Groen!
De echte hervormers zitten niet aan tafel
door Wouter Van Besien (Groen!) op 23 november 2011 in "Economie, fiscaliteit
en werkgelegenheid", "Staatshervorming"
Op één punt wil ik Open VLD gelijk geven: het werkstuk van de zes
onderhandelende partijen riskeert een ferme Europese buis. De wil tot
échte hervormingen is bij de zes onderhandelende partijen immers niet
bijster groot. Het gevaar op een buis schuilt vooral in die Europese
richtsnoeren die de onderhandelaars ten onrechte volledig links laten
liggen. Aanbevelingen die nochtans echte hervormingen bevatten.
Selectieve hervormers
De voorbije maanden zijn Open VLD en N-VA erin geslaagd om hun
selectieve interpretatie van de zes fameuze Europese aanbevelingen als
de objectieve waarheid te verkopen. Met de hulp van een deel van de
Vlaamse opiniemakers en sommige werkgeversfederaties, verspreidden ze
het selectieve beeld dat Europa ons enkel vraagt om veel meer te
besparen, om fors te snijden in pensioenen en werkloosheid en om de
automatische loonindexering uit te hollen. De andere dringende
aanbevelingen zijn in hun interpretatie secundair of onbestaande. De
rechts-liberalen van Open VLD en N-VA passen zo een (ideologische)
filter toe die nefast is voor de relance en verduurzaming van onze
economie. De eenzijdige focus op besparingen zal de economie verder
fnuiken, terwijl we nu net investeringen en relancemaatregelen nodig
hebben. Het voorbeeld van Griekenland is op dat punt zonneklaar.
"Austerity (hardvochtig besparen) is not the way to go," is het advies
van nobelprijswinnaar Joseph Stiglitz.
Waar is de lastenverlaging op arbeid?
Nemen we bijvoorbeeld de EU-aanbeveling rond arbeidsmarktbeleid: "De
arbeidsparticipatie naar een hoger peil te tillen door de hoge fiscale
en sociale lasten voor laagbetaalden op budgettair neutrale wijze te
verlichten en door een systeem in te voeren waarbij het niveau van de
werkloosheidsuitkeringen geleidelijk afneemt naarmate de periode van
werkloosheid langer duurt. Stappen te ondernemen om de belastingdruk te
verschuiven van arbeid naar consumptie en om het belastingstelsel
milieuvriendelijker te maken. Het actieve arbeidsmarktbeleid
doeltreffender te maken door specifiek op oudere werknemers en
kwetsbare groepen gerichte maatregelen te treffen."
Van de 4 onderdelen die deze aanbeveling bevat, voeren de
onderhandelaars er, onder druk van de liberalen aan tafel, slechts één
uit: meer degressieve werkloosheidsuitkeringen. De verlaging van de
lasten op arbeid (voor laagste lonen) en een globale verschuiving naar
consumptie- en milieufiscaliteit is van tafel geveegd. Nochtans was dit
voor de Commissie een cruciale aanbeveling voor economische relance:
"In combinatie met de grote belastingwig voor arbeid heeft dit tot
gevolg dat België de laagste verhouding tussen milieubelastingen en
belastingen op arbeid heeft van de hele EU. Dit heeft bijgedragen tot
een situatie waarin hoge werkloosheid samengaat met een vrij groot
energieverbruik, wat het moeilijk maakt om de doelstellingen inzake
werkgelegenheid en energie-efficiëntie te halen."
Laat dit nu net een punt zijn waarop de groenen - als we hadden kunnen
meedoen - een essentieel verschil wilden maken. De voorstellen die wie
in juni 2011 aan formateur Di Rupo overmaakten bevatten échte
hervormingen: een verlaging van de lasten op de laagste lonen van 1%
BBP, te compenseren door terugverdieneffecten en milieufiscaliteit.
Zo'n hervorming helpt jobs creëren (70.000 volgens Planbureau) en de
economie relanceren. De onderhandelaars voorzien nu slechts een
minimale verlaging voor de laagste lonen en de weinige fiscale
vergroeningen zijn gaandeweg uit de teksten geschrapt (bedrijfswagens,
vliegtickets), onder druk van... de liberalen. Weg economische relance.
Waar blijft herstructurering van de banken en de energiesector?
De Commissie vraagt ook structurele hervormingen in de bank- en
energiesector. Ook hier zijn de liberalen aan tafel eerder een remmende
dan een stimulerende factor.
De Commissie wil dat de "herstructurering van de banken wordt
afgerond". De splitsing van de bankactiviteiten in spaar- en
investeringsbanken heeft de teksten van de zes onderhandelaars niet
gehaald. Ook voor deze hoofdstukken deden de groenen aan Di Rupo
duidelijke voorstellen en dienden we in het parlement al concrete
wetsvoorstellen in.
De Commissie vraagt om de macht van de regulatoren op de energiemarkt
te versterken. De liberalen verzetten zich tegen de aanbeveling van de
CREG om een nucleaire taks van 1,2 miljard op te leggen. Alle
investeringen in hernieuwbare energie werden uit de teksten van de zes
geschrapt, wat in tegenstrijd is met de vraag van Europa om meer
concurrentie op de energiemarkt te stimuleren.
Waar zijn de evenwichtige loopbanen?
Inzake pensioenen hadden de groenen ook grondigere hervormingen voor
ogen. Een meer flexibele pensioenleeftijd - op basis van het aantal
gewerkte jaren - kan ingevoerd worden als die gekoppeld wordt aan een
evenwichtigere loopbaan. Je kan mensen enkel vragen om meer jaren te
werken als je hen ook perspectief biedt op voldoende tijd voor
bijscholing, zorgarbeid of rust tijdens de drukke loopbaan. Dit is niet
wat op tafel ligt, integendeel, de onderhandelaars willen de
tijdskredieten afbouwen. Ook wat het indexmechanisme betreft, hebben
wij een concreet (wets)voorstel in de mouw zitten, ter hervorming van
de wet van 1996 op de competitiviteit.
Open VLD en N-VA zijn er tegelijk in geslaagd de scope van de
onderhandelaars te vernauwen tot de zes EU aanbevelingen van juni 2011,
terwijl er nog een pak andere Europese verplichtingen zijn die de
volgende federale regering moet nakomen. De vijf centrale targets voor
de EU in 2020 zouden ook hun stempel moeten drukken op het
regeerakkoord. Hoe gaan we het aantal mensen bedreigd door armoede met
380.000 reduceren tegen 2020 als we de minimumpensioenen niet optrekken
tot 1150EUR (geschrapt uit de teksten), als we de
werkloosheidsuitkeringen fors beperken en als we de andere
minimumuitkeringen niet optrekken? Hoe zullen we 13% hernieuwbare
energie realiseren als we alle investeringen daarin schrappen? Hoe
halen we 3% BBP investeringen in innovatie?
Dat de liberalen de meest hervormingsgezinde politieke familie zou
zijn, is dus duidelijk een fabeltje. Hervormingen die niet in hun
ideologische kraam passen, vergeten ze gemakshalve. De waarheid is dat
de échte hervormers op het laatste moment met een veto van de
onderhandelingstafel werden geweerd. Die tafel mocht immers enkel
bevolkt worden door traditionele partijen, die als vanouds de
traditionele oplossingen hanteren. Zo werd een kans gemist voor een
vernieuwd en toekomstgericht economisch beleid.
IFRAME:
//www.facebook.com/plugins/like.php?href=http%3A%2F%2Fgroen.be%2Factual
iteit%2FNieuwsflash-de-echte-hervormers-zitten-niet-aan-tafel--_2435.as
px&send=false&layout=standard&width=450&show_faces=true&action=recommen
d&colorscheme=light&font&height=80&appId=276556572364194
Contact: Wouter Van Besien -