SVB-onderzoek: Zestig jaar troonredes onder de loep
Persbericht van Sociale Verzekeringsbank
SVB-onderzoek: Zestig jaar troonredes onder de loep
Solidariteit door de jaren heen: bouwen, hervormen en balanceren
Amstelveen, 7 november 2011 - Solidariteit als bindmiddel in de
samenleving. Het draagvlak lijkt nog steeds groot, maar in toenemende
mate staat de verzorgingsstaat ter discussie. De druk neemt toe. Hoewel
solidariteit van alle tijden is, is de betekenis aan verandering
onderhevig. Hoe keken de kabinetten vanaf 1948 naar solidariteit? Welke
invulling gaven zij daaraan? De SVB analyseerde ruim zestig troonredes
om een beeld te krijgen van de tijdgeest.
Troonredes weerspiegelen de tijdgeest van het moment: kabinetten
blikken in de troonrede terug en kijken vooruit. Om een beeld te
krijgen hoe het begrip solidariteit - als basisbeginsel van sociale
zekerheid - zich ontwikkelt, heeft de SVB zestig jaar troonredes
geanalyseerd. Ze heeft de troonredes vanaf 1948 bekeken op de
onderwerpen solidariteit, eigen verant-woordelijkheid en sociale
zekerheid. Daaruit blijkt: solidariteit is van alle tijden. Zowel
solidariteit tussen overheid en burger als informele solidariteit
tussen burgers onderling spelen in veel troonredes een rol. De accenten
verschillen.
Drie perioden
Uit de analyse van de troonredes komt naar voren dat de geschiedenis
van de sociale zekerheid en daarmee de solidariteit zijn in te delen in
drie perioden:
- Opbouw van de verzorgingsstaat (1948 - 1970), een periode waarin de
nadruk lag op solidariteit en de uitbouw van de verzorgingsstaat.
- Verzorgingsstaat kritisch onder loep (1972 - 1986), met meer aandacht
voor eigen verantwoordelijkheid en solidariteit tussen burgers.
- Balanceren tussen verzorging en eigen verantwoordelijkheid (1987 -
2011). De regering zoekt naar een evenwicht tussen zelfredzaamheid en
hulp aan kwetsbare groepen.
Balanceren
Het draagvlak voor solidariteit in sociale zekerheid is nog steeds
groot. Wel varieert de invulling ervan door de jaren heen. De laatste
decennia zoeken de opeenvolgende kabinetten naar een evenwicht. Feit is
dat de sociale zekerheid al jaren flink in beweging is. Er bestaat een
spanning tussen solidariteit en eigen verantwoordelijkheid, die ook in
regelgeving tot uitdrukking komt. Het zoeken naar een evenwicht heeft
geleid tot ingewikkelder regelgeving. In de uitvoering van de sociale
zekerheid wordt deze spanning voelbaarder, waarbij de vraag of het
allemaal nog uit te leggen is, steeds indringender wordt. Bij burgers
blijft de behoefte aan duidelijkheid groot.
Tijdbalk
De resultaten van het onderzoek zijn vandaag gepresenteerd op de
SVB-conferentie waar het thema Solidariteit en Sociale Zekerheid
centraal stond. Op de website van de SVB is een interactieve tijdbalk
geplaatst met uitspraken van Koningin Juliana en Koningin Beatrix uit
zestig jaar troonredes over de verhouding tussen eigen
verantwoordelijkheid en solidariteit. Ook zijn de resultaten van
overige onderzoeken hier gepubliceerd: www.svb.nl/conferentie
Links:
http://www.svb.nl/conferentie
Noot voor redacties
Sociale Verzekeringsbank
Noot voor de red
actie,
Razende Robot Reporter