrootse, allerkleinste en alles daar tussenin."
De prijs, vernoemd naar Lorentz, een van de beroemdste natuurkundigen uit de geschiedenis van ons land, ervaart Stephan als een bijzondere erkenning en stimulans.
De Lorentz Afstudeerprijs wordt uitgereikt door Dr. J.M.J. van Leeuwen, secretaris van het Lorentzfonds. De jurering was in handen van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Deze maatschappij jureert nog tal van andere belangrijke wetenschappelijke prijzen, waaronder de Akzo Nobel Science Award (zie ook: www.hollmij.nl).
---