Vilans
Valpreventie bij ouderen: een gelopen race?
profielfoto van Inge Logghe
Tussen twee buien door ga ik hardlopen. Een stukje voor mij loopt een
man van een jaar of 65 met twee zware boodschappentassen. Als hij in de
gaten krijgt dat ik hem wil passeren gaat hij galant opzij en roept mij
vrolijk na 'volhouden hè!'
Dit is niet zo vanzelfsprekend. Want valincidenten zijn wereldwijd één
van de grootste gezondheidsproblemen bij ouderen. Verrast kijk ik
daarom achterom, zwaai even en kan nog net een nat hoopje bladeren
ontwijken voordat ik hierover uit kan glijden. Gelukkig kan ik snel
genoeg reageren en vervolg ik - evenals die aardige meneer- mijn weg
zonder te vallen.
Valincidenten
Ongeveer 30% van de zelfstandig wonende ouderen van 65 jaar en ouder
valt één keer of vaker per jaar. Tot 70% van de valincidenten heeft
lichamelijke letsel tot gevolg variërend van een blauwe plek tot een
heupfractuur. Daarnaast kan een val leiden tot valangst en het
vermijden van activiteiten. Ten slotte kan een oudere (tijdelijk) zijn
of haar zelfstandigheid verliezen.
Dat dit laatste een groot effect heeft op het mentale welbevinden van
ouderen blijkt wel uit het feit dat sommige ouderen aangeven dat zij
liever dood gaan dan dat zij afhankelijk worden of moeten doorleven met
een lagere kwaliteit van leven door een verpleeghuisopname ten gevolge
van een heupfractuur. Dit geeft aan dat het dus belangrijk is om
preventieve maatregelen te nemen om vallen te verminderen.
Oefentherapie aangeraden
Onderzoek laat zien dat dat oefentherapie - vooral indien gericht op
balansverbetering - zeer waarschijnlijk kan bijdragen aan het
verminderen van het valrisico. In internationale richtlijnen voor
(para)medici wordt Tai Chi, een Chinese bewegingsleer aanbevolen om het
valrisico te verminderen.
Tai Chi is echter niet dé oplossing bij valpreventie. Dat bleek uit een
gerandomiseerd effectonderzoek onder Nederlandse zelfstandig wonende
ouderen van 70 jaar en ouder met een verhoogd valrisico. Na 12 maanden
waren er geen significante verschillen ten aanzien van aantal
valincidenten, balans, valangst, fysieke activiteit en zelfredzaamheid
tussen de groep ouderen die 13 weken 2 keer in de week Tai Chi volgden
en de groep ouderen die alleen de gebruikelijke zorg ontvingen.
Tai Chi niet dé oplossing
Begin juni heb ik mijn proefschrift getiteld `Vallen bij ouderen en de
effecten van Tai Chi` met succes verdedigd. Na vier jaar intensief
onderzoek op het gebied van valpreventie voor ouderen blijft het
onderwerp mij boeien. Tai Chi is wellicht niet de oplossing, maar
nieuwe interventies en modellen worden ondertussen ontwikkeld en
getest.
Daarom kan ik vol vertrouwen afsluiten met een opmerking naar al
diegenen die betrokkenen zijn bij valpreventie bij ouderen `volhouden
hè!'