SGP
Developed in Holland
Wil Nederland economisch een rol blijven spelen, dan zal het meer
moeten inzetten op innovatie en nieuwe ontwikkelingen. Naast 'made in
China' zal 'developed in Holland' moeten komen te staan. Dat zei
SGP-kamerlid Dijkgraaf bij de behandeling van de begroting van
Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Dijkgraaf noemde in dit
verband het inzetten op sectoren waarbij Nederland voorop loopt, zoals
'water'.
De SGP wees overigens óók op het feit dat economie niet alles is en
'door kan draaien', bijvoorbeeld door mensen op te jagen om zeven dagen
per week 24 uur per dag te werken. Juist op dankdag is dat iets waar we
stil bij mogen staan.
---
Plenair - Begroting EL&I, onderdeel Economie en Innovatie
2 november 2011
E. Dijkgraaf
Hoe harder wij de Grieken bespotten, hoe harder de Chinezen ons te kijk
zetten. De afgelopen jaren wordt de opgebouwde luchtbel âschuldâ
langzaam maar zeker doorgeprikt. Dat geldt voor Griekenland heel
pijnlijk. Op korte termijn moet dit land de tering naar de nering
zetten. Maar dat geldt ook voor ons. De nering vergroten is eigenlijk
veel uitdagender. Uitstekende gezondheidszorg houden we niet overeind
door schulden, import en off-shoring, maar door zelf hard en slim te
werken. Het kan alleen als we naast het label âmade in Chinaâ het label
âdeveloped in Hollandâ kunnen plakken.
Wat is de visie van de minister op de economische ontwikkelingen en de
rol van het Nederlandse bedrijfsleven? Ik daag de minister bewust uit.
In eerdere kabinetten werd visie en leiderschap van EZ-ministers nog
wel eens gemist. Juist nu hebben we beide echter hard nodig.
Bedrijfslevenbeleid
Voorzitter! We moeten investeren in de kracht van Nederland. Een
illustratie, een vergelijking tussen Tata Steel Nederland en Rijk
Zwaan. Ik heb beide bedrijven bezocht. Twee prachtige bedrijven, maar
wel met een belangrijk verschil. Moederbedrijf Tata Steel zit in India,
de winst gaat daar naar toe. Moederbedrijf Rijk Zwaan zit in
Nederland, de winst blijft hier. Is de minister het met de SGP-fractie
eens dat het de komende jaren essentieel is om goede Nederlandse
bedrijven de ruimte te bieden?
De SGP is positief over de inzet op topsectoren. Ik noem de topsector
Water. We hebben veel kennis in huis, internationaal opererende
bedrijven en er is een groeiende wereldwijde vraag naar waterexpertise.
Ik zie echter ook een versnipperde sector en het ontbreken van een
klinkend visitekaartje. De potentie is groter dan nu benut wordt. Hoe
gaat de minister bundeling van kennis en kracht stimuleren?
Lastiger is hoe om te gaan met nieuwe sectoren. Hoe kijkt de minister
aan tegen het feit dat de nu onbekende sector X van groot belang voor
Nederland kan zijn? Is het beleid flexibel genoeg zodat ook sector X
voldoende kans maakt om als ze zich ontpopt ze snel in het beleid wordt
opgenomen?
MdV, het is niet moeilijk om wat al gebeurd in ronkende taal op papier
te zetten. Het gaat om de vernieuwende aspecten. Wat was zonder deze
topsectorenaanpak niet gebeurd? Waar wordt extra geld in geïnvesteerd?
Voor âtam tamâ kopen we niets. De vernieuwende aspecten moeten
zichtbaar en kritisch gevolgd worden.
De Algemene Rekenkamer schreef een vernietigend rapport over het
innovatiebeleid in het afgelopen decennium: weinig goede evaluaties en
te weinig coördinatie. Tussen 2003 en 2010 is het overheidsbudget voor
innovatiebeleid verdubbeld, maar het percentage investeringen in R&D
door het bedrijfsleven is gedaald. Op basis van welke analyse denkt de
minister dat zijn beleid wel effectief is? De inschatting van de
minister is duidelijk, maar wat is de onderbouwing daarvan?
De minister schrijft dat de derde geplande beleidsdoorlichting is
vervangen door de heroverweging âInnovatie en toegepast onderzoekâ . Ik
zie in dit rapport geen hoofdstuk dat aan een beleidsdoorlichting kan
tippen. Ik vraag de minister de kritiek van de Algemene Rekenkamer op
te pakken en alsnog een beleidsdoorlichting uit te voeren. Ik denk dat
die ook een goede basis kan leggen voor een effectieve monitoring van
het bedrijfslevenbeleid. Hoe kunnen we goed zichtbaar maken naar welke
bedrijven onze innovatie-euroâs toe gaan, hoeveel ze zelf bijleggen en
wat ze ermee bereiken?
Eigenlijk is de analyse dat meer geld nodig is voor kennis en
innovatie. Ik begrijp de condities van het regeerakkoord en de huidige
crisis. Maar is de minister het met mij eens dat als de ontwikkelingen
mee gaan zitten en er meer financiele ruimte komt, het goed zou zijn
als meer geinvesteerd kan worden in kennis en innovatie?
We moeten ook nadenken over de juiste accenten en instrumenten. Het
programmaonderzoek MKB en ondernemerschap is een zeer goed instrument.
Ik sluit aan bij de vragen van de CDA fractie, inclusief de borging van
de financiering na 2013.
Voorzitter! Te veel kennis blijft op de plank liggen. Valorisatie is
nodig en moet een belangrijk criterium zijn bij innovatiecontracten en
ook binnen de universitaire geldstromen. Kern van het probleem is dat
wetenschappers vaak niet beloon worsen voor valorisatie. Het Rathenau
Instituut heeft dat als knelpunt benoemt. Wetenschappers moeten niet
bestraft, maar beloond worden voor valorisatie. De minister verwijst
naar de prestatieafspraken die collega Zijlstra zal maken met het hoger
onderwijs. Tussen intenties en harde afspraken zit een wereld van
verschil. Daarom mijn vraag: gaat het kabinet, als het aan deze
minister ligt, universiteiten en wetenschappers afrekenen op
valorisatie?
Ik kom bij de Topinstituten. Het kabinet heeft de FES-bijdrage
afgebouwd. Vanaf 2015 is de financiering min of meer veilig gesteld. De
minister springt in 2012 bij. De financiering voor 2013 en 2014 is
echter nog hoogst onzeker. Kan de minister garanderen dat ook hiervoor
een oplossing wordt gevonden?
Het hele bedrijfsleven heeft baat bij aandacht en instrumenten voor
belangrijke onderliggende themaâs. Ik noem de flexibilisering van de
arbeidsmarkt. Ik noem proeftuinen en ruimte voor innovaties in nieuwe
en ongedachte richting. Dat betekent bijvoorbeeld dat bij
innovatiecontracten, consortia en innovatiefonds ook kleine
MKB-bedrijven aan moeten kunnen haken die geen portemonnee met geld
hebben, maar wel inventiviteit en expertise. Waarom is bij het
innovatiefonds de ondergrens voor projectkosten zo hoog gelegd? Ik noem
de Biobased economy. Op dit thema moeten we dé internationale
proeftuin worden. Ik noem sociale innovatie. Is de minister het met de
SGP-fractie eens dat product innovatie zeer gebaat is bij stelsel
innovatie (denk aan onderwijs, veiligheid, pensioenen, sociale
zekerheid). Borgt hij dat sociale innovatie voldoende ruimte krijgt? Ik
vraag de minister ook om de genoemde punten expliciet op te nemen in de
jaarlijkse voortgangsrapportages.
Minister Kamp snijdt in het takenpakket van productschappen. Dat is
goed, maar we moeten niet doorslaan. Productschappen spelen een
belangrijke rol bij innovatie in ondermeer de topsector Agra&food. Het
gaat om veel kleine bedrijven die niet zomaar zelf investeren in
onderzoek en innovatie. Via de productschapheffingen komt dat wel van
de grond. Daar zijn die sectoren ook positief over. Wil minister
Verhagen zijn collega waarschuwen?
Regeldruk
Het kabinet laat zien dat het de aanpak van regeldruk serieus neemt.
Actal geeft aan dat het kabinet de nalevingskosten van Europese regels
buiten schot laat, terwijl deze kosten met 1,2 miljard euro dreigen toe
te nemen. De SGP vraagt de minister om ook hier tegen op te treden.
Durven kabinet en minister in Brussel ook het voortouw te nemen bij het
snijden in deze regels en nalevingskosten? Nemen zij het advies van
Actal over om âkan-bepalingenâ in Europese regelgeving in principe niet
te implementeren in onze wetgeving en daar niet zonder zwaarwegende
redenen van af te wijken?
Winkeltijdenwet
Voorzitter! Tot slot de tweede helft van mijn betoog.
Tex Gunning van de raad van bestuur van AkzoNobel schreef onlangs: âAls
we willen voorkomen dat onze beschaving zichzelf om zeep helpt, zullen
we afscheid moeten nemen van het allesoverheersende economische
paradigma en in actie moeten komen. â De SGP heeft altijd het belang
van waarden en normen uitgedragen. Dat geldt ook ons economisch
handelen. Ik noem onze 24 uurseconomie die steeds meer 7 dagen per week
doordraait. Dat doet onze samenleving geen goed. In dit verband een
voor de SGP belangrijk punt:
wij zijn ontevreden over de wijze waarop het kabinet uitvoering geeft
aan de Winkeltijdenwet en de Arbeidstijdenwet. Ik verwijs naar de
verschillende series schriftelijke vragen die wij met ondermeer het CDA
hebben ingediend. Over gemeenten die het handje lichten met de gewenste
zorgvuldigheid, over winkelketens die werknemers onder druk zetten om
op zondag te werken en over winkelcentra die koopzondagen opdringen. Ik
noem de belangen van kleine winkeliers en werknemers. Ik herinner hem
aan de recent aangenomen resolutie tijdens het CDA-congres. Is de
minister bereid ervoor te zorgen dat niet alleen de letter, maar ook de
geest van de wetten gehandhaafd worden en dat eventuele tekortkomingen
in wetgeving gerepareerd worden?
Dankdag
Het is vandaag in kerkelijk Nederland dankdag. Investeren in beter
beleid is essentieel. Maar laten we beseffen dat zegen op dat beleid
nodig is. Ik ben dankbaar te weten dat daar, vandaag in het bijzonder,
velen voor bidden en danken voor wat we mogen ontvangen.