Nederlands Jeugdinstituut
Beroepskrachten onvoldoende voorbereid op samengesteld gezin
8 november 2011
Dossier Samengesteld gezin bundelt benodigde kennis
Bijna een op de tien gezinnen in Nederland is een stiefgezin. In
ongeveer een derde van de stiefgezinnen, krijgen de ouders gezamenlijk
kinderen. Het leven in een samengesteld gezin is complex. Kinderen
moeten wennen aan het nieuwe gezin en aan de stiefouder. Omgekeerd moet
de stiefouder een band opbouwen met de kinderen. Van beroepskrachten
vraagt het specifieke kennis en kunde om met deze gezinnen te werken.
Om hen te ondersteunen, lanceerde Kees Bakker, voorzitter Raad van
Bestuur van het Nederlands Jeugdinstituut, vandaag het digitale dossier
Samengesteld gezin tijdens het congres Samengesteld gezin: anders dan
gewoon.
Veel variatie
De variatie stiefgezinnen is enorm: 84% van de stiefgezinnen is een
stiefvadergezin, waarin de kinderen bij hun eigen moeder leven. 13% is
een stiefmoedergezin, waarin de kinderen bij hun eigen vader leven en
3% is een samengesteld gezin, waarin zowel kinderen van de vader als
van de moeder leven. Kinderen uit stiefmoedergezinnen lijken iets meer
problemen te vertonen dan kinderen uit stiefvadergezinnen. De sfeer in
stiefgezinnen kan iets meer gespannen en iets minder ondersteunend zijn
dan in de oorspronkelijke tweeoudergezinnen.
Commitment tussen partners
De basis voor een stabiel stiefgezin is het commitment tussen beide
partners. Men moet een hechte band hebben en er helemaal voor gaan. Dit
kost tijd en vraagt voortdurend aandacht. In een tweede huwelijk moeten
beide partners besluiten dit commitment aan te gaan. Dit blijkt ook uit
onderzoek: de beste tweede huwelijken komen geruime tijd na de
kennismaking tot stand. Uit onderzoek blijkt overigens wel dat 50% van
de stiefgezinnen weer uit elkaar gaat.
Problemen voorkomen
Een stiefgezin kent specifieke kenmerken, valkuilen en uitdagingen. Als
een nieuw gezin hiervan op de hoogte is, kunnen veel problemen
voorkomen worden. Het geven van voorlichting en informatie voordat een
nieuw gezin wordt gevormd, verdient aanbeveling. Uit de praktijk van de
Stichting Stiefgezinnen Nederland blijkt dat er in gezinnen gemiddeld
na 2 à 3 jaar behoefte is aan directe ondersteuning. Ouders hebben
diverse vragen over bijvoorbeeld opvoedkundige meningsverschillen,
communicatie met kinderen en/of partner, financiële aspecten en het
omgaan met ex-partners en andere familieleden. Hier ligt een
belangrijke taak voor beroepskrachten. Om ouders adequaat te
begeleiden, moeten zij kennis hebben over wat de probleemgebieden
kunnen zijn en geïnformeerd zijn over de specifieke gezinssituatie
waarin kinderen opgroeien. Het dossier Samengesteld gezin helpt hen
daarbij. Het dossier is kosteloos te raadplegen via
www.nji.nl/samengesteldgezin.
Gezinswijzer
Het dossier Samengesteld gezin is onderdeel van de Gezinswijzer. De
Gezinswijzer bundelt digitaal kennis over gezinnen, gebaseerd op
wetenschappelijk onderzoek. De inhoud richt zich op professionals die
voor gezinnen werken en op beleidsmakers. De Gezinswijzer biedt een
beschrijving van `het gezinsleven'. Ook maakt het professionals attent
op interventies, instrumenten, richtlijnen en onderzoek. Bekijk de
Gezinswijzer op www.gezinswijzer.nl.