Over liefde, seks, en minnaars in de klassieke Arabische poëzie
Voor een groep van twintig studenten hield schrijver Hafid Bouazza op 2
november een lezing over de erotische teksten van de
8e-eeuwse geleerde en essayist Al-JÄḥiáº, wiens werk in vertaling
is opgenomen in Bouazzaâs bloemlezing 'Rond voor rond, of als een
pikhouweel'.
Homoseksualiteit
De traktaten van Al-JÄḥiẠzijn de oudst bekende waarin
homoseksualiteit aan bod komt. In zijn teksten behandelt Al-JÄḥiẠde
poëzie en de zintuigelijke geneugten. Seksualiteit in het algemeen
associeert hij met de verlichting van lichaam en geest;
homoseksualiteit is een teken van het goede leven.
Het werk van Al-JÄḥiẠis volgens Bouazza alles behalve
controversieel: seksualiteit vormt een belangrijk onderdeel van de
maatschappij, maar wordt door diezelfde maatschappij op hypocriete
wijze benaderd. Al-JÄḥiẠis zich hier ook van bewust en zegt in een
van zijn traktaten: âAls er geen behoefte was aan erotische woorden,
bestonden ze ook niet.â Bouazza: âHet gaat hier duidelijk niet om
homoseksualiteit of knapenliefde. Al-JÄḥiẠvoert een pleidooi voor
vrijheid van expressie. Hij roept op tot gematigdheid en evenredigheid.
Naast de ernst van het leven is er ook een speelse kant. Die twee
moeten in balans zijn, dààr pleit hij voor.â
Diversiteit en tolerantie
Wat zeggen Al-JÄḥiáºâ geschriften over de islamitische maatschappij
in de middeleeuwen? Bouazza: âDe islam keurt homoseksualiteit af, maar
ondanks dat impliciete verbod was toch een groot deel van de
liefdespoëzie homo-erotisch. Het was blijkbaar een heel tolerante
samenleving. Op het moment dat je diversiteit accepteert, accepteer je
ook diversiteit binnen je eigen kring, en sterker nog: in jezelf.â
Vrouwelijke seksualiteit
Naast homoseksualiteit zijn er ook klassieke Arabische teksten die over
de seksualiteit van de vrouw gaan, hoewel in mindere mate. Bouazza: âEr
hangt een groot gevoel van walging rondom vrouwelijke seksualiteit. Dit
heeft te maken met diep ingebakken mannelijke angst.â Bouazzaâs vierde
bloemlezing, die half november uitkomt onder de titel Niets dan Zonde,
is gewijd aan de vrouw. Hiervoor vertaalde Bouazza verschillende
klassieke teksten waarin dildoâs, vrouwenkonten en vaginaâs de revue
passeren.
Nieuwsgierigheid en belangstelling
Ondanks het wat intieme onderwerp ervoeren de studenten de lezing als
zeer interessant en motiverend. Anna Mosina (23): âJuist omdat de
tegenstelling tussen islam en seksualiteit zo groot is, wekt het bij
mij nieuwsgierigheid en belangstelling op.â Paul Driessen (23): âIk
vind het fascinerend dat de vroeg-Arabische maatschappij toleranter
blijkt te zijn dan de huidige samenleving.â Andere studenten gaven aan
nieuwsgierig te zijn geworden naar Bouazzaâs volgende bloemlezing.
Bouazza heeft met zijn lezing de studenten duidelijk geprikkeld, aan
het denken gezet en gemotiveerd. Om zelf aan de slag te gaan met
klassieke Arabische teksten en om met andere ogen naar seksualiteit in
de Arabische maatschappij te kijken.Â
Bloemlezingen door Hafid Bouazza
Niets dan zonde. Liefde, lyriek, liederlijkheid
Verschijnt november 2011
360 p.
Uitgeverij Prometheus
Rond voor rond, of als een pikhouweelÂ
Verschenen in 2002
142 p.
Uitgeverij Prometheus
Studeren in Leiden
Bachelor
Midden-Oostenstudies
Master
Middle Eastern Studies
(03 november 2011/Juwan Mahmood)
Universiteit Leiden