Raad voor de Rechtspraak
Variatie in gewenste strafzwaarte groot
's-Gravenhage , 2-11-2011
`Wij kunnen niet concluderen dat de Nederlandse bevolking veel strenger
dan rechters zou willen straffen: sommige burgers lijken dat wel te
willen, andere burgers niet.'
Dit is de slotconclusie van het onderzoeksrapport De burger als
rechter. Een onderzoek naar geprefereerde sancties voor misdrijven in
Nederland, dat op 31 oktober 2011 door de staatssecretaris van
Veiligheid en Justitie aan de Tweede Kamer is gezonden. Het onderzoek
is - in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoeks- en
Documentatiecentrum - uitgevoerd door het Nederlands Studiecentrum
Criminaliteit en Rechtshandhaving en de Radboud Universiteit Nijmegen
in samenwerking met het CBS.
Voor het onderzoek zijn ruim 1066 Nederlandse burgers ondervraagd over
de vraag aan welke straffen zij de voorkeur geven voor diverse
delicten. Ook is een vergelijking gemaakt met feitelijk opgelegde
straffen.
Geen consensus over straffen
HBelangrijke algemene conclusie van het onderzoek is dat er onder het
publiek geen brede consensus bestaat over de geprefereerde strafzwaarte
en -modaliteit. Respondenten geven wel aan dat zij bij (met name
specifieke) recidive een hogere straf passender vinden dan bij een
first offender. Ook geweld tegen ambulancepersoneel en
politieambtenaren zou volgens het overgrote deel van de respondenten
strenger bestraft moet worden dan geweld tegen andere slachtoffers.
Werkstraf populair
De burger en de rechter
Globaal zijn burgers in twee groepen onder te verdelen: een grote groep
die niet veel verschilt van rechters als het gaat om de zwaarte van een
straf en een andere, eveneens grote groep burgers die veel strenger wil
straffen dan de rechter. De onderzoekers kunnen dan ook niet
concluderen dat de Nederlandse bevolking als geheel veel strenger zou
willen straffen dan de rechter.
De Raad voor de rechtspraak constateert enerzijds dat de bevindingen
van het onderzoek goed aansluiten bij de huidige rechtspraktijk en
anderzijds dat op basis van het onderzoek geen conclusies kunnen worden
getrokken over het draagvlak bij de bevolking voor recente beleids- en
wetsvoorstellen van het kabinet.
Onderzoek naar geprefereerde sancties naar misdrijven in Nederland