Besparingen door aanpassing ontslagrecht ambtenaren financieel riskant
Aanpassing van ontslagrecht voor ambtenaren staat door een
initiatiefwetsvoorstel van CDA en D66 weer op de politieke agenda. Wie
denkt dat die aanpassing eenvoudige besparingen oplevert, rekent zich
rijk, menen onderzoekers van het Centre for Public Sector Reform van de
Universiteit Leiden. De kans op een financiële beleidsmislukking is
zeer groot.
Hoge kosten, vrij geringe baten
De aanpassing van het ontslagrecht voor ambtenaren aan dat in de
private sector stond al eerder op de politieke agenda. Een eerste
onderzoek van onderzoeksbureau SEO Economisch Onderzoek uit 2006, wees
uit dat de invoeringskosten hoog zijn en de baten betrekkelijk gering.
In het somberste scenario zou het dan ook bijna een halve eeuw duren om
tot besparingen te komen. âDe terugverdientijd van de aanvankelijke
investering varieert van tien tot vijftig jaar, met 23 jaar als meest
waarschijnlijk termijnâ, schreef SEO in 2006. Toenmalig minister Guusje
ter Horst van Binnenlandse Zaken baseerde haar afwijzing van een
verdere aanpassing van het ontslagrecht voor het rijkspersoneel mede op
deze conclusies.
Opnieuw op de agenda
Protest tegen maatregelen van het kabinet Rutte.
Protest tegen maatregelen van het kabinet Rutte.
In 2011 heeft minister van Binnenlandse Zaken Piet Hein Donner de
aanpassing als uitvloeisel van afspraken in het regeerakkoord opnieuw
geagendeerd. En nu ligt er het initiatiefwetsvoorstel, voor een
belangrijk deel gebaseerd op herzien onderzoek van SEO dat uitgaat van
gunstiger, maar volgens de Leidse onderzoekers mr.dr. Gerrit Dijkstra,
prof.dr. Frits van der Meer en dr. Caspar van den Berg, arbitraire
aannames. De geschatte kosten zijn hierdoor stelselmatig verlaagd. En
op grond van de nieuwe gekozen aannames stelt SEO de âmeest
waarschijnlijke terugverdientijdâ drastisch bij van 23 jaar naar zeven
jaar. Bij deze nieuwe resultaten plaatsen de Leidse bestuurskundigen
serieuze kanttekeningen.
Minder realistisch
Dijkstra, Van der Meer en Van den Berg, verbonden aan het Centre for
Public Sector Reform, menen dat bij de herberekening wordt uitgegaan
wordt van minder realistische aannames en dat belangrijke kosten niet
worden meegeteld. Dit ondergraaft de gunstigere conclusies van het
nieuwe SEO-rapport. Op 4 november 2011 plaatsten ze een artikel in
Public Mission (PM) waarin ze hun argumenten onderbouwen.
Volledige tekst: Besparingen ontslagrecht ambtenaren financieel
riskant, Public Mission, 4 november 2011.
Inhoud wetsvoorstel Koser Kaya (D66) en Van Hijum (CDA)
Het wetsvoorstel beoogt de publiekrechtelijke ambtelijke status voor de
meeste ambtenaren op te heffen. Bij aanvaarding van dit wetsvoorstel
verandert de aanstelling- en ontslagprocedure voor ambtenaren en wordt
de eenzijdige vaststelling van arbeidsvoorwaarden omgezet in een
tweezijdige arbeidsovereenkomst, in de meeste gevallen een collectieve
arbeidsovereenkomst. In plaats van via de bestuursrechter zal ontslag
privaatrechtelijk verlopen. De procedure zal dan via de kantonrechter
(en na wijziging van het Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen via
het UWV) plaatsvinden, net zoals het geval is bij werknemers in de
private sector. De publiekrechtelijke status blijft wel in stand voor
ministers, Kamerleden, rechters en militairen.
Universiteit Leiden