De Nederlandse Bank
Datum 8 november 2011
Thema Economie
Economische groei valt stil in tweede helft van het jaar
In de eerste helft van 2011 groeide de Nederlandse economie met
gemiddeld 0,5% van kwartaal op kwartaal. Volgens de nu beschikbare
gegevens zal de groei in de twee laatste kwartalen vrijwel stilvallen.
Dat blijkt uit ramingen met DFROG, het nieuwe model van DNB voor de
bbp-groei op de korte termijn.
Naar DNB nu raamt, groeide het Bruto Binnenlands Product (bbp) in de
maanden juli tot en met september met 0,2 procent op kwartaalbasis.
Voor de maanden oktober tot en met december wijzen de nu beschikbare
cijfers op een lichte krimp van 0,1 procent. Zoals bij elke economische
voorspelling zit er een onzekerheidsmarge rondom deze raming. Afgaande
op het verleden moet een onzekerheidsmarge van 0,3 procentpunt in acht
worden genomen, maar mogelijk is dit in het huidige onzekere klimaat
aan de lage kant.
Daling aandelenkoersen
De verwachte tempering van de economische groei is volgens het model
grotendeels toe te schrijven aan de malaise op de Europese
aandelenbeurzen, het dalende consumenten- en producentenvertrouwen en
de oplopende werkloosheid (zie grafiek 1 en 2).
Grootste (negatieve) bijdrage DFROG raming 2011K3
De Eurostoxx index, een index van de vijftig grootste beursgenoteerde
bedrijven in de eurozone, daalde in het derde kwartaal met 26 procent.
Deze daling weegt zwaar mee in de voorspelde economische groei in de
tweede helft van het jaar. Sinds het begin van de zomer is het
sentiment op de beurzen bedrukt, onder andere door de aanhoudende
zorgen over de schuldencrisis. Eerder dit jaar was juist sprake van een
licht economisch herstel. Ook consumenten en producenten kregen er weer
wat meer vertrouwen in. Maar in de zomer stapelde het slechte nieuws
zich op. De wereldeconomie schakelde terug naar een lagere versnelling,
zoals ondermeer bleek uit de stagnatie van de wereldhandelgroei. Door
de terugvallende vraag liep de werkloosheid in de zomermaanden op.
Tegelijkertijd zakte het vertrouwen van Nederlandse consumenten en
producenten in. Het vertrouwen van consumenten ligt nu zelfs lager dan
vlak voor de vrije val die de economie eind 2008 maakte.
Grootste (negatieve) bijdrage DFROG raming 2011K4
Tegengestelde signalen
DNB gebruikt het model DFROG om voortdurend de beschikbare, actuele
informatie om te kunnen zetten in een statistische voorspelling van de
economische groei in het lopende kwartaal. Juist tijdens een crisis of
in een periode van grotere onzekerheid is daar behoefte aan. De harde,
officiële groeicijfers over het bruto binnenland product - de
economische groei - komen echter slechts eens per kwartaal uit, en dat
ook nog eens geruime tijd na afloop van dat kwartaal. Zo komt het
eerste bbp-groeicijfer voor het derde kwartaal beschikbaar op 15
november. Beleidsmakers en analisten proberen dit te omzeilen door de
laatste cijfers van andere economische indicatoren te volgen. Denk aan
het consumentenvertrouwen en de industriële productie. Maar het is geen
sinecure om uit deze cijferstroom een eenduidig beeld over de
economische groei af te leiden. Temeer omdat de signalen vaak
tegengesteld zijn. Bovendien bestaat er geen eenvoudige rekensom
waarmee je de cijfers bij elkaar kunt optellen of aftrekken. Hoe is
immers een vertrouwenscijfer te combineren met een cijfer over de
industriële omzet? En wegen drie groene signalen op tegen één sein dat
op rood staat?
Snelle raming van de kwartaalgroei
De Nederlandsche Bank maakt gebruik van een nieuw statistisch model
(DFROG). Met dit model kunnen de signalen van 80 veelgebruikte binnen-
en buitenlandse indicatoren worden omgezet tot één kwartaalgroeicijfer.
Groot voordeel is dat met dit model snel een betrouwbare raming van de
lopende kwartaalgroei te maken is. En dat is pure winst voor
beleidsmakers en analisten die verlegen zitten om de actuele
groeicijfers. In dit artikel zijn de cijfers verwerkt zoals die bekend
waren op 2 november 2011.
Het model
DFROG, een zogenaamd dynamisch factormodel, blijkt goed in staat de
kwartaalgroei van het bbp te ramen, vooral tijdens recessies. Het model
is geconstrueerd voor voorspellingen op de korte termijn. DNB gebruikt
dit model dan ook voor de monitoring van de conjunctuurontwikkeling en
voor voorspellingen van de bbp-groei in het voorgaande en het lopende
kwartaal. Voor een bredere en verdere blik vooruit gebruikt DNB het
macro-econometrische model DELFI. Daarmee maakt DNB de economische
ramingen voor één en twee jaar vooruit.
Prestaties
De voorspelprestatie van DFROG is vergeleken met een aantal andere
veelgebruikte statistische benaderingen en de voorspelling van
financieel analisten. DFROG blijkt beter dan de andere geanalyseerde
methodes in staat de bbp-groei op de korte termijn te voorspellen,
vooral voorafgaand aan en tijdens recessies. Lees meer hierover in een
recent onderzoeksrapport van DNB.
Meer over Economie
+ Stijging werkloosheid na kredietcrisis was verrassend beperkt
+ Nieuwe DNB conjunctuurindicator voorziet omslag Nederlandse
conjunctuur
+ Centrale bank communicatie: heldere taal helpt!
+ Voorspoed en volatiliteit in de Nederlandse economie
+ Mondiale inflatie risicofactor voor Nederlandse economie
Alle artikelen
Downloads
o 320 - Forecasting GDP growth in times of crisis (PDF:
1.004,8 Kb)